Czermno (województwo lubelskie)
Czermno – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Tyszowce, nad rzeką Huczwą.
| ||
 Symboliczna mogiła Antoniego Rychela | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | lubelskie | |
| Powiat | tomaszowski | |
| Gmina | Tyszowce | |
| Liczba ludności (1999) | 369[1] | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 84 | |
| Tablice rejestracyjne | LTM | |
| SIMC | 0903363 | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego   Czermno | ||
Położenie na mapie Polski  Czermno | ||
 50°39′47″N 23°41′01″E/50,663056 23,683611
| ||
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.
Spis treści
HistoriaEdytuj
Czermno było niegdyś jednym z największych grodów wczesnośredniowiecznych w Polsce wschodniej. W V–VI wieku w tych stronach powstały początki państwowości tworzonej przez Bużan.
Hipotezę o tożsamości Czermna z dawnym Czerwieniem jako pierwszy wysunął Michał Baliński, autor Starożytnej Polski[2].
Od początku XIX w. utożsamiane jest często z Czerwieniem[3], stolicą Grodów Czerwieńskich, leżących na pograniczu polsko-ruskim. Wzmiankowany po raz pierwszy w 981 r., gdy książę ruski Włodzimierz odebrał go Lachom. W XI wieku po kilku nieudanych próbach jego ponownego przyłączenia do Polski, swą władzę nad nim ugruntowała Ruś, następnie w XI–XIII w. wchodził w skład księstwa włodzimiersko-halickiego. W 1157 roku załoga grodu raniła oblegającego go księcia Wołodymira. Gród został zniszczony na skutek najazdu mongolskiego w 1240 roku. Ostateczny upadek na przełomie XIII–XIV wieku.
Lokalizację historycznego Czerwienia na terenie obecnej wsi Czermno potwierdziły prowadzone m.in. w 1952, 1976–1979 i 1997 roku badania archeologiczne. Na obszarze o powierzchni ok. 100 ha odkryto m.in.: grodzisko, umocnione podgrodzie, osady otwarte oraz 3 cmentarzyska. Osadnictwo obejmowało oba brzegi Huczwy, komunikację pomiędzy którymi umożliwiał drewniany most.
Najnowsze badania specjalistów z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie odsłoniły drewniane pomosty, fosy i rowy tworzące zwarty, zaplanowany system, przystań dla łodzi i ślady zabudowy mieszkalnej[4]. Badania dowiodły ponadto, iż wieś przetrwała najazd tatarski 1240 r. Przebadane grodzisko można porównać do tak znacznych ośrodków wczesnośredniowiecznych jak Poznań czy Gniezno.
W roku 2015 w okolicy grodu odnaleziono zestaw rzadkich srebrnych przedmiotów z X wieku[5], charakteryzujących się wysoką jakością wykonania. Obecnie trwa klasyfikacja oraz interpretacja znaleziska.
ToponimiaEdytuj
Wszystkie Czermna, oraz m.in. Czermin (dawniej Czermien), Czermna, Czermnica itd. pochodzą od psł. *čr̥´mьnъ, *čr̥´mьna, *čr̥´mьno (u Rosponda *čьrmьnъ) – czerwony, od *čьrmъ (czerwiec polski), nazwy owada dostarczającego barwnika czerwieni[6][7], stąd polskie dialektalne czermny[8]=czerwony, czy czeskie čermný=červený=czerwony[9].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Główny Urząd Statystyczny, Portret miejscowości statystycznych w gminie Tyszowce (powiat tomaszowski, województwo lubelskie) w 2010 r.
- ↑ Czermno (3) w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.
- ↑ Informacje potwierdzające związek z Czerwieniem, GW Lublin, Marcin Bielesz, 02-11-2010.
- ↑ Grodzisko z lotu ptaka, Krzysztof Kowalski, rzeczpospolita.pl, data dostępu 2011-10-05].
- ↑ Średniowieczne srebra w rękach archeologów. Biżuteria należała do „księżniczki”?, „Onet”, Onet Wiadomości [dostęp 2016-01-21].
- ↑ Kazimierz Rymut (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia. Pochodzenie. Zmiany. Tom II: C-D, Kraków 1997, s. 213.
- ↑ Stanisław Rospond, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984, s. 63.
- ↑ Magdalena Madeja, Etymologia ludowa oraz naukowa nazw miejscowych i terenowych gminy Skrzyszów w powiecie tarnowskim (praca magisterska: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie), Tarnów 2011, s. 72.
- ↑ List of Proto-Slavic adjectives: Colours (tł. Lista prasłowiańskich przymiotników: kolory) (ang.).
Linki zewnętrzneEdytuj
- Atak Tatarów na gród w 1240 roku
- Czermno 3.) Cz., wieś, pow. tomaszowski w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.