Czesław Zajączkowski (major)

Czesław Zajączkowski[a] (ur. 10 lipca 1893, zm. 2 kwietnia 1930) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, inwalida wojenny.

Czesław Zajączkowski
Ilustracja
kpt. Czesław Zajączkowski (koniec 1918)
major piechoty major piechoty
Data urodzenia

10 lipca 1893

Data śmierci

2 kwietnia 1930

Przebieg służby
Siły zbrojne

c. i k. Armia
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

2 Pułk Piechoty
57 Pułk Piechoty
5 Pułk Piechoty Legionów
Dowództwo Okręgu Generalnego „Kielce”
38 Pułk Piechoty

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Zasługi Wojskowej z Mieczami Medal Waleczności (Austro-Węgry) Medal Waleczności (Austro-Węgry) Krzyż Wojskowy Karola Medal Rannych – pięciokrotnie ranny (Austro-Węgry) Krzyż Żelazny (1813) II Klasy

Życiorys edytuj

 
Grób Czesława Zajączkowskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Urodził się 10 lipca 1893[2][3]. Podczas I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich i służył w szeregach 2 pułku piechoty w składzie II Brygady[4].

Potem w c. i k. Armii był żołnierzem 57 pułku piechoty[4]. W tym okresie przebywał w polu na wszystkich frontach przez 36 miesięcy i był sześć razy ranny[4]. Pod Monte Gabriele stracił lewe oko i lewą rękę[4]. Na stopień chorążego rezerwy został mianowany ze starszeństwem z 1 lipca 1916 w korpusie oficerów piechoty[5]. Później został przemianowany na oficera zawodowego i awansowany na stopień nadporucznika ze starszeństwem z 1 listopada 1917 w korpusie oficerów piechoty[6]. U kresu wojny w dniu 30 października 1918 wraz z garstką żołnierzy 57 p.p. dokonał rozbrojenia żołnierzy austriackiego 89 pułku piechoty, po czym jako pierwszy oficer pełnił służbę w krakowskim odwachu[4].

Od końca 1918 uczestniczył w walkach wojny polsko-ukraińskiej[4]. W tym okresie odznaczał się wielokrotnie, co potwierdzano w komunikatach i biuletynach Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich[4]. Służył w 5 pułku Piechoty Legionów i jako dowódca 10 kompanii brał udział w zwycięskich walkach pod Przemyślem, Medyką, Mościskami, Gródkiem, Lwowem, Dublanami, wykazując się skutecznymi działaniami[4]. W dniu 13 grudnia na czele 10 kompanii, plutonu saperów i Legii Oficerskiej przeprowadził wypad na Janów[7]. Ze swoimi podkomendnymi zdobył tam 8 karabinów maszynowych i wziął do niewoli 102 jeńców[4]. Po zwycięstwie tamże w drodze powrotnej do Lwowa razem z ppor. Urzędowskim zaatakował pod Maleczycami 30 Ukraińców[4]. Został przez nich schwytany, ciężko raniony kolbami, po czym został odbity przez swoich żołnierzy z 10 kompanii[4]. Po oswobodzeniu pozostał przy swojej jednostce[4].

7 lipca 1919 został formalnie przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej, z zatwierdzeniem posiadanego stopnia kapitana i zaliczony do I Rezerwy[8]. 21 grudnia 1920 jako kapitan Sztabu Generalnego został przydzielony do Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”[9]. 1 marca 1920 ogłoszono jego przydział do DOGen. „Kielce” z Generalnego Inspektoratu Piechoty[10]. 22 kwietnia 1921 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[11]. 8 maja 1921 dowódca okręgu stwierdził, że pozostaje on „w dyspozycji DOGen.”[12] 1 czerwca 1921 był majorem SG, a jego oddziałem macierzystym był Oddział V Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych[13]. W tym samym miesiącu został „oddany do dyspozycji” Inspektoratu Armii Nr IV w Krakowie[14]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 447. lokatą w korpusie oficerów piechoty[15][16]. 8 czerwca 1922 został wcielony do 16 pułku piechoty w Tarnowie jako oddziału macierzystego[17]. W 1923 był majorem SG w 38 pułku piechoty w Przemyślu[16]. Z dniem 30 kwietnia 1924 został przeniesiony w stan spoczynku z powodu trwałej niezdolności do służby wojskowej stwierdzonej w drodze superrewizji[18]. Mieszkał w Warszawie[19][20].

W październiku 1924 został zatrzymany przez żandarmerię, a następnie oddany do dyspozycji urzędu śledczego[21].

Zmarł 2 kwietnia 1930[22]. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie[22].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Czesław II Zajączkowski” w celu odróżnienia od innego oficera o tym samym imieniu i nazwisku, a mianowicie Czesława I Zajączkowskiego (ur. 4 lutego 1886), porucznika saperów rezerwy[1].

Przypisy edytuj

  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 236, 403, 879, 919, 1819.
  2. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1819.
  3. Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Czesław Zajączkowski. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2022-06-11].
  4. a b c d e f g h i j k l Bohaterowie polscy. „Nowości Illustrowane”. Nr 1, s. 6-7, 4 stycznia 1919. 
  5. Ranglisten 1917 ↓, s. 310.
  6. Ranglisten 1918 ↓, s. 158.
  7. Kazimierz Bąbiński: Zarys historji wojennej 5-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 23, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  8. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 78 z 19 lipca 1919, poz. 2559.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 15 stycznia 1921, s. 108.
  10. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 17 z 1 marca 1920, pkt 2.
  11. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 30 kwietnia 1921, s. 854.
  12. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 50 z 8 maja 1921, pkt 2.
  13. Spis oficerów 1921 ↓, s. 8, 961.
  14. Rozkaz DOGen. Kielce ↓, Nr 72 z 1 lipca 1921, pkt 2.
  15. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 34.
  16. a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 403.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 8 czerwca 1922, s. 400.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 12 kwietnia 1924, s. 209.
  19. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1415.
  20. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 902.
  21. Nadużycia oficera inwalidy. „Polska Zbrojna”. 287, s. 8, 1924-10-19. Warszawa. .
  22. a b Lista pochowanych. Czesław Zajączkowski. um.warszawa.pl. [dostęp 2022-06-11].
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 2 kwietnia 1921, s. 607.
  24. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-13]..
  25. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-13]..
  26. a b c d e f g Kolekcja ↓, s. 4.
  27. a b c d Ranglisten 1918 ↓, s. 642.

Bibliografia edytuj