Czyżówka (województwo małopolskie)
Czyżówka – wieś o statusie sołectwa w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie chrzanowskim, w gminie Trzebinia[4].
wieś | |
Staw Osadowy po Kopalni Siersza | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
556[2] |
Strefa numeracyjna |
32 |
Kod pocztowy |
32-540[3] |
Tablice rejestracyjne |
KCH |
SIMC |
0222806 |
Położenie na mapie gminy Trzebinia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu chrzanowskiego | |
50°12′32″N 19°28′23″E/50,208889 19,473056[1] |
Czyżówka uzyskała lokację miejską w 1564 roku, zdegradowana po 1581 roku[5]. W 1595 roku wieś położona w powiecie proszowskim województwa krakowskiego była własnością wojewodziców krakowskich: Gabriela, Andrzeja i Jana Magnusa Tęczyńskich[6]. Wieś wchodziła w 1662 roku w skład hrabstwa tęczyńskiego Łukasza Opalińskiego[7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.
Na terenie Czyżówki położona jest Elektrownia Siersza[8].
Historia
edytuj- 1402 – zapiski sądowe – Czyżówka własnością Mikołaja z Zagórza
- 1564 – Tenczyńscy próbują założyć miasto Czyżówka
- 1907 – rozpoczęcie budowy Szkoły Podstawowej im. Adama Mickiewicza w Czyżówce
- 1958 – rozpoczęcie budowy Elektrowni Siersza II (1962 – zakończenie I etapu – wybudowanie dwóch bloków energetycznych)
- 1969 – rozpoczęcie rozbudowy Elektrowni Siersza II o kolejne 4 bloki energetyczne (1970 – zakończenie II etapu)
- 1973 – wizyta Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II
- 2004 – rozpoczęcie rozbudowy kaplicy św. Barbary w Czyżówce
Szkoła podstawowa
edytujSzkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Czyżówce powstała w 1907 r. poprzez wynajęcie jednego z prywatnych domów. W 1910 r. szkoła zaczęła działalność we własnym budynku. Budowę nowej szkoły rozpoczęto w 1963, a ukończono w 1966 roku.
W 2008 roku decyzją rady miasta zlikwidowano samorządową placówkę w Czyżówce. Jej dalszego prowadzenia podjęła się mieszkanka sołectwa Joanna Jedynak-Dąbek. Dzięki jej zaangażowaniu i pracy mała, wiejska podstawówka stała się jedną z prężniej działających w gminie.
Cisowe Skały
edytujCisowe Skały znajdują się nieco na południe od szczytu wzgórza Cisowa w Czyżówce. Tworzą je wysokie do 4 metrów skałki zboczowe, zbudowane z triasowych wapieni. W okresie jury tutejsze wapienie częściowo przeobraziły się w dolomit i uległy okruszcowaniu.
W buczynie na północnych stokach wzgórza znajdują się ślady po eksploatacji złóż galmanu pod postacią zawalonych szybów i sztolni.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 21098
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 204 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 26-27.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 109.
- ↑ Jacek Pielas, Podział latyfundium Łukasza Opalińskiego, marszałka nadwornego koronnego z lat 1668-1670, w: Inter maiestatem ac libertatem. Studia z dziejów nowożytnych dedykowane Profesorowi Kazimierzowi Przybosiowi, red. J. Stolicki, M. Ferenc, J. Dąbrowski, Kraków 2010, s. 159.
- ↑ GEOPORTAL 2 [online], geoportal2.pl [dostęp 2020-12-11] .
Linki zewnętrzne
edytuj