DOS

Ten artykuł od 2021-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

DOS (od ang. disk operating system) – pierwszy przenośny (dyskowy) system operacyjny w mikrokomputerach lat osiemdziesiątych, zawierający m.in. rozszerzenia programowe procedur sprzętowych BIOS-u oraz interpreter poleceń. W systemie DOS zapożyczono i rozwinięto niektóre elementy z systemów klasy CP/M.

W komputerach osobistych DOS nie ma wbudowanych mechanizmów ochrony pamięci (nie istnieją mechanizmy ochrony pamięci w trybie rzeczywistym procesora x86, w którym pracuje DOS) – z tego względu nie jest systemem bezpiecznym dla danych i procesów wymuszanych sztucznie wielopotokowo lub sieciowo. W zamyśle był to jednowątkowy system operacyjny i nie przewidywano w nim uruchamiania więcej niż jednego procesu (programu) jednocześnie. Była jednak możliwość uruchamiana programów w tle, np. do obsługi urządzeń.

Programy z DOS-a mogą być uruchamiane w systemie Windows, OS/2, Linux (poprzez program DOSBox lub DOSemu). Istnieją też darmowe implementacje tego systemu, np. FreeDOS. Ponieważ w systemach z rodziny Windows NT (np. Windows 2000 czy Windows XP) programy z systemu DOS są uruchamiane na tzw. wirtualnej maszynie DOS-a (VDM), która nie pozwala na bezpośredni dostęp programu do sprzętu i ma jeszcze inne ograniczenia, to działają wyłącznie te, które takich odwołań nie wykonują i nie ingerują w system^[1]. Do nich należą głównie programy użytkowe, przykładowo edytory tekstu i bazy danych.

Ważniejsze systemy tej klasy:

dla komputerów Commodore 64
dla ośmiobitowych komputerów Atari – Atari DOS, SuperDOS, SpartaDOS, MyDOS i inne
dla komputerów Amiga – AmigaDOS
dla komputerów Robotron – UDOS
dla komputerów klasy IBM-PC
- QDOS, 86-DOS – pierwowzór systemu MS-DOS
- PC-DOS firmy IBM
- MS-DOS firmy Microsoft
- DR-DOS firmy Digital Research
- FreeDOS – wolne oprogramowanie do bezpłatnego pobrania
- PTS-DOS rosyjskiej firmy PhysTechSoft
- ROM-DOS – zaprojektowany do używania w systemach wbudowanych
- OpenDOS – darmowy do zastosowań niekomercyjnych

Nazwę DOS nosiły też od lat sześćdziesiątych systemy niezwiązane technicznie z późniejszym DOS-em dla komputerów x86, np.:

DOS/360 – dla komputerów IBM Systemu 360
DOS/VSE – dla komputerów IBM Systemu 370 i 390.

Przypisy

↑ Ralf D. Brown: Undocumented DOS: A programmer's guide to reserved MS-DOS functions and data structures – expanded to include MS-DOS 6, Novell DOS and Windows 3.1. Wyd. 2. Reading, Massachusetts: Addison Wesley, 1994, s. 221. ISBN 0-201-63287-X. (ang.).

Linki zewnętrzne

Początki systemów typu DOS (ang.)
Oś czasu przedstawiająca kolejne wersje systemów typu DOS. oldfiles.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-28)]. (ang.)

[1] Ralf D. Brown: Undocumented DOS: A programmer's guide to reserved MS-DOS functions and data structures – expanded to include MS-DOS 6, Novell DOS and Windows 3.1. Wyd. 2. Reading, Massachusetts: Addison Wesley, 1994, s. 221. ISBN 0-201-63287-X. (ang.).

[1]