Daglezja zielona
gatunek rośliny
Daglezja zielona, jedlica zielona[3] (Pseudotsuga menziesii) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek geograficznie dzielony jest na dwa podgatunki P. menziesii subsp. menziesii i P. menziesii subsp. glauca. W Polsce jest gatunkiem introdukowanym. Opis dotyczy podstawowego podgatunku subsp. menziesii, subsp. glauca (jedlica sina) odróżnia się pokrojem, igłami i szyszkami.
| ||
 Pseudotsuga menziesii subsp. menziesii | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny naczyniowe | |
| Nadgromada | rośliny nasienne | |
| Gromada | nagonasienne | |
| Podgromada | nagonasienne drobnolistne | |
| Klasa | iglaste | |
| Rząd | sosnowce | |
| Rodzina | sosnowate | |
| Podrodzina | modrzewiowe (Laricoideae) | |
| Rodzaj | daglezja | |
| Gatunek | daglezja zielona | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco Conif. Duarum Nominibus 4 1950[1] | ||
| Synonimy | ||
| ||
| Mapa zasięgu | ||
 Pseudotsuga menziesii subsp. menziesii Pseudotsuga menziesii subsp. glauca | ||
| Kategoria zagrożenia | ||
 najmniejszej troski (IUCN 3.1)[2] | ||
Drzewo ma małą odporność na zanieczyszczenia w mieście.
MorfologiaEdytuj
Pokrój, Łazienki Królewskie w Warszawie
- Pokrój
- Drzewo bardzo szybko rosnące. Korona młodych drzew szerokostożkowata.
- Pień
- Osiąga 80–110 m wysokości. W Polsce po 30 latach osiąga 15 metrów, a dorasta do 45–57 m[4]. Kora u starych jest gruba, czerwonobrązowa.
- Liście
- Igły długości od 2 do 3,5 cm. Z wierzchu jasnozielone i połyskujące, od spodu z wyraźnymi, jaśniejszymi paskami woskowego nalotu. Grzebieniasto umiejscowione. Po roztarciu pachną cytrusami.
- Szyszki
- O długości 5–10 cm, jasno brązowe, na krótkich trzoneczkach. Opadają w całości. Łuski okrywowe wyprostowane i skierowane ku szczytowi szyszki.
CiekawostkiEdytuj
- Najwyższym drzewem w Polsce jest daglezja zielona o wysokości ok. 57 metrów rosnąca w paśmie góry Klimczok w Beskidzie Śląskim (Nadleśnictwo Bielsko). Drzewo wstępnie zlokalizował leśnik Rafał Kozubek wykorzystując dane z lotniczego skaningu laserowego Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Następnie dokładnych pomiarów dokonano za pomocą dalmierza laserowego. Wiek drzewa szacowany jest na 115 lat, jest w dobrej kondycji zdrowotnej, rośnie w grupie innych wysokich drzew, osiągających 53-55 metrów[4][5][6].
- Najgrubszy i jeden z najwyższych okazów daglezji na terenie Lasów Państwowych rośnie w Wierciszewie i ma 470 cm obwodu i 48 metrów wysokości. Jej wiek szacowany jest na 170 lat[7]. Bardzo wysokie okazy rosną też w m.in. w Arboretum w Karnieszewicach.
- Najdłuższa deska na świecie (do 17 maja 2009) o długości 36,83 m została wycięta z 120-letniej jedlicy o wysokości 51,2 m i znajduje się w Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku[8]. Rekord ten pobito deską mierząca 40,815 m, również wyciętą z daglezji, której wiek to 130 lat, a wysokość ponad 50m[9]. Została wycięta w Nadleśnictwie Lębork, a obecnie znajduje się w Wilkowie Nowowiejskim. W czerwcu 2012 r. rekord został ponownie pobity w Szymbarku, kiedy wycięto deskę o długości 46 metrów 53 centymetrów ze 120 letniej daglezji[10].
- Prawdopodobnie najwyższą daglezją w Europie jest 67 metrowy okaz w Betwys Y Coed w Wielkiej Brytanii posadzony w 1921 roku[11].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-08-10].
- ↑ Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych (ang.). [dostęp 12 czerwca 2009].
- ↑ Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M.: Flowering plants and Pteridophytes of Poland a Checklist. Kraków: PAN, 2002, s. 131.
- ↑ a b Irena Polok, Jej wysokość daglezja z Nadleśnictwa Bielsko, Nadleśnictwo Bielsko, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2020-02-14] (pol.).
- ↑ Piotr Gach: Daglezje w Mesznie (zdjęcia). mojedrzewa.pl. [dostęp 2018-04-24].
- ↑ Najwyższe drzewo w Polsce to daglezja; rośnie w Beskidach i ma 57 m. 2018-04-24. [dostęp 2018-04-24].
- ↑ Daglezja zielona, mlodziez.erys.pl [dostęp 2017-11-22].
- ↑ Kaszuby: Najdłuższa deska świata 36,83 m / 2006 / Wiadomości - Wczasy nad morzem, w górach, nad jeziorem, tanie noclegi w Polsce - TurystycznaPolska.pl, www.turystycznapolska.pl:80 [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-07].
- ↑ Najdłuższe deski świata „rosną” na terenie RDLP w Gdańsku. — Aktualności — Centrum Informacyjne
- ↑ FP: Szymbark. L. Wałęsa: Takiego rżnięcia jeszcze z żoną nie miałem (pol.). kartuzy.info, 2012-06-02. [dostęp 2012-08-23].
- ↑ Coast Douglas-fir west of Waterloo Bridge by 300 metres, along the Fford Craiglan road, Betwys Y Coed. www.monumentaltrees.com. [dostęp 2015-09-19].