Daglezja zielona
gatunek rośliny
Daglezja zielona, jedlica zielona[3] (Pseudotsuga menziesii) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek geograficznie dzielony jest na dwa podgatunki P. menziesii subsp. menziesii i P. menziesii subsp. glauca. W Polsce jest gatunkiem introdukowanym. Opis dotyczy podstawowego podgatunku subsp. menziesii, subsp. glauca (daglezja sina) odróżnia się pokrojem, igłami i szyszkami.
| ||
![]() Pseudotsuga menziesii subsp. menziesii | ||
Systematyka | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny naczyniowe | |
Nadgromada | rośliny nasienne | |
Gromada | nagonasienne | |
Podgromada | nagonasienne drobnolistne | |
Klasa | iglaste | |
Rząd | sosnowce | |
Rodzina | sosnowate | |
Podrodzina | modrzewiowe (Laricoideae) | |
Rodzaj | daglezja | |
Gatunek | daglezja zielona | |
Nazwa systematyczna | ||
Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco Conif. Duarum Nominibus 4 1950[1] | ||
Synonimy | ||
| ||
Mapa zasięgu | ||
![]() Pseudotsuga menziesii subsp. menziesii | ||
Kategoria zagrożenia | ||
![]() najmniejszej troski (IUCN 3.1)[2] |
Drzewo ma małą odporność na zanieczyszczenia w mieście.
MorfologiaEdytuj
Pokrój, Łazienki Królewskie w Warszawie
- Pokrój
- Drzewo bardzo szybko rosnące. Korona młodych drzew szerokostożkowata.
- Pień
- Osiąga 80–110 m wysokości. W Polsce po 30 latach osiąga 15 metrów, a dorasta do 45–57 m[4]. Kora u starych jest gruba, czerwonobrązowa.
- Liście
- Igły długości od 2 do 3,5 cm. Z wierzchu jasnozielone i połyskujące, od spodu z wyraźnymi, jaśniejszymi paskami woskowego nalotu. Grzebieniasto umiejscowione. Po roztarciu pachną cytrusami.
- Szyszki
- O długości 5–10 cm, jasnobrązowe, na krótkich trzoneczkach. Opadają w całości. Łuski okrywowe wyprostowane i skierowane ku szczytowi szyszki.
RekordyEdytuj
- Najwyższym drzewem w Polsce jest daglezja zielona o wysokości 58,2 metrów rosnąca w Beskidzie Żywieckim (Nadleśnictwo Ujsoły). Drzewo zlokalizował Łukasz Tram z Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oddział w Krakowie. Dysponując danymi lidarowymi namierzył, a następnie odnalazł w terenie najwyższy okaz dokonał pomiarów przy pomocy wysokościomierza laserowego przyjmując średni wynik z kilkunastu pomiarów – 58 metrów. Ze względu na fakt, że rok 2020 okazał się rokiem nasiennym daglezji, Nadleśnictwo Ujsoły przystąpiło do zbioru szyszek m.in. w drzewostanie, w którym znajduje się to drzewo. Wynik pomiaru przy pomocy stalowej 50-metrowej taśmy wykonany przez szyszkarzy Marcina Trybałę i Bartłomieja Hojdasa to 58,2 m. Jest to najwyższe pomierzone w Polsce drzewo i wyprzedza dotychczasowego lidera - daglezję z Nadleśnictwa Bielsko, która w 2018 roku zmierzona osiągnęła wynik 57 metrów. Wiek drzewa szacowany jest na 135 lat[5][6][7].
- Najgrubszy i jeden z wyższych okazów daglezji na terenie Lasów Państwowych rośnie w Wierciszewie i ma 470 cm obwodu i 48 metrów wysokości. Jej wiek szacowany jest na 170 lat[8].
- Najdłuższa deska na świecie (do 17 maja 2009) o długości 36,83 m została wycięta z 120-letniej jedlicy o wysokości 51,2 m i znajduje się w Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku[9]. Rekord ten pobito deską mierząca 40,815 m, również wyciętą z daglezji, której wiek to 130 lat, a wysokość ponad 50m[10]. Została wycięta w Nadleśnictwie Lębork, a obecnie znajduje się w Wilkowie Nowowiejskim. W czerwcu 2012 r. rekord został ponownie pobity w Szymbarku, kiedy wycięto deskę o długości 46 metrów 53 centymetrów ze 120 letniej daglezji[11].
- Prawdopodobnie najwyższą daglezją w Europie jest 67 metrowy okaz w Betwys Y Coed w Wielkiej Brytanii posadzony w 1921 roku[12].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-08-10].
- ↑ A. Farjon , Pseudotsuga menziesii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-06-12] (ang.).
- ↑ Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M.: Flowering plants and Pteridophytes of Poland a Checklist. Kraków: PAN, 2002, s. 131.
- ↑ Irena Polok , Jej wysokość daglezja z Nadleśnictwa Bielsko, Nadleśnictwo Bielsko, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2020-02-14] (pol.).
- ↑ Najwyższa Amerykanka w Ujsołach, ujsoly.katowice.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-15] (pol.).
- ↑ REJESTR POLSKICH DRZEW POMNIKOWYCH - Lista drzew, www.rpdp.hostingasp.pl [dostęp 2021-01-15] .
- ↑ Daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii) ang. Coast Douglas-fir, mojedrzewa.pl [dostęp 2021-01-15] .
- ↑ Daglezja zielona, mlodziez.erys.pl [dostęp 2017-11-22] .
- ↑ Kaszuby: Najdłuższa deska świata 36,83 m / 2006 / Wiadomości - Wczasy nad morzem, w górach, nad jeziorem, tanie noclegi w Polsce - TurystycznaPolska.pl, www.turystycznapolska.pl:80 [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-07] .
- ↑ Najdłuższe deski świata „rosną” na terenie RDLP w Gdańsku. — Aktualności — Centrum Informacyjne
- ↑ FP: Szymbark. L. Wałęsa: Takiego rżnięcia jeszcze z żoną nie miałem (pol.). kartuzy.info, 2012-06-02. [dostęp 2012-08-23].
- ↑ Coast Douglas-fir west of Waterloo Bridge by 300 metres, along the Fford Craiglan road, Betwys Y Coed. www.monumentaltrees.com. [dostęp 2015-09-19].
Identyfikatory zewnętrzne: