Daglezja zielona

gatunek rośliny

Daglezja zielona, jedlica zielona[3] (Pseudotsuga menziesii) – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych. Występuje w zachodniej części Ameryki Północnej. Gatunek geograficznie dzielony jest na dwa podgatunki P. menziesii subsp. menziesii i P. menziesii subsp. glauca. W Polsce jest gatunkiem introdukowanym. Opis dotyczy podstawowego podgatunku subsp. menziesii, subsp. glauca (daglezja sina) odróżnia się pokrojem, igłami i szyszkami.

Daglezja zielona
Ilustracja
Pseudotsuga menziesii subsp. menziesii
Systematyka
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny naczyniowe
Nadgromada rośliny nasienne
Gromada nagonasienne
Podgromada nagonasienne drobnolistne
Klasa iglaste
Rząd sosnowce
Rodzina sosnowate
Podrodzina modrzewiowe (Laricoideae)
Rodzaj daglezja
Gatunek daglezja zielona
Nazwa systematyczna
Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco
Conif. Duarum Nominibus 4 1950[1]
Synonimy
  • Abies californica Steud.
  • Abies douglasii (Sabine ex D.Don) Lindl.
  • Abies drummondii Gordon
  • Abies menziesii Mirb.
  • Abies mucronata Raf.
  • Abies obliqua Bong. ex Gordon
  • Abies standishiana K.Koch
  • Abies taxifolia Poir.
  • Abies taxifolia C.Presl
  • Abietia douglasii (Sabine ex D.Don) A.H.Kent
  • Picea douglasii (Sabine ex D.Don) Link
  • Pinus douglasii Sabine ex D.Don
  • Pinus taxifolia Lamb.
  • Pseudotsuga douglasii (Sabine ex D.Don) Carrière
  • Pseudotsuga mucronata (Raf.) Sudw. ex Holz.
  • Pseudotsuga taxifolia (Lindl.) Britton
  • Pseudotsuga vancouverensis Flous
  • Tsuga douglasii (Sabine ex D.Don) Carrière[1]
Mapa zasięgu
zasięg występowania na mapie

     Pseudotsuga menziesii subsp. menziesii

     Pseudotsuga menziesii subsp. glauca

Kategoria zagrożenia
Status iucn3.1 LC pl.svg
najmniejszej troski (IUCN 3.1)[2]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Drzewo ma małą odporność na zanieczyszczenia w mieście.

MorfologiaEdytuj

 
Pokrój, Łazienki Królewskie w Warszawie
Pokrój
Drzewo bardzo szybko rosnące. Korona młodych drzew szerokostożkowata.
 
Kora
 
Drewno
 
Szyszki i nasiona
Pień
Osiąga 80–110 m wysokości. W Polsce po 30 latach osiąga 15 metrów, a dorasta do 45–57 m[4]. Kora u starych jest gruba, czerwonobrązowa.
Liście
Igły długości od 2 do 3,5 cm. Z wierzchu jasnozielone i połyskujące, od spodu z wyraźnymi, jaśniejszymi paskami woskowego nalotu. Grzebieniasto umiejscowione. Po roztarciu pachną cytrusami.
Szyszki
O długości 5–10 cm, jasnobrązowe, na krótkich trzoneczkach. Opadają w całości. Łuski okrywowe wyprostowane i skierowane ku szczytowi szyszki.

RekordyEdytuj

  • Najwyższym drzewem w Polsce jest daglezja zielona o wysokości 58,2 metrów rosnąca w Beskidzie Żywieckim (Nadleśnictwo Ujsoły). Drzewo zlokalizował Łukasz Tram z Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oddział w Krakowie. Dysponując danymi lidarowymi namierzył, a następnie odnalazł w terenie najwyższy okaz dokonał pomiarów przy pomocy wysokościomierza laserowego przyjmując średni wynik z kilkunastu pomiarów – 58 metrów. Ze względu na fakt, że rok 2020 okazał się rokiem nasiennym daglezji, Nadleśnictwo Ujsoły przystąpiło do zbioru szyszek m.in. w drzewostanie, w którym znajduje się to drzewo. Wynik pomiaru przy pomocy stalowej 50-metrowej taśmy wykonany przez szyszkarzy Marcina Trybałę i Bartłomieja Hojdasa to 58,2 m. Jest to najwyższe pomierzone w Polsce drzewo i wyprzedza dotychczasowego lidera - daglezję z Nadleśnictwa Bielsko, która w 2018 roku zmierzona osiągnęła wynik 57 metrów. Wiek drzewa szacowany jest na 135 lat[5][6][7].
  • Najgrubszy i jeden z wyższych okazów daglezji na terenie Lasów Państwowych rośnie w Wierciszewie i ma 470 cm obwodu i 48 metrów wysokości. Jej wiek szacowany jest na 170 lat[8].
  • Najdłuższa deska na świecie (do 17 maja 2009) o długości 36,83 m została wycięta z 120-letniej jedlicy o wysokości 51,2 m i znajduje się w Centrum Edukacji i Promocji Regionu w Szymbarku[9]. Rekord ten pobito deską mierząca 40,815 m, również wyciętą z daglezji, której wiek to 130 lat, a wysokość ponad 50m[10]. Została wycięta w Nadleśnictwie Lębork, a obecnie znajduje się w Wilkowie Nowowiejskim. W czerwcu 2012 r. rekord został ponownie pobity w Szymbarku, kiedy wycięto deskę o długości 46 metrów 53 centymetrów ze 120 letniej daglezji[11].
  • Prawdopodobnie najwyższą daglezją w Europie jest 67 metrowy okaz w Betwys Y Coed w Wielkiej Brytanii posadzony w 1921 roku[12].

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ a b Pseudotsuga menziesii (Mirb.) Franco. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2017-08-10].
  2. ↑ A. Farjon, Pseudotsuga menziesii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-06-12] (ang.).
  3. ↑ Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M.: Flowering plants and Pteridophytes of Poland a Checklist. Kraków: PAN, 2002, s. 131.
  4. ↑ Irena Polok, Jej wysokość daglezja z Nadleśnictwa Bielsko, Nadleśnictwo Bielsko, 20 kwietnia 2018 [dostęp 2020-02-14] (pol.).
  5. ↑ Najwyższa Amerykanka w Ujsołach, ujsoly.katowice.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-15] (pol.).
  6. ↑ REJESTR POLSKICH DRZEW POMNIKOWYCH - Lista drzew, www.rpdp.hostingasp.pl [dostęp 2021-01-15].
  7. ↑ Daglezja zielona (Pseudotsuga menziesii) ang. Coast Douglas-fir, mojedrzewa.pl [dostęp 2021-01-15].
  8. ↑ Daglezja zielona, mlodziez.erys.pl [dostęp 2017-11-22].
  9. ↑ Kaszuby: Najdłuższa deska świata 36,83 m / 2006 / Wiadomości - Wczasy nad morzem, w górach, nad jeziorem, tanie noclegi w Polsce - TurystycznaPolska.pl, www.turystycznapolska.pl:80 [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-12-07].
  10. ↑ Najdłuższe deski świata „rosną” na terenie RDLP w Gdańsku. — Aktualności — Centrum Informacyjne
  11. ↑ FP: Szymbark. L. Wałęsa: Takiego rżnięcia jeszcze z żoną nie miałem (pol.). kartuzy.info, 2012-06-02. [dostęp 2012-08-23].
  12. ↑ Coast Douglas-fir west of Waterloo Bridge by 300 metres, along the Fford Craiglan road, Betwys Y Coed. www.monumentaltrees.com. [dostęp 2015-09-19].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Daglezja_zielona&oldid=62401890”