Wikipedia

Dalekie obserwacje

Dalekie obserwacje – specyficzny rodzaj fotografii krajobrazowej, obejmujący celowe fotografowanie bardzo oddalonych obiektów bezpośrednio z powierzchni terenu lub z obiektów trwale związanych z powierzchnią ziemi (np. wież widokowych, wysokich budynków, nasypów)[1][2][3][4].

Daleka obserwacja Tatr z Magdalenki koło Rzeszowa
Daleka obserwacja Masywu Keprnika w Jesionikach i Wzgórz Strzelińskich z okolic Trzebnicy
Daleka obserwacja Tatr z Dziurkowca, odległość ca 160–175 km

Obiekty fotografowane, które mieszczą się w ramach definicji to:

  • obiekty naturalne, czyli pojedyncze szczyty górskie, pasma górskie, wzgórza, skały bądź inne naturalne formy ukształtowania terenu,
  • obiekty antropogeniczne, związane z przekształcaniem powierzchni terenu (np. hałdy pokopalniane) lub obiekty industrialne (np. wysokie budynki, kominy, fabryki).

Dalekimi obserwacjami nie są[2]:

Aspekt odległości obserwatora od obserwowanego obiektu edytuj

Istotną rzeczą przy zrozumieniu tego zagadnienia jest też kwestia minimalnej odległości obserwacyjnej, która może być uznana za daleką. Najistotniejszą rolę w wyznaczeniu tej granicy pełni proporcja pomiędzy odległością i pozycją obserwatora, a rozmiarem i wysokością względną obserwowanego obiektu. Nie istnieje uniwersalny, precyzyjny klucz podziałowy, który jednoznacznie stwierdzałby przypisane zdjęcia do dalekich obserwacji, jednak istnieją pewne ogólnie przyjęte ramy uwzględniające dystans i rodzaj obserwowanego obiektu. Minimalna odległość dalekiej obserwacji dla dużych obiektów naturalnych (np. gór, szczytów górskich) to około 60 km, przy czym jest to wartość uśredniona[2]. W przypadku niewysokich wzgórz wartość można obniżyć do około 40 km, a w przypadku wyższych gór (Karkonosze, Jesioniki, wyższe partie Beskidu Żywieckiego) minimalny dystans należy ustalić na granicy 70 km. W przypadku gór wysokich (np. Tatr) wartość tę należy powiększyć do 90-100 km. Dla przykładu obserwacja Tatr z odległości 70 km nie powinna być uznana za daleką z uwagi na łatwość dostrzeżenia tak dużego pasma górskiego nawet przy średnio sprzyjających warunkach atmosferycznych. Dla obserwacji relatywnie mniejszych obiektów industrialnych dystans ten należy umieścić w przedziale 20–50 km, w zależności od wielkości obserwowanego obiektu[2].

Historia edytuj

 
Pocztówka z 1899 roku przedstawiająca panoramę Beskidów z Murcek (dziś Katowice)

Dalekie obserwacje były bez wątpienia wykonywane gołym okiem lub za pomocą sprzętów optycznych od dawna[5]. Znane są zapiski o celowych obserwacjach dalekich pasm górskich i świateł miast na Dolnym Śląsku, w Wielkopolsce i w Czechach z Karkonoszy na początku XIX wieku[6], było to jednak w czasach przed upowszechnieniem się fotografii. Dziedzina ta przyjęła obecną formę i zyskała na popularności wraz z pojawieniem się fotografii cyfrowej[7] ułatwiającej rejestrację, obróbkę, archiwizację dokonanych obserwacji, a także identyfikację obserwowanych obiektów. W nowoczesnej formie w Polsce, dalekie obserwacje narodziły się na Górnym Śląsku w 2006 r.[8]. Inicjatorami wyróżnienia tego typu zdjęć z ogólnego pojęcia fotografii krajobrazowej była grupa entuzjastów celowo fotografująca Tatry i Beskidy z miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz terenów przyległych, określająca się mianem dalekich obserwatorów. Ten nowy typ fotografii szybko zyskał popularność w innych regionach Polski południowej. W tym samym czasie, wraz z upowszechnieniem się fotografii cyfrowej impuls rozwoju fotografii długodystansowej można było obserwowac m.in. w Wielkiej Brytanii, Wloszech, w Czechach i na Słowacji[9]. Ważnym kamieniem milowym w dokumentowaniu polskich dalekich obserwacjach było stworzenie strony dalekieobserwacje.eu[10] w 2008 roku. Strona pozwoliła zrzeszyć zainteresowanych fotografów i prezentować ich dokonania. Od 2013 r. na intensywny rozwój dalekich obserwacji mają również duży wpływ blogi lokalnych fotografów zajmujących się tą tematyką. Poza granicami Polski w latach 2014 - 2021 funkcjonował portal beyondhorizons.eu[11], prezentujący zdjęcia dalekoobserwacyjne wykonane głównie w rejonie zachodniej części basenu Morza Śródziemnego. Zdjęcia dalekich obserwatorów z terenu Słowacji od września 2017 r. prezentuje serwis naobzore.net[12].

Sprzęt obserwacyjny edytuj

 
Typowy zestaw fotograficzny używany w dalekich obserwacjach

Dalekie obserwacje wykonywane są powszechnie przy pomocy aparatów cyfrowych. Najczęściej stosowane są lustrzanki i bezlusterkowce w połączeniu z teleobiektywem w przedziałach ogniskowych od 100 do 600 mm, w zależności od wielkości matrycy w aparacie. Górny i dolny zakres podanych ogniskowych może być jednak niepraktyczny w zależności od tego, jaki aparat fotograficzny posiadamy[13]. Nieco rzadziej stosuje się kompaktowe aparaty fotograficzne typu superzoom, oferujące duże zbliżenie przy mniejszych rozmiarach i znacznej redukcji wagi względem lustrzanek z teleobiektywem. Dalekie obserwacje mogą być wykonywane także za pomocą teleskopów podłączonych do aparatów (po zastosowaniu odpowiedniej przejściówki), a nawet telefonów z aparatem cyfrowym w połączeniu z lornetką bądź monokularem. Na wyposażeniu dalekiego obserwatora powinien znajdować się również stabilny i możliwie lekki statyw. Jest on niezbędny przy wykonywaniu zdjęć przy słabszym oświetleniu, umożliwia również precyzyjne wycelowanie w kierunku obserwowanego obiektu, gdy waga zestawu, którym robione są zdjęcia jest zbyt duża. Wskazane jest również wyposażenie się w wężyk spustowy lub pilot do aparatu fotograficznego, by w czasie niekorzystnych warunków atmosferycznych nie powodować dodatkowych drgań aparatu przez naciskanie spustu migawki.

Możliwości obserwacyjne edytuj

 
Zniekształcony obraz Karkonoszy widzianych ze schroniska „Na Śnieżniku” w czasie mirażu inwersyjnego
 
Ďumbier widziany z Pradziada w wyniku niestandardowej refrakcji atmosferycznej

Zasięg obserwacji zależny jest od kilku czynników, które sumarycznie składają się na możliwość zaobserwowania obiektu z dużej odległości:

  • wielkość obiektu (stosunkowo niewielkie obiekty, np. maszty radiowe, mogą zostać „rozmyte” przy słabej rozdzielczości optycznej soczewek używanego sprzętu optycznego),
  • konfiguracji geograficznej (niewielkie wzniesienie pomiędzy dwoma wysokimi górami może zasłonić pole obserwacji),
  • pora dnia (nisko położone lub schowane za widnokręgiem Słońce zapewnia najlepsze podświetlenie obiektu i kontrast nieba względem powierzchni Ziemi),
  • pora roku (zmiana położenia punktu wschodów i zachodów Słońca sprzyja lub uniemożliwia wykonanie pewnych dalekich obserwacji, analogicznie do pory dnia, również warunki atmosferyczne typowe dla danej pory roku uniemożliwiają lub pomagają w obserwacji bardzo oddalonych od obserwatora obiektów),
  • albedo obiektu (obecność pokrywy śnieżnej na szczytach górskich znacząco zwiększa ilość światła odbitego w kierunku obserwatora),
  • wilgotność powietrza (im niższa, tym lepiej, nawet przy pozornie dobrej pogodzie światło rozprasza się na cząsteczkach wody i może nie dotrzeć do obserwatora),
  • zanieczyszczenie powietrza (obecność ośrodka miejskiego lub skupiska zakładów przemysłowych emitujących zanieczyszczenia na linii fotografowania może znacznie utrudnić dokonanie obserwacji),
  • wiatr i temperatura (wietrzna pogoda pomaga rozproszyć zalegające w atmosferze zanieczyszczenia, ale zarazem burzliwy przepływ mas powietrza na podłoże o innej temperaturze może spowodować lokalne zmiany refrakcji atmosferycznej, skutkujące brakiem ostrości fotografowanych obiektów, oraz utrudnia fotografowanie na dłuższych czasach naświetlania),
  • występowanie niestandardowej refrakcji atmosferycznej (większe niż normalnie ugięcie promieni światła w troposferze) lub mirażu inwersyjnego może znacząco zwiększyć zasięg obserwacji, daleko poza widnokrąg geometryczny, o ile obiekt wystaje ponad najgęstszą masę powietrza znajdującą się najbliżej powierzchni terenu, dzieje się tak w czasie inwersji termicznej[14][15][16].

Dalekie obserwacje na terenie Polski edytuj

 
Widoki na Gorgany z Wielkiej Rawki

Blisko 90% obserwacji krajowych[potrzebny przypis] wykonywanych jest w południowej Polsce, szczególnie z województw: podkarpackiego, małopolskiego, świętokrzyskiego, śląskiego, opolskiego i dolnośląskiego. Mniejszy potencjał dalekoobserwacyjny mają również województwa lubuskie, wielkopolskie, łódzkie[17], lubelskie, zachodniopomorskie i pomorskie. Wyżej opisany stan rzeczy wynika z ukształtowania terenu. Dalekie obserwacje wymagają dogodnego punktu obserwacyjnego, którym najczęściej jest wysoko położony punkt terenowy lub wieża widokowa. Musi również istnieć punkt obserwowany, którym najczęściej jest pasmo górskie, pojedynczy szczyt lub duży obiekt industrialny. Ta specyfika ogranicza wykonywanie dalekich obserwacji z równin, w szczególności pokrytych lasem, predestynując regiony na południu kraju (góry, pogórza, wyżyny) – można z nich dostrzec obiekty oddalone o ponad 200 km od obserwatora.

Z kolei w Polsce północnej obserwacje zwykle nie przekraczają dystansu 50–60 km. Najdogodniejszymi miejscami do ich wykonywania jest obszar wyspy Wolin[potrzebny przypis], z której przy sprzyjającej pogodzie można zobaczyć wyspy Rugię i Greifswalder Oie oraz rejon Zatoki Gdańskiej i Puckiej. Duże znaczenie na tym terenie mają również latarnie morskie, które w sezonie letnim pełnią rolę turystyczną.

Najdalsze obserwacje (powyżej 200 km) wykonane z terenu Polski lub z jej granicy edytuj

Stan na 17 marca 2022:

Lp. Miejsce obserwacji (kraina geograficzna) Obserwowany obiekt (kraina geograficzna, kraj) Maksymalny dystans (model FAI)* Data pierwszej obserwacji Daty kolejnych obserwacji Uwagi
1. Śnieżnik (Masyw Śnieżnika) Heukuppe, Schneeberg (Alpy Styryjsko-Dolnoaustriackie, Austria) Heukuppe 292,3 km, Schneeberg 281,7 km 02.01.2020[18] 15.02.2021 (Schneeberg)[18][19] Pierwsza obserwacja Alp z Polski[18]
2. Tarnica (Bieszczady Zachodnie) Vârful Vlădeasa (Góry Zachodniorumuńskie (Apuseni), Rumunia) 257,6 km 31.12.2015[20] – –
3. Ślęża Babia Góra (Beskid Żywiecki) 247 km 19.12.2023[21] – Najdalsza obserwacja "z Polski do Polski"[21]
4. Wielki Szyszak (Karkonosze) Vysoký stolec (Szumawa, Czechy) 243 km 31.12.2016[22] – –
5. Rysy (Tatry Wysokie) Keprník (Wysoki Jesionik, Czechy) 240,5 km 19.09.2020[23] – –
6. Wierzchowiska Drugie (Roztocze Zachodnie) Lodowy Szczyt (Tatry Wysokie, Słowacja) 239,7 km 13.02.2022[24][25] – Najdalsza obserwacja Tatr z terenu Polski[25]
7. Polichna (Wzniesienia Urzędowskie) Lodowy Szczyt (Tatry Wysokie, Słowacja) 236 km 07.01.2022[25] – –
8. Rysy (Tatry Wysokie) Stoj (Połonina Borżawska, Ukraina) 235 km 12.02.2012[26] – –
9. Świnica (Tatry Wysokie) Keprník (Wysoki Jesionik, Czechy) 234 km 09.01.2002[27] – –
10. Potok-Stany (Wzniesienia Urzędowskie) Lodowy Szczyt (Tatry Wysokie, Słowacja) 233,5 km 13.02.2022[28][29] – –
11. Potok Wielki (Wzniesienia Urzędowskie) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 232,8 km 03.12.2021[25][30] – pierwsza obserwacja Tatr (max. Lodowy Szczyt 227,5 km) 07.01.2022[25] - pierwsza obserwacja Gerlacha (max. 232,8 km) Najdalsza obserwacja Gerlacha z Polski
12. Kasprowy Wierch (Tatry Zachodnie) Šerák (Wysoki Jesionik, Czechy) 232 km 01.02.2021[31]
13. Karkówka, Węglin, Zdziechowice Pierwsze – kilka punktów w pobliżu granic miejscowości (Wzniesienia Urzędowskie) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 231,9 km 15.03.2020[25][32] – pierwsza obserwacja Tatr z Węglina (max. Gerlach 231,6 km) 15.03.2020 (Węglin)[32];
05.11.2021, 10.11.2021 (Zdziechowice)[25];
6.11.2021 (Karkówka – max. odległość Gerlach 231,9 km[33]) 		15.03.2020 Węglin[32] - pierwsza obserwacja Tatr z woj. lubelskiego
14. Zdziechowice Pierwsze, okolice wsi Józefów (Wzniesienia Urzędowskie) Kończysta (Tatry Wysokie, Słowacja) 231,2 km 31.10.2018[25] – pierwsza obserwacja Tatr 12.10.2019 - pierwsza obserwacja Kończystej (max. 231,2 km)[25] –
15. Stare Baraki - okolice wsi Salomin (Wzniesienia Urzędowskie) Kończysta (Tatry Wysokie, Słowacja) 230,8 km 20.04.2018 – pierwsza obserwacja Tatr (max. Gerlach 229,4 km)[25] 15.03.2020 - pierwsza obserwacja Kończystej (max. 230,8 km)[25] –
16. Łysaków (Wzniesienia Urzędowskie) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 230,5 km 27.03.2022[34] – –
17. Tarnica (Bieszczady Zachodnie) Ďumbier (Niżne Tatry, Słowacja) 225 km 29.12.2012[16] ** –
18. Kozi Wierch (Tatry Wysokie) Pradziad (Wysoki Jesionik, Czechy) 223 km 12.10.2019[35] – –
19. Tarnica (Bieszczady Zachodnie) Vârful Pietrosul (Góry Rodniańskie, Rumunia) 216 km 29.12.2012[36] ** –
20. Góra Chełmo (Wzgórza Radomszczańskie) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 212,4 km 20.10.2021[37] – pierwsza obserwacja Tatr (max. Łomnica 209,8 km) 04.12.2021[38] - pierwsza obserwacja Gerlacha (max. 212,4 km) 20.10.2021 - pierwsza obserwacja Tatr z woj. łódzkiego, najdalej na północ położone miejsce, z którego wykonano zdjęcie Karpat
21. Święty Krzyż (Góry Świętokrzyskie) Ostra (Tatry Zachodnie, Słowacja) 210,4 km 25.01.2010[39] – pierwsza obserwacja Tatr (max. Gerlach 200 km) 04.12.2021[40] - pierwsza obserwacja Ostrej (max. 210,4 km) Najdalsza obserwacja Tatr z woj. świętokrzyskiego
22. Huta Szklana (Góry Świętokrzyskie) Mały Baraniec (słow. Mládky, Tatry Zachodnie, Słowacja) 210,3 km 04.12.2021[41] - –
23. Brama Opatowska w Sandomierzu (Wyżyna Sandomierska) Krywań (Tatry Wysokie, Słowacja) 210,3 km 25.10.2021[42] - Pierwsza obserwacja Tatr z Sandomierza
24. Biskupia Kopa (Góry Opawskie) Bystra (Tatry Zachodnie, Słowacja) 210 km 08.03.2019[43] 22.09.2019[44] 08.03.2019 - Zdjęcie wykonane po polskiej stronie, w pobliżu szczytu. Zdjęcia Tatr Zachodnich (210,6 km do Bystrej) wykonywano wcześniej z wieży widokowej położonej po czeskiej stronie.
25. Radziejowa (Beskid Sądecki) Stoj (Połonina Borżawska, Ukraina) 209,8 km 29.01.2012[45] 19.09.2020[46] –
26. Podlesie (Góry Świętokrzyskie) Bystra (Tatry Zachodnie, Słowacja) 208,8 km 22.11.2020 – pierwsza obserwacja Tatr (max. Krywań 207,9 km)[47] 10.05.2021 – pierwsza obserwacja Bystrej (max. 208,8 km)[48] –
27. Kamień Łukawski (Góry Pieprzowe, Wyżyna Sandomierska) Kończysta (Tatry Wysokie, Słowacja) 207,9 km 01.10.2019[49] – –
28. Występa (Góry Świętokrzyskie) Kończysta (Tatry Wysokie, Słowacja) 207,9 km 26.12.2017 – pierwsza obserwacja Tatr (max. Gerlach 206,9 km)[49] 01.10.2019 - pierwsza obserwacja Kończystej (max. 207,9 km)[50]  ; 10.05.2021[51] –
29. Gliniany Las (Płaskowyż Suchedniowski) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 207,7 km 06.09.2021 – pierwsza obserwacja Tatr (max. Łomnica 203,7 km)[52] 07.11.2021[49] –
30. Krajno Pierwsze (Góry Świętokrzyskie) Baraniec (Tatry Zachodnie, Słowacja) 207,3 km 10.05.2021[49] ** –
31. Kalenica (Góry Sowie) Skrzyczne (Beskid Śląski, Polska) 206,5 km 02.01.2020[53] – –
32. Klonówka (Góry Świętokrzyskie) Baraniec (Tatry Zachodnie, Słowacja) 206,1 km 18.09.2020[54] 10.05.2021[55][49] –
33. Radostowa (Góry Świętokrzyskie) Baraniec (Tatry Zachodnie, Słowacja) 206,1 km 14.10.2021[49] 10.11.2021[49] –
34. Porąbki (Góry Świętokrzyskie) Banówka (Tatry Zachodnie, Słowacja) 205 km 05.11.2021[49] – –
35. Siniewska Góra (Góry Świętokrzyskie) Zadnia Kopa (Tatry Zachodnie, Słowacja) 204,1 km 08.12.2017 – pierwsza obserwacja Tatr (max. Krywań 203,6 km)[56] 15.03.2020 - pierwsza obserwacja Zadniej Kopy (max. 204,1 km)[57] –
36. Kamiennik Północny (Beskid Wyspowy) Pradziad (Wysoki Jesionik, Czechy) 204 km 06.07.2016[58] – –
37. Barania Góra (Góry Świętokrzyskie) Krywań (Tatry Wysokie, Słowacja) 203,7 km 04.12.2021[59] – –
38. Milczany (Wyżyna Sandomierska) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 203,4 km 05.10.2012[49] – –
39. Góra Świętej Anny (Chełm) Kieżmarski Szczyt (Tatry Wysokie, Słowacja) 203,1 km 14.11.2010[60] ** –
40. Skrajna Turnia (Tatry Wysokie) Bukowa Góra (Góry Świętokrzyskie, Polska) 202 km[61] 25.06.2022[61] – –
41. Jeżowiec – okolice wsi Dobromierz (Wyżyna Przedborska) Gerlach (Tatry Wysokie, Słowacja) 201,9 km 13.11.2010[49] – –
42. Nieskurzów Stary (Góry Świętokrzyskie) Kończysta (Tatry Wysokie, Słowacja) 200,1 km 28.03.2021[62] – –
43. Śnieżka (Karkonosze) Fichtelberg (Rudawy, Niemcy) 200 km 30.12.2010[63] – –
44. Marianów (Góry Świętokrzyskie) Baraniec (Tatry Zachodnie, Słowacja) 200 km 28.09.2012[49] – –

* – podane odległości są obliczone według sferycznego modelu Ziemi Międzynarodowej Federacji Lotniczej FAI[potrzebny przypis], z wykorzystaniem symulacji Ulricha Deuschle[64]; według elipsoidalnego modelu WGS84 odległości mogą się różnić, np. z punktów obserwacyjnych na Wyżynie Lubelskiej do Tatr są o ok. 0,3 km większe[25]

** – obserwacje wielokrotnie powtarzane[potrzebny przypis]

Rekordy edytuj

  • Najdłuższa daleka obserwacja została dokonana 13 czerwca 2023 roku z Cerro Champaqui w kierunku Anconcaqua na odległość 483,5 km[65].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Dalekie Obserwacje - Definicje i kryteria [online], dalekieobserwacje.eu [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  2. ↑ a b c d Dalekie obserwacje cz. 1 (Definicja i podstawy pojęcia dalekich obserwacji) [online], 500-mm.blogspot.com, 4 września 2016 [dostęp 2017-07-01].
  3. ↑ Dzień Dobry TVN, To nie żart. Z Polski widać Alpy [online], dziendobry.tvn.pl, 20 stycznia 2020 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  4. ↑ Janusz Kędracki, Dalekie obserwacje, czyli Tatry spod Łysicy i z Sandomierza [online], kielce.wyborcza.pl, 7 listopada 2021 [dostęp 2024-03-01].
  5. ↑ Paweł Kłak, Obserwacje długodystansowe na kartach historii. [online], DalekieWidoki.PL, 14 marca 2022 [dostęp 2024-03-01] (pol.).
  6. ↑ Dalekie obserwacje z Karkonoszy w XIX wieku [online], 500-mm.blogspot.com, 24 czerwca 2017 [dostęp 2017-07-07].
  7. ↑ Fascynująca fotografia dalekosiężna [online], dalekieobserwacje.eu, 2009 [dostęp 2024-03-01].
  8. ↑ https://astropolis.pl/topic/13392-beskidy-i-tatry-z-katowic/#comment-196836
  9. ↑ Najlepšie výhľady a podmienky na ich zachytenie [online], Hiking.sk [dostęp 2017-09-08] (słow.).
  10. ↑ Dalekieobserwacje.eu [online] [dostęp 2017-09-20].
  11. ↑ Beyondhorizons.eu [online] [dostęp 2017-07-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-09] (ang.).
  12. ↑ Slovenské diaľkové pozorovania, ďaleké výhľady, diaľková fotografia [online], www.naobzore.net [dostęp 2017-12-05].
  13. ↑ Dalekie obserwacje cz. 2 (Obiektyw przydatny w dalekich obserwacjach) [online], 500-mm.blogspot.com, 8 lipca 2017 [dostęp 2017-07-12].
  14. ↑ Snellius vs. Pitagoras 1:0 [online], www.refraktor.pl, 17 grudnia 2015 [dostęp 2017-07-09].
  15. ↑ Dumbier widziany z Pradziada w wyniku inwersji, „Dalekieobserwacje.eu”, 29 marca 2012 [dostęp 2017-09-10].
  16. ↑ a b Dumbier widziany z Tarnicy w wyniku inwersji [MOST WANTED!], „Dalekieobserwacje.eu” [dostęp 2017-07-07].
  17. ↑ Dalekie obserwacje i panoramy z Góry Kamieńskiej i nie tylko... [online], www.panoramy.pabianiciana.pl [dostęp 2020-06-22].
  18. ↑ a b c Alpy ze Śnieżnika!!! MOST WANTED!!! [online], Dalekieobserwacje.eu, 18 lutego 2021.
  19. ↑ Alpy widziane z Polski [online], 500-mm.blogspot.com, 20 lutego 2020 [dostęp 2022-02-01].
  20. ↑ Obserwacje z Podkarpacia: Widok z Tarnicy na masyw Vladeasy (258.4 km) [online], Obserwacje z Podkarpacia, 2 stycznia 2016 [dostęp 2022-02-01].
  21. ↑ a b Babia Góra i Beskid Śląski widziane ze Ślęży [online], Babia Góra i Beskid Śląski widziane ze Ślęży [dostęp 2024-01-24].
  22. ↑ Wyżyny czeskie i Szumawa spod wielkiego Szyszaka [MOST WANTED!] [online], Dalekieobserwacje.eu, 11 lutego 2017.
  23. ↑ Jesionki z Rysów [online], Dalekieobserwacje.eu [dostęp 2017-07-30].
  24. ↑ Mea maxima culpa [online], www.patrzacwdal.pl, 14 lutego 2022 [dostęp 2022-03-06].
  25. ↑ a b c d e f g h i j k l Najdalsze obserwacje [online], Lubelskie Horyzonty, 14 lutego 2022 [dostęp 2022-03-06] (pol.).
  26. ↑ Stoj widziany z Rysów [online], Dalekieobserwacje.eu, 6 maja 2013.
  27. ↑ Jesioniki i Beskidy ze Świnicy [online], Dalekieobserwacje.eu, 1 kwietnia 2009.
  28. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Tatry z woj. lubelskiego - Potok-Stany - Lodowy Szczyt 233,5 km [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 15 lutego 2022 [dostęp 2022-03-17].
  29. ↑ Tatry z Potoka-Stanów [online], Lubelskie Horyzonty, 16 lutego 2022 [dostęp 2022-03-17].
  30. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Tatry z woj. lubelskiego ! Potok Wielki - Lodowy Szczyt 227,5 km [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 28 grudnia 2021 [dostęp 2022-02-01].
  31. ↑ Sudety widziane z Tatr Zachodnich [online], natanbugajski.pl.
  32. ↑ a b c Tatry z Węglina (k. Łychowa Gościeradowskiego) [online], Lubelskie Horyzonty, 20 sierpnia 2020 [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  33. ↑ Tatry i Elektrownia Połaniec z Karkówki [online], Lubelskie Horyzonty, 7 listopada 2021 [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  34. ↑ Tatry i Góry Świętokrzyskie z Łysakowa [online], Lubelskie Horyzonty, 31 marca 2022 [dostęp 2022-03-31].
  35. ↑ Wysokie Jesioniki z Koziego Wierchu [online], Dalekieobserwacje.eu, 3 listopada 2019.
  36. ↑ Gorgany i Pietros w Górach Rodniańskich z Tarnicy [online], Dalekieobserwacje.eu, 18 stycznia 2013.
  37. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Tatry z Łódzkiego! 210 km [20/10/2021] [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 20 października 2021 [dostęp 2022-02-01].
  38. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Tatry i Babia Góra z woj. łódzkiego! [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 6 grudnia 2021 [dostęp 2022-02-01].
  39. ↑ Tatry Wysokie widziane ze Świętego Krzyża, [online], Dalekieobserwacje.eu, 7 stycznia 2015.
  40. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Tatry , Babia Góra , Pilsko - Święty Krzyż [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 8 listopada 2021 [dostęp 2022-02-01].
  41. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Huta Szklana - Tatry [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 9 listopada 2021 [dostęp 2022-02-01].
  42. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Tatry ze Starego Miasta w Sandomierzu [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 25 października 2021 [dostęp 2022-02-01].
  43. ↑ Biskupia Kopa [online], Biskupia Kopa [dostęp 2022-02-01].
  44. ↑ Biskupia Kopa [online], Biskupia Kopa [dostęp 2022-02-01].
  45. ↑ DAWNE DWIE SETKI, CZYLI U ZARANIA PRZYGODY [online], Refraktor.pl [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  46. ↑ Panoramy z Radziejowej [online], dalekieobserwacje.eu, 29 marca 2021.
  47. ↑ Podlesie z widokiem na Tatry (200+) – Natan Bugajski Fotografia [online] [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  48. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: [DO] Tatry i Babia Góra z Podlesia k. Bodzentyna [10.05.2021] [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 28 maja 2021 [dostęp 2022-02-01].
  49. ↑ a b c d e f g h i j k Dalekie Widoki Paweł Kłak - zestawienie [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 1 lutego 2022 [dostęp 2022-02-01].
  50. ↑ n, Tatry Wysokie widziane z Występy przy drodze S7 (200+) – Natan Bugajski Fotografia [online] [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  51. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: [DO] Tatry z Występy, w powiecie skarżyskim , świętokrzyskie. [10.05.2021] [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 28 maja 2021 [dostęp 2022-02-01].
  52. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: Gliniany Las gm. Mniów - Tatry [06/09/2021 ] [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 6 września 2021 [dostęp 2022-02-01].
  53. ↑ Beskid Śląski z Kalenicy [online], Dalekieobserwacje.eu.
  54. ↑ Tatry z góry Klonówka koło Kielc 200+, [w:] H300.pl [online] [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  55. ↑ Dalekie Widoki Paweł Kłak: [DO] Tatry i Babia Góra z Góry Klonówki [10.05.2021] [online], Dalekie Widoki Paweł Kłak, 28 maja 2021 [dostęp 2022-02-01].
  56. ↑ Początek – Góra Siniewska – Natan Bugajski Fotografia [online] [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  57. ↑ Tatry z Siniewskiej Góry [200+] [online], Dalekieobserwacje.eu, 12 kwietnia 2019.
  58. ↑ PRADZIAD MYDLANY [online], Refraktor.pl [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  59. ↑ Barania Góra – Natan Bugajski Fotografia [online], natanbugajski.pl [dostęp 2022-02-01] (pol.).
  60. ↑ Panorama Tatr oraz Beskidu Żywieckiego z Góry Świętej Anny [online], Dalekieobserwacje.eu, 1 grudnia 2010.
  61. ↑ a b Góry Świętokrzyskie widziane z Tatr Wysokich [online] [dostęp 2022-06-27].
  62. ↑ Tatry spod Szczytniaka w Paśmie Jeleniowskim., [w:] DalekieWidoki.pl [online].
  63. ↑ Fichtelberg i Klinovec (Rudawy) widziane ze Śnieżki [200 km], [w:] Dalekieobserwacje.eu [online], 11 stycznia 2011.
  64. ↑ Alpenpanoramen erzeugen [online], www.udeuschle.de [dostęp 2022-02-01].
  65. ↑ 483,5 km – Andy from the Cordoba area. World record! [online], Dalekiewidoki.pl, 10 maja 2023.

Linki zewnętrzne edytuj

Informacje w projektach siostrzanych
   Multimedia w Wikimedia Commons
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dalekie_obserwacje&oldid=73055376”