Daniel Mikołajewski

polski teolog

Daniel Mikołajewski (ur. 1560, zm. 1633 w Dębnicy pod Gnieznem) – polski duchowny i teolog reformowany, senior zborów na Kujawach, współtłumacz Biblii gdańskiej, jednego z najpopularniejszych polskich przekładów Pisma Świętego. W 1603 roku jako autor trafił do pierwszego polskiego Indeksu Ksiąg Zakazanych powstałego z inicjatywy biskupa Bernarda Maciejowskiego[1].

Daniel Mikołajewski
Kraj działania

Polska

Data urodzenia

1560

Data i miejsce śmierci

1633
Dębnica

Wyznanie

kalwinizm

Kościół

Kościół reformowany

Życiorys edytuj

Pięć lat studiował we Frankfurcie nad Odrą, następnie pracował w Heidelbergu jako nauczyciel dzieci z rodu Przyjemskich. Po powrocie do Rzeczypospolitej, w 1590 roku, opublikował rozprawę polemiczną przeciw Jakubowi Wujkowi pod tytułem O Sakramencie Ciała i Krwie Pańskiey. W 1591 roku został ordynowany na ministra w Radziejowie, gdzie mieszkał jego ojciec. W 1593 roku, w odpowiedzi na antyprotestanckie dzieło Stanisława Reszki Ministromachia, opublikował pod pseudonimem Jan Krzuski broszurę Vindiciae..., dedykowaną Świętosławowi Orzelskiemu, staroście radziejowskiemu wyznania luterańskiego. W 1597 roku został seniorem zborów reformowanych na Kujawach. W 1599 roku brał udział w zjeździe protestantów i dyzunitów w Wilnie (konfederacja wileńska), podczas którego spotkał się z pastorem Marcinem Janickim; po jego zakończeniu przeprowadził sześciogodzinną dysputę z jezuitą Marcinem Śmigleckim, której opis dedykował Andrzejowi Leszczyńskiemu. W 1601 roku udał się do Bazylei, gdzie studiowali syn i pasierb Leszczyńskiego; na życzenie wojewody spotkał się w Genewie z Teodorem de Bèze, któremu przedstawił obu młodzieńców.

W 1604 roku Danielowi Mikołajewskiemu oraz Janowi Turnowskiemu, seniorowi Jednoty czeskiej w Wielkopolsce, zlecono rewizję przekładu Nowego Testamentu, opracowanego przez Marcina Janickiego w 1600 roku. Nowy Testament został wydany w 1606 roku; nie wiadomo, w jakim stopniu tekst opiera się na tekście Janickiego. Daniel Mikołajewski kontynuował pracę nad przekładem wykorzystując tekst Poligloty antwerpskiej[2]; cały tekst Biblii opublikowany został w 1632 roku.

W latach 1615–1627 pełnił urząd pastora w Izbicy Kujawskiej[3].

Jego przyjacielem był Jakub Gembicki, z którym działał na rzecz połączenia się z braćmi czeskimi[4].

Dzieła edytuj

  • O Sakramencie Ciała i Krwie Pańskiey (1590)
  • Vindiciae... (1593)
  • Dysputacyja wileńska, którą miał ks. Marcin Śmiglecki Soc. Iesu z ks. Danielem Mikołajewskim, sługą słowa bożego: de primatu Petri, a o jednej widomej głowie Kościoła Bożego (1599)
  • Syncrisis abo zniesienie nauki Kościoła rzymskiego z ewangelicką, w przedniejszych artykułach wiary powszechnej krześcijańskiej. (1609)

Przypisy edytuj

  1. Piotr Guzowski. Pierwszy polski indeks ksiąg zakazanych. „Studia Podlaskie”. 12, s. 173-202, 2002. 
  2. Poliglota antwerpska w Sieci
  3. Nowicki, Błażej: Parafia Ewangelicko-Augsburska w Izbicy Kujawskiej. izbica-kujawska.com. [dostęp 2007-08-15].
  4. Dawid Jung, Gdańskie hymny Jakuba Gembickiego, Biblioteka Staropolska 2014, s. 16-19.

Linki zewnętrzne edytuj