Daniel Olbrychski
Daniel Marcel Olbrychski (ur. 27 lutego 1945 w Łowiczu) – polski aktor teatralny i filmowy.
| |||||||||
 Daniel Olbrychski (2019) | |||||||||
| Data i miejsce urodzenia | 27 lutego 1945 Łowicz | ||||||||
| Zawód | aktor teatralny i filmowy | ||||||||
| Współmałżonek | Monika Dzienisiewicz (rozwód) Zuzanna Łapicka (rozwód) Krystyna Demska (od 2003) | ||||||||
| Lata aktywności | od 1963 | ||||||||
| |||||||||
| Odznaczenia | |||||||||
      
| |||||||||
.jpg)
| |||||||||
ŻyciorysEdytuj
Jest synem Franciszka Olbrychskiego (1905–1981) i Klementyny Sołonowicz-Olbrychskiej (1909–1995). W 1963 ukończył Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie. W 1971 złożył aktorski egzamin eksternistyczny w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie[1]. W 2010 uzyskał dyplom magistra w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie[2].
Dla kina odkrył go w 1963 Janusz Nasfeter, angażując do roli Korala w filmie „Ranny w lesie” według powieści Witolda Zalewskiego. Olbrychski był wówczas związany z Teatrem Młodzieżowym TVP pod opieką Andrzeja Konica i rozpoczynał studia w PWST w Warszawie.
W 1965 zagrał swoją pierwszą dużą rolę u Andrzeja Wajdy – Rafała Olbromskiego w Popiołach. Odtąd regularnie grywał w polskich filmach, pod kierunkiem takich reżyserów jak Andrzej Wajda (Wszystko na sprzedaż, Polowanie na muchy, Krajobraz po bitwie, Brzezina, Piłat i inni, Wesele, Ziemia obiecana, Panny z Wilka, Miłość w Niemczech, Pan Tadeusz, Zemsta), Kazimierz Kutz, Janusz Morgenstern, Julian Dziedzina, Krzysztof Zanussi, Jerzy Antczak, Jerzy Hoffman, Janusz Kijowski, Krzysztof Kieślowski in. Od 1970 zaczął też występować w produkcjach zagranicznych. Wśród wielu reżyserów, w których filmach pojawił się Daniel Olbrychski trzeba wymienić np. Volkera Schlöndorffa, Claude’a Leloucha czy Nikitę Michałkowa.
W 2010 zagrał rolę drugoplanową w filmie pt. Salt u boku Angeliny Jolie. Jesienią 2012 dołączył do aktorów grających w polskiej telenoweli Klan.
Życie prywatneEdytuj
Aktor miał starszego brata Krzysztofa (ur. 5 lutego 1939, zm. 13 marca 2017[3]), który był fizykiem[4]. Od młodości uprawia boks[5]. Trzykrotnie żonaty: z aktorką Moniką Dzienisiewicz-Olbrychską, z którą ma syna Rafała Olbrychskiego, następnie z dziennikarką Zuzanną Łapicką (córką aktora Andrzeja Łapickiego), z którą ma córkę Weronikę (ur. 1982, zamieszkała w USA), a od 23 października 2003 z teatrolożką Krystyną Demską-Olbrychską[6], która jest również jego menedżerką. Przez wiele lat mieszkał we Francji, posługuje się biegle językiem francuskim[7].
W połowie lat 70. spotykał się z piosenkarką Marylą Rodowicz, co było jednym z najsłynniejszych romansów Polski lat 70[8]. Ze związku z niemiecką aktorką Barbarą Sukową[9] aktor ma syna Victora Longo-Olbrychskiego (ur. 1988)[10], który mieszka w Nowym Jorku[11].
Siostrą jego matki była Irena Śmiałowska z Sołonowiczów (1908–2019), jedna z najstarszych i najdłużej żyjących Polek, zmarła kilka dni po swoich 111 urodzinach.
Został członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w Polsce w 2015 roku[12].
FilmografiaEdytuj
Polski dubbingEdytuj
- 1968: Przekładaniec − rzecznik towarzystwa ubezpieczeniowego
- 1970: Góry o zmierzchu − Andrzej
- 2000: Odwrócona góra albo film pod strasznym tytułem − Wit
- 2001: Gulczas, a jak myślisz... − głos rzeźnika znad jeziora
- 2006: Artur i Minimki – Maltazar
- 2006: Auta – Wójt Hudson
- 2006: Heroes 5 – Markal
- 2007: Assassin’s Creed – Al-Mualim, Mistrz Asasynów
- 2008: Asterix na olimpiadzie – Juliusz Cezar
- 2008: Wyprawa na Księżyc 3D – Dziadek
- 2009: Artur i zemsta Maltazara – Maltazar
- 2010: Artur i Minimki 3. Dwa światy – Maltazar
- 2010: ModNation Racers – Szef zespołu
- 2011: Red Orchestra 2: Bohaterowie Stalingradu – Wasilij Iwanowicz Czujkow
Wydane książkiEdytuj
- 1990 Wspominki o Włodzimierzu Wysockim, „Zebra” ISBN 83-85076-07-7
- 1992 Anioły wokół głowy (współpraca: Przemysław Ćwikliński, Jacek Ziarno), „BGW” ISBN 83-7066-387-7
- 1997 Parę lat z głowy, „BGW” ISBN 83-7066-689-2
Odznaczenia i nagrodyEdytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1998)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (1974)[14]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006)[15]
- Kawaler Legii Honorowej (1986, Francja)
- Komandor Orderu Sztuki i Literatury (1991, Francja)
- Krzyż Zasługi I Klasy Orderu Zasługi RFN (2003, Niemcy)[16]
- Medal Puszkina (2007, Rosja)[17]
- Nagroda im. Konstantego Stanisławskiego (29 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Moskwie, czerwiec 2007)
- Nagroda dla Aktora za Szczególny Wkład w Sztukę Filmową (festiwal Plus Camerimage, listopad 2012)[18]
- Doktorat honoris causa Uniwersytetu Opolskiego (11 marca 2013)[19]
- Honorowy Obywatel miasta stołecznego Warszawy[20]
- Honorowy obywatel Opola[21]
PrzypisyEdytuj
- ↑ Lubomir Mackiewicz (red.), Anna Żołna (red.): Kto jest kim w Polsce : informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1993, s. 512. ISBN 83-223-2644-0.
- ↑ Olbrychski obronił pracę magisterską (pol.). 2010-10-01. [dostęp 2010-10-02].
- ↑ Krzysztof Olbrychski, nekrologi.wyborcza.pl [dostęp 2017-03-17] (pol.).
- ↑ Tygodnik „Życie na Gorąco” nr 27, 5 lipca 2012, s. 16-17
- ↑ Daniel Olbrychski: bokser!, film.onet.pl, 1 października 2012.
- ↑ Krystyna Demska-Olbrychska – Małżeństwo nie z rozsądku. polki.pl.
- ↑ Alain Delon wanted Daniel Olbrychski to give him the award.. Leo Rockefeller 2017-06-02. [dostęp 2019-07-22].
- ↑ Tygodnik Życie na Gorąco nr 46, 13 listopada 2014, s. 56-57
- ↑ Barbara Sukowa – Biography
- ↑ Nieślubny syn Olbrychskiego nago?, fakt.pl, 17 marca 2016 [dostęp 2019-02-09].
- ↑ Olbrychski spotkał syna po 13 latach
- ↑ Barbara Sowa: Kto wszedł do komitetu poparcia Komorowskiego, a kto z niego wypadł? Cała Lista. dziennik.pl, 2015-03-16. [dostęp 2015-03-21].
- ↑ M.P. z 1998 r. nr 25, poz. 366.
- ↑ Odznaczenia dla wybitnych twórców i działaczy kultury. „Dziennik Polski”. Nr 175 (9456), s. 2, 26 lipca 1974.
- ↑ Daniel Olbrychski odznaczony złotym medalem Gloria Artis. wiadomosci.wp.pl, 13 lutego 2006. [dostęp 2013-01-27].
- ↑ Niemiecki Krzyż Zasługi dla Daniela Olbrychskiego. wyborcza.pl, 24 lutego 2003.
- ↑ Указ Президента Российской Федерации от 1 ноября 2007 года № 1445 «О награждении медалью Пушкина» (ros.)
- ↑ Plus Camerimage nagradza Olbrychskiego. Rzeczpospolita, 2012-11-12. [dostęp 2012-11-30].
- ↑ Daniel Olbrychski doktorem honoris causa Uniwersytetu Opolskiego. Nowa Trybuna Opolska, 2013-03-11. [dostęp 2013-03-28].
- ↑ Radni nie mieli żadnych wątpliwości. Daniel Olbrychski honorowym obywatelem Warszawy. metrowarszawa.gazeta.pl, 2017-06-08. [dostęp 2017-06-08].
- ↑ Daniel Olbrychski honorowym obywatelem Opola. nto.pl, 2015-11-11. [dostęp 2018-02-28].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Daniel Olbrychski w bazie IMDb (ang.)
- Daniel Olbrychski w bazie Filmweb
- Daniel Olbrychski w bazie filmpolski.pl
- Daniel Olbrychski w bazie e-teatr.pl
- Daniel Olbrychski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”