Dany Laferrière
Dany Laferrière, właśc. Windsor Klébert Laferrière (ur. 17 kwietnia 1953 w Port-au-Prince)[1] – pisarz i dziennikarz francuskojęzyczny, pochodzący z Haiti.
Życiorys
edytujUrodzony w Port-au-Prince, przez pewien czas pracował jako dziennikarz na Haiti. Ze względu jednak na prześladowania polityczne za czasów dyktatury Jean-Claude'a Duvaliera zdecydował się na emigrację i w 1976 wyjechał do Quebecu w Kanadzie. W późniejszym okresie przyjął obywatelstwo tego kraju.
Pierwszą powieść opublikował w 1985. Było to oryginalne, pełne życia i fantazji dzieło Jak bez wysiłku kochać się z Murzynem (fr. Comment faire l'amour avec un nègre sans se fatiguer), bardzo dobrze przyjęte przez krytykę i czytelników, choć ze względu na prowokujący tytuł wywołujące pewne kontrowersje. Powieść została następnie zaadaptowana na potrzeby filmu i zekranizowana w 1989.
Późniejsze dzieła pisarza były również ciepło przyjmowane przez krytykę, choć nie odniosły już tak spektakularnego sukcesu. Proza Laferrière'a ceniona jest ze względu na oryginalność, efektowną grę stereotypami i intertekstualność. Często podejmuje tematykę obecności „czarnoskórego w białym świecie”. Ostatnie powieści wyraźnie nawiązują do haitańskich, czy może szerzej: karaibskich tradycji i wierzeń, ujętych jednak w oryginalny i nieszablonowy sposób.
W latach 90. XX wieku Laferrière często rezydował w Miami na Florydzie. Obecnie mieszka w Montrealu.
Twórczość
edytuj- Comment faire l'amour avec un nègre sans se fatiguer (1985) – wyd. pol. Jak bez wysiłku kochać się z Murzynem, PIW, Warszawa 2004, tłum. Jacek Giszczak
- Éroshima (1987)
- L'odeur du café (1991)
- Le goût des jeunes filles (1992) – wyd. pol. Smak młodych dziewcząt, Świat Książki, Warszawa 2009, tłum. Jacek Giszczak
- Cette grenade dans la main du jeune nègre est-elle une arme ou un fruit? (1993)
- Chronique de la dérive douce (1994)
- Pays sans chapeau (1996) – wyd. pol. Kraj bez kapelusza, Karakter 2011, tłum. Tomasz Surdykowski
- La chair du maître (1997)
- Le charme des après-midi sans fin (1997)
- Dans l'oeil du cyclone (1999)
- Le cri des oiseaux foux (2000)
- Je suis fatigué (2000)
- Vers le sud (2006)
- L’Énigme du retour (2009)[2]
Odznaczenia i nagrody
edytuj- Prix Carbet de la Caraïbe za książkę L'Odeur du café (1991)
- Prix Edgar-Lespérance (1993)
- Prix Médicis za książkę L'Énigme du retour (2009)
- Grand prix du livre de Montréal (2009)
- Grand prix Metropolis bleu (2010)
- Doktorat honorowy Université du Québec à Rimouski (2010)
- Komandor Orderu Plejady (2011)[3]
- Członek Akademii Francuskiej (2013)[2]
- Oficer Narodowego Orderu Quebecu (2014)
- Towarzysz Orderu Sztuki i Literatury Quebecu (2015)
- Doktorat honorowy Université Pierre et Marie Curie (2016)
- Oficer Orderu Kanady (2017)
- Oficer Orderu Montrealu (2017)
- Doktorat honorowy Uniwersytetu Ottawskiego (2017)
- Komandor Legii Honorowej
- Komandor Orderu Sztuki i Literatury
Przypisy
edytuj- ↑ theguardian.com – Dany Laferrière • A Life in Books (ang.) [dostęp 2013-10-28]
- ↑ a b Dany Laferriere, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2019-03-12] (ang.).
- ↑ Ordre de la Pléiade – Le président Yvon Vallières honore quatre personnalités marquantes de la Francophonie (fr.) [dostęp 2013-10-28]
Bibliografia
edytuj- Józef Kwaterko, Dialogi z Ameryką • O frankofońskiej literaturze w Quebecu i na Karaibach, Kraków 2003
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000121424759
- VIAF: 87061403
- LCCN: n86080810
- GND: 124041825
- NDL: 01239557
- LIBRIS: b8nrvh4v4t875zv
- BnF: 12096478s
- SUDOC: 029311896
- SBN: UBOV097010
- NKC: jo2007416212
- BNE: XX1296659
- NTA: 09396269X
- BIBSYS: 90585111
- CiNii: DA08712843
- Open Library: OL3144836A
- PLWABN: 9810624637305606
- NUKAT: n2004032611
- J9U: 987007309961505171
- CANTIC: a1089214x
- CONOR: 97754723
- KRNLK: KAC199615757