David Cronenberg
David Paul Cronenberg (ur. 15 marca 1943 w Toronto) − kanadyjski reżyser filmowy i telewizyjny, scenarzysta, okazjonalnie aktor pochodzenia żydowskiego[1].
| |||||||||||||||||
![]() Cronenberg na rozdaniu nagród Genie (2012). | |||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia | 15 marca 1943 Toronto | ||||||||||||||||
Zawód | reżyser, scenarzysta | ||||||||||||||||
Lata aktywności | od 1966 | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||
![]() |
ŻyciorysEdytuj
Karierę rozpoczął w latach 60. XX wieku, kręcąc undergroundowe filmy krótkometrażowe. Następnie przez wiele lat pracował w telewizji, czasem reżyserując film kinowy, najczęściej horror lub produkcje fantastycznonaukowe. Takie filmy jak Dreszcze (1975) czy Martwa strefa (1983) sprawiły, iż stał się rozpoznawalny w środowisku, jednak prawdziwym przełomem okazała się dopiero Mucha (1986) z Jeffem Goldblumem w roli głównej. Film odniósł wielki sukces kasowy, a Cronenberg wreszcie mógł kręcić w pełni autorskie filmy.
Jest reżyserem wzbudzającym przeciwstawne emocje. Zarzucano mu zamiłowanie do kiczu, nadmierne prowokowanie widzów, ocieranie się o pornografię. Nie można jednak odmówić mu ani talentu, ani artystycznej odwagi. Równie ważna jak treść, jest dla niego forma przekazu. Cronenberg dba o szokującą, ale i wysmakowaną plastycznie, oprawę wizualną swoich filmów − z reguły przypominającą bardziej senny koszmar niż tradycyjny utwór filmowy.
Do najbardziej kontrowersyjnych jego dzieł należy Nagi lunch (1991) − swobodna adaptacja, opublikowanej pod tym samym tytułem, powieści amerykańskiego pisarza Williama S. Burroughsa.
Przewodniczył jury konkursu głównego na 52. MFF w Cannes (1999).
Podczas 75. MFF w Wenecji w 2018 nagrodzony został Honorowym Złotym Lwem za całokształt twórczości[2].
Ojciec Brandona Cronenberga, który również jest reżyserem.
Reżyseria (wybór)Edytuj
- Stereo (1969)
- Zbrodnie przyszłości (1970)
- Dreszcze (Shivers 1975)
- Wściekłość (Rabid, 1977)
- Potomstwo (The Brood, 1979)
- Skanerzy (Scanners, 1981)
- Martwa strefa (The Dead Zone, 1983)
- Wideodrom (Videodrome, 1983)
- Mucha (The Fly, 1986)
- Nierozłączni (Dead Ringers, 1988)
- Nagi lunch (Naked lunch, 1991)
- M. Butterfly (1993)
- Crash: Niebezpieczne pożądanie (Crash, 1996)
- eXistenZ (1999)
- Pająk (Spider, 2002)
- Historia przemocy (A History of Violence, 2005)
- Wschodnie obietnice (Eastern Promises, 2007)
- Niebezpieczna metoda (A Dangerous Method, 2011)
- Cosmopolis (2012)
- Mapy gwiazd (Maps to the Stars, 2014)
PrzypisyEdytuj
- ↑ David Cronenberg What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2021-01-02].
- ↑ Złoty Lew festiwalu w Wenecji dla filmu „Roma” Alfonso Cuarona [dostęp 2018-09-11] (pol.).
Linki zewnętrzneEdytuj
- David Paul Cronenberg w bazie IMDb (ang.)
- David Paul Cronenberg w bazie Filmweb
- David Cronenberg w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000 0001 2283 3052
- VIAF: 97752099
- ULAN: 500253104
- LCCN: n83327625
- GND: 119114852
- NDL: 00465087
- BnF: 120143264
- SUDOC: 028273397
- SBN: IT\ICCU\RAVV\087559
- NKC: js20051121009
- BNE: XX1265976
- NTA: 071610596
- PLWABN: 9810602519305606
- NUKAT: n2004001702
- CANTIC: a10457276
- CONOR: 39609187
- KRNLK: KAC201201011
- WorldCat: lccn-n83327625