David Ferrer

tenisista hiszpański

David Ferrer Ern (ur. 2 kwietnia 1982 w Jávea) – hiszpański tenisista, finalista French Open 2013 w grze pojedynczej, czwarty zawodnik igrzysk olimpijskich w Londynie z 2012 roku w deblu, reprezentant w Pucharze Davisa.

David Ferrer
Ilustracja
Państwo

 Hiszpania

Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1982
Jávea

Wzrost

175 cm

Gra

praworęczny, oburęczny bekhend

Status profesjonalny

2000

Zakończenie kariery

8 maja 2019

Trener

Francisco Fogues

Gra pojedyncza
Wygrane turnieje

27

Najwyżej w rankingu

3 (8 lipca 2013)

Australian Open

SF (2011, 2013)

Roland Garros

F (2013)

Wimbledon

QF (2012, 2013)

US Open

SF (2007, 2012)

Gra podwójna
Wygrane turnieje

2

Najwyżej w rankingu

42 (24 października 2005)

Australian Open

3R (2005)

Roland Garros

2R (2009)

Wimbledon

1R (2003–2006, 2009, 2018)

US Open

2R (2004, 2006)

Strona internetowa

Kariera tenisowa edytuj

Karierę zawodową Ferrer rozpoczął w roku 2000. Na początku często grał w Polsce, wygrywając m.in. zawody rangi ATP Challenger Tour w Sopocie w 2001 roku. Szerszemu gronu kibiców dał się poznać w 2002 roku, kiedy w swoim drugim występie w turnieju z cyklu ATP World Tour w chorwackim Umagu osiągnął finał, pokonując po drodze m.in. Argentyńczyków Nalbandiana i Corię, a przegrywając dopiero w decydującym meczu z rodakiem Moyą. Również w 2002 roku wygrał swój pierwszy turniej – w finale w Bukareszcie pokonał Argentyńczyka Acasuso.

W sezonie 2003 grał już regularnie w cyklu ATP World Tour, debiutował we wszystkich turniejach wielkoszlemowych, był w finale w Sopocie (turniej został w t. r. wpisany do cyklu ATP World Tour), gdzie Ferrer przegrał w finale z Corią. Ponadto w lutym osiągnął finał debla w Acapulco, jednak w finale przegrał wspólnie z Fernando Vicente z parą Mark Knowles-Daniel Nestor.

W 2004 roku Ferrer dotarł co najmniej do ćwierćfinału w siedmiu turniejach w cyklu ATP World Tour; odniósł dwa zwycięstwa nad rywalami z czołowej dziesiątki na świecie (Nalbandianem i Ferrero), sam po raz pierwszy w karierze awansował do najlepszej pięćdziesiątki rankingu.

W 2005 roku do końca lutego wygrał dwa turnieje w grze podwójnej, najpierw w Viña del Mar, a potem w Acapulco. W obu turniejach partnerował Santiago Venturze. W połowie kwietnia dotarł do finału singla w Walencji, jednak przegrał finałowy mecz z Rosjaninem Andriejewem. W maju awansował do pierwszego w karierze ćwierćfinału wielkoszlemowego – w turnieju French Open wyeliminował obrońcę tytułu Gastóna Gaudio, a przegrał z późniejszym triumfatorem Rafaelem Nadalem.

Sezon 2006 Hiszpan zakończył z singlowym tytułem w Stuttgarcie, po pokonaniu w finale Acasuso. Ponadto awansował również do półfinału rozgrywek ATP Masters Series w Miami, gdzie po drodze wyeliminował Andy’ego Roddicka; przegrał z Rogerem Federerem.

Na początku 2007 roku Ferrer zwyciężył w rozgrywkach na twardych kortach w Auckland. W finale pokonał Tommy’ego Robredo. W połowie lipca wygrał swój czwarty singlowy turniej ATP World Tour, w szwedzkim Båstad, nie tracąc w drodze po tytuł seta. We wrześniu Hiszpan awansował do półfinału wielkoszlemowego US Open, eliminując po drodze m.in. Nalbandiana oraz Nadala. Pojedynek o finał zawodów przegrał z Novakiem Đokoviciem. W październiku odniósł kolejne zwycięstwo w sezonie, podczas rozgrywek w Tokio, a w listopadzie zakwalifikował się do kończącego sezon turnieju Tennis Masters Cup w Szanghaju. Występ ten Hiszpan zakończył dochodząc do finału, gdzie w fazie grupowej pokonał Đokovicia, Nadala oraz Gasqueta, a półfinale Roddicka. Finałowe spotkanie przegrał z Federerem.

W styczniu 2008 roku Ferrer doszedł do ćwierćfinału Australian Open, eliminując po drodze m.in. Ferrero; przegrał w trzech setach z Đokoviciem. Pod koniec kwietnia wygrał turniej w Walencji, pokonując w finałowym pojedynku Nicolása Almagro, natomiast w maju osiągnął ćwierćfinał Rolanda Garrosa, gdzie mecz o dalszą fazę rozgrywek przegrał z Gaëlem Monfilsem. W tym samym miesiącu osiągnął również finał zawodów w Barcelonie, jednak w finale nie sprostał Nadalowi. W czerwcu zdobył tytuł na kortach trawiastych w 's-Hertogenbosch.

Rok 2009 Ferrer ukończył bez wygranego turnieju. Doszedł do dwóch finałów, w Dubaju (porażka z Đokoviciem) oraz Barcelonie (porażka z Nadalem).

W lutym 2010 roku Hiszpan osiągnął dwa turniejowe finały, najpierw w Buenos Aires, przegrywając finałowe spotkanie z Juanem Carlosem Ferrero, a następnie w Acapulco. Po drodze wyeliminował m.in. Fernando Gonzáleza, a w finale Ferrero, rewanżując się tym samym za porażkę w Buenos Aires. Na początku maja Ferrer doszedł do finału zawodów w Rzymie, turnieju rangi ATP World Tour Masters 1000. Hiszpan wyeliminował m.in. Andy’ego Murraya, Jo-Wilfrieda Tsongę i Fernando Verdasco; przegrał jednak z Rafaelem Nadalem. Na początku października Ferrer awansował do finału imprezy w Pekinie, po zwycięstwie m.in. nad Robinem Söderlingiem, lecz w finale nie sprostał Novakowi Đokoviciowi. W listopadzie Ferrer wygrał w Walencji swój drugi turniej w roku 2010, eliminując m.in. Söderlinga, a w finale Marcela Granollersa. W listopadzie wystąpił, po raz drugi w karierze, w kończącym sezon turnieju ATP World Tour Finals, w Londynie. Zakończył jednak udział na fazie grupowej, w której przegrał wszystkie trzy spotkania (z Federerem, Söderlingiem i Murrayem).

Sezon 2011 Ferrer rozpoczął od zwycięstwa w imprezie w Auckland, pokonując w finałowym spotkaniu Davida Nalbandiana. W Australian Open doszedł do półfinału, eliminując po drodze Rafaela Nadala; przegrał z Andym Murrayem. Pod koniec lutego Ferrer wystartował w Acapulco, gdzie grał jako obrońca tytułu. Hiszpan ponownie zwyciężył w całych rozgrywkach, a w finale pokonał Nicolása Almagro. W połowie kwietnia Ferrer osiągnął po raz drugi w karierze finał rozgrywek ATP World Tour Masters 1000, podczas rywalizacji w Monte Carlo. Spotkanie finałowe przegrał jednak z Rafaelem Nadalem. Tydzień później, podczas zawodów w Barcelonie ponownie osiągnął finał, lecz znów musiał uznać wyższość Nadala. W połowie lipca Ferrer awansował do finału turnieju w Båstad, lecz decydujący o tytule mecz przegrał z Robinem Söderlingiem. W październiku, podczas turnieju ATP World Tour Masters 1000 w Szanghaju, Ferrer osiągnął kolejny finał w sezonie, w którym musiał uznać wyższość Andy’ego Murraya.

Podobnie jak rok wcześniej, Ferrer rozpoczął sezon 2012 od wygranej w Auckland, pokonując w decydującym spotkaniu Oliviera Rochusa[1]. Pod koniec lutego triumfował w turnieju w Buenos Aires pokonując w finale Nicolása Almagro. Trzeci tytuł w sezonie Ferrer wywalczył w Acapulco, gdzie wygrał finałową rywalizację z Fernando Verdasco. W Barcelonie po raz czwarty w karierze wystąpił w finale turnieju i po raz czwarty okazał się gorszy od Rafaela Nadala. W pojedynku o mistrzostwo przegrał 6:7(1), 5:7[2]. Drugie turniejowe zwycięstwo na nawierzchni trawiastej Hiszpan wywalczył w połowie czerwca w 's-Hertogenbosch. Piętnasty tytuł w karierze wywalczył dzięki pokonaniu w finale Philippa Petzschnera 6:3, 6:4. Szesnaste zwycięstwo turniejowe odniósł w Båstad. W finałowym pojedynku pokonał Nicolása Almagro 6:2, 6:2. Ferrer brał udział w igrzyskach olimpijskich w Londynie. W turnieju gry pojedynczej odpadł w III rundzie po przegranej z Keim Nishikorim. W grze podwójnej wspólnie z Feliciano Lópezem osiągnął czwarte miejsce. W meczu o brązowy medal zostali pokonali przez debel Richard Gasquet-Julien Benneteau wynikiem 6:7(4), 2:6. W październiku zwyciężył w zawodach w Walencji, pokonując w finale Ołeksandra Dołhopołowa 6:1, 3:6, 6:4. Tydzień później odniósł pierwsze w karierze zwycięstwo w turnieju kategorii ATP World Tour Masters 1000, a dokonał tego w Paryżu, gdzie w finale pokonał Jerzego Janowicza 6:4, 6:3.

W styczniu 2013 roku Ferrer triumfował w Auckland, wygrywając imprezę po raz czwarty. W rundzie finałowej Hiszpan odniósł zwycięstwo nad Philippem Kohlschreiberem. Drugi tytuł w sezonie tenisista hiszpański wywalczył pod koniec lutego w Buenos Aires, po pokonaniu w finale Stanislasa Wawrinki. Tydzień po sukcesie w Argentynie Ferrer zagrał w Acapulco, osiągając finał, w którym uległ Rafaelowi Nadalowi. Pod koniec marca Hiszpan dotarł do pierwszego w karierze finału w Ameryce Północnej, w ramach zawodów ATP World Tour Masters 1000, w Miami. Decydujący o tytule pojedynek Ferrer przegrał z Andym Murrayem 6:2, 4:6, 6:7(1), nie wykorzystując jednej piłki meczowej. Podczas europejskiego sezonu ziemnego, w maju Ferrer doszedł do finału w Oeiras, gdzie poniósł porażkę ze Stanislasem Wawrinką. Na początku czerwca zawodnik hiszpański odniósł jeden z największych sukcesów w całej karierze awansując do finału Rolanda Garrosa. W drodze do finału nie przegrał seta, natomiast w finale zmierzył się z Rafaelem Nadalem, ulegając 3:6, 2:6, 3:6, a także doznając z nim dwudziestej porażki w bezpośrednich spotkaniach. W październiku Ferrer awansował do finału halowego turnieju w Sztokholmie, w którym poniósł porażkę z Grigorem Dimitrowem. Był to zarazem czterdziesty singlowy finał jaki Hiszpan osiągnął w karierze. W kolejnym starcie, w Walencji, Ferrer dotarł do kolejnego finału, w którym tym razem uległ Michaiłowi Jużnemu. Trzeci kolejny finał w halowych rozgrywkach Ferrer osiągnął w Paryżu, gdzie pokonał w półfinale Rafaela Nadala. O tytuł mecz przegrał z Novakiem Đokoviciem.

W 2014 roku do pierwszego finału Ferrer doszedł w Buenos Aires. Zawody zakończyły się trzecim kolejnym triumfem Hiszpana, a w finale był lepszy od Fabio Fogniniego. W lipcu Ferrer awansował do finału w Hamburgu, w którym nie sprostał Leonardo Mayerowi. W połowie sierpnia Hiszpan po raz siódmy w karierze osiągnął finał zawodów ATP World Tour Masters 1000, w Cincinnati. Poniósł również szóstą porażkę finałową w turniejach tej rangi, przeciwko Rogerowi Federerowi. W październiku Hiszpan został finalistą turnieju w Wiedniu, po porażce w rundzie finałowej z Andym Murrayem.

W styczniu 2015 roku Ferrer zakończył zwycięstwem zawody w Ad-Dausze, po pokonaniu w finale Tomáša Berdycha, a następnie pod koniec lutego wygrał dwa kolejne turnieje kategorii ATP World Tour 500 w Rio de Janeiro i Acapulco po finałach z Fabio Fogninim i Keiem Nishikorim. W październiku natomiast okazał się najlepszy podczas zawodów w Kuala Lumpur, w ostatnim meczu wygrywając z Feliciano Lópezem 7:5, 7:5. Niedługo potem zdobył swój kolejny tytuł w Wiedniu, pokonując w finale Steve’a Johnsona 4:6, 6:4, 7:5.

Sezon 2016 Ferrer zakończył bez turniejowego zwycięstwa, po raz pierwszy od 2009 roku. Osiągnął jeden ćwierćfinał wielkoszlemowy, podczas Australian Open. W następnym sezonie zdobył Hiszpan jeden tytuł, w lipcu w Båstad w finale pokonując Ołeksandra Dołhopołowa. W ćwierćfinale przeciwko Henriemu Laaksonenowi obronił dwie piłki meczowe[3].

Karierę zawodową David Ferrer zakończył startem w maju 2019 w Madrycie[4].

Od roku 2006 Ferrer reprezentował Hiszpanię w Pucharze Davisa. Wspólnie z drużyną wywalczył trzy razy zwycięstwo w tych rozgrywkach. Najpierw w 2008, kiedy to Hiszpanie pokonali w finale Argentynę, następnie w 2009 po zwycięstwie w rundzie finałowej nad Czechami oraz w 2011 roku po wygranej w finale z Argentyną. Bilans Ferrera w rozgrywkach wynosił 28 zwycięstw i 5 porażek (wszystkie w grze pojedynczej).

Najwyżej sklasyfikowany w rankingu singlistów był na 3. miejscu w lipcu 2013 roku.

Finały w turniejach ATP World Tour edytuj

Legenda
Wielki Szlem
Igrzyska olimpijskie
Tennis Masters Cup /
ATP Finals
ATP Masters Series /
ATP Tour Masters 1000
ATP International Series Gold /
ATP Tour 500
ATP International Series /
ATP Tour 250

Gra pojedyncza (27–25) edytuj

Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Przeciwnik Wynik finału
Finalista 1. 21 lipca 2002 Umag Ceglana   Carlos Moyá 2:6, 3:6
Zwycięzca 1. 15 września 2002 Bukareszt Ceglana   José Acasuso 6:2, 6:2
Finalista 2. 3 sierpnia 2003 Sopot Ceglana   Guillermo Coria 5:7, 1:6
Finalista 3. 10 kwietnia 2005 Walencja Ceglana   Igor Andriejew 3:6, 7:5, 3:6
Zwycięzca 2. 23 lipca 2006 Stuttgart Ceglana   José Acasuso 6:4, 3:6, 6:7(3), 7:5, 6:4
Zwycięzca 3. 13 stycznia 2007 Auckland Twarda   Tommy Robredo 6:4, 6:2
Zwycięzca 4. 15 lipca 2007 Båstad Ceglana   Nicolás Almagro 6:1, 6:2
Zwycięzca 5. 7 października 2007 Tokio Twarda   Richard Gasquet 6:1, 6:2
Finalista 4. 18 listopada 2007 Szanghaj Twarda (hala)   Roger Federer 2:6, 3:6, 2:6
Zwycięzca 6. 20 kwietnia 2008 Walencja Ceglana   Nicolás Almagro 4:6, 6:2, 7:6(2)
Finalista 5. 4 maja 2008 Barcelona Ceglana   Rafael Nadal 1:6, 6:4, 1:6
Zwycięzca 7. 21 czerwca 2008 's-Hertogenbosch Trawiasta   Marc Gicquel 6:4, 6:2
Finalista 6. 1 marca 2009 Dubaj Twarda   Novak Đoković 5:7, 3:6
Finalista 7. 26 kwietnia 2009 Barcelona Ceglana   Rafael Nadal 2:6, 5:7
Finalista 8. 21 lutego 2010 Buenos Aires Ceglana   Juan Carlos Ferrero 7:5, 4:6, 3:6
Zwycięzca 8. 27 lutego 2010 Acapulco Ceglana   Juan Carlos Ferrero 6:3, 3:6, 6:1
Finalista 9. 2 maja 2010 Rzym Ceglana   Rafael Nadal 5:7, 2:6
Finalista 10. 10 października 2010 Pekin Twarda   Novak Đoković 2:6, 4:6
Zwycięzca 9. 7 listopada 2010 Walencja Twarda   Marcel Granollers 7:5, 6:3
Zwycięzca 10. 15 stycznia 2011 Auckland Twarda   David Nalbandian 6:3, 6:2
Zwycięzca 11. 26 lutego 2011 Acapulco Ceglana   Nicolás Almagro 7:6(4), 6:7(2), 6:2
Finalista 11. 17 kwietnia 2011 Monte Carlo Ceglana   Rafael Nadal 4:6, 5:7
Finalista 12. 24 kwietnia 2011 Barcelona Ceglana   Rafael Nadal 2:6, 4:6
Finalista 13. 17 lipca 2011 Båstad Ceglana   Robin Söderling 2:6, 2:6
Finalista 14. 16 października 2011 Szanghaj Twarda   Andy Murray 5:7, 4:6
Zwycięzca 12. 14 stycznia 2012 Auckland Twarda   Olivier Rochus 6:3, 6:4
Zwycięzca 13. 26 lutego 2012 Buenos Aires Ceglana   Nicolás Almagro 4:6, 6:3, 6:2
Zwycięzca 14. 3 marca 2012 Acapulco Ceglana   Fernando Verdasco 6:1, 6:2
Finalista 15. 29 kwietnia 2012 Barcelona Ceglana   Rafael Nadal 6:7(1), 5:7
Zwycięzca 15. 23 czerwca 2012 's-Hertogenbosch Trawiasta   Philipp Petzschner 6:3, 6:4
Zwycięzca 16. 15 lipca 2012 Båstad Ceglana   Nicolás Almagro 6:2, 6:2
Zwycięzca 17. 27 października 2012 Walencja Twarda   Ołeksandr Dołhopołow 6:1, 3:6, 6:4
Zwycięzca 18. 4 listopada 2012 Paryż Twarda (hala)   Jerzy Janowicz 6:4, 6:3
Zwycięzca 19. 12 stycznia 2013 Auckland Twarda   Philipp Kohlschreiber 7:6(5), 6:1
Zwycięzca 20. 24 lutego 2013 Buenos Aires Ceglana   Stanislas Wawrinka 6:4, 3:6, 6:1
Finalista 16. 2 marca 2013 Acapulco Ceglana   Rafael Nadal 0:6, 2:6
Finalista 17. 31 marca 2013 Miami Twarda   Andy Murray 6:2, 4:6, 6:7(1)
Finalista 18. 5 maja 2013 Oeiras Ceglana   Stanislas Wawrinka 1:6, 4:6
Finalista 19. 9 czerwca 2013 French Open, Paryż Ceglana   Rafael Nadal 3:6, 2:6, 3:6
Finalista 20. 20 października 2013 Sztokholm Twarda (hala)   Grigor Dimitrow 6:2, 3:6, 4:6
Finalista 21. 27 października 2013 Walencja Twarda (hala)   Michaił Jużny 3:6, 5:7
Finalista 22. 3 listopada 2013 Paryż Twarda (hala)   Novak Đoković 5:7, 5:7
Zwycięzca 21. 16 lutego 2014 Buenos Aires Ceglana   Fabio Fognini 6:4, 6:3
Finalista 23. 20 lipca 2014 Hamburg Ceglana   Leonardo Mayer 7:6(3), 1:6, 6:7(4)
Finalista 24. 17 sierpnia 2014 Cincinnati Twarda   Roger Federer 3:6, 6:1, 2:6
Finalista 25. 19 października 2014 Wiedeń Twarda (hala)   Andy Murray 7:5, 2:6, 5:7
Zwycięzca 22. 10 stycznia 2015 Ad-Dauha Twarda   Tomáš Berdych 6:4, 7:5
Zwycięzca 23. 22 lutego 2015 Rio de Janeiro Ceglana   Fabio Fognini 6:2, 6:3
Zwycięzca 24. 28 lutego 2015 Acapulco Twarda   Kei Nishikori 6:3, 7:5
Zwycięzca 25. 4 października 2015 Kuala Lumpur Twarda   Feliciano López 7:5, 7:5
Zwycięzca 26. 25 października 2015 Wiedeń Twarda (hala)   Steve Johnson 4:6, 6:4, 7:5
Zwycięzca 27. 23 lipca 2017 Båstad Ceglana   Ołeksandr Dołhopołow 6:4, 6:4

Gra podwójna (2–1) edytuj

Końcowy wynik Nr Data Turniej Nawierzchnia Partner Przeciwnicy Wynik finału
Finalista 1. 2 marca 2003 Acapulco Ceglana   Fernando Vicente   Mark Knowles
  Daniel Nestor
3:6, 3:6
Zwycięzca 1. 6 lutego 2005 Viña del Mar Ceglana   Santiago Ventura   Gastón Etlis
  Martín Rodríguez
6:3, 6:4
Zwycięzca 2. 26 lutego 2005 Acapulco Ceglana   Santiago Ventura   Jiří Vaněk
  Tomáš Zíb
4:6, 6:1, 6:4

Osiągnięcia w turniejach Wielkiego Szlema i ATP World Tour Masters 1000 (gra pojedyncza) edytuj

Turniej 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 Wygrane turnieje Bilans w turnieju
Wielki Szlem
Australian Open 1R 2R 1R 4R 4R QF 3R 2R SF QF SF QF 4R QF 3R 1R 0 / 16 41–16
French Open 2R 2R QF 3R 3R QF 3R 3R 4R SF F QF QF 4R 2R 1R 0 / 16 44–16
Wimbledon 2R 2R 1R 4R 2R 3R 3R 4R 4R QF QF 2R 2R 3R 1R 0 / 15 28–15
US Open 1R 1R 3R 3R SF 3R 2R 4R 4R SF QF 3R 3R 3R 1R 1R 0 / 15 33–16
Bilans spotkań 2–4 3–4 6–4 10–4 11–4 12–4 7–4 9–4 14–4 18–4 19–4 11–4 9–3 10–4 5–4 0–4 0–0 N/A 145–63
ATP Finals
ATP Finals F RR SF RR RR RR RR 0 / 7 8–14
ATP Tour Masters 1000
Indian Wells 1R 1R 3R 2R QF 3R 4R 2R 2R 3R 2R 3R 3R 0 / 13 11–13
Miami 1R 1R SF SF 4R 2R 4R 4R QF QF F 4R QF 3R 2R 3R 3R 0 / 17 34–17
Monte Carlo 1R QF QF QF QF 3R SF F 2R SF QF 0 / 11 26–11
Madryt 2R 1R QF 2R 2R 2R 2R SF QF QF QF SF QF 3R 3R 2R 0 / 16 23–16
Rzym 2R 3R SF 1R 1R 2R 1R F SF QF QF SF 3R 2R 1R 0 / 15 24–15
Montreal/Toronto 2R 2R 1R 2R 3R 2R 1R 2R QF 3R 1R 0 / 11 9–11
Cincinnati 1R 2R QF QF 2R 3R 3R 3R 2R 3R F 1R SF 1R 0 / 14 21–14
Szanghaj Nie ATP World Tour Masters 1000 2R 3R F 3R QF 2R 1R 0 / 7 10–7
Paryż 1R QF 2R QF 2R 3R QF W F QF SF 2R 1R 1 / 13 21–12
Hamburg 1R QF 1R QF QF 3R Nie ATP World Tour Masters 1000 0 / 6 10–6
Bilans spotkań 2–6 6–8 20–9 13–9 17–9 5–9 11–8 20–9 16–7 14–6 13–8 20–8 14–7 5–6 8–6 2–5 3–2 N/A 189–122
Ranking na koniec sezonu
71 49 14 14 5 12 17 7 5 5 3 10 7 21 37 125 N/A

Legenda

     W, wygrał turniej

     F, przegrał w finale

     SF, przegrał w półfinale

     QF, przegrał w ćwierćfinale

     4R, 3R, 2R, 1R przegrał w IV, III, II, I rundzie

     RR, odpadł w fazie grupowej

     –, nie startował w turnieju głównym

Przypisy edytuj

  1. ATP Staff: Ferrer Beats Rochus To Win Third Auckland Title. [w:] HEINEKEN OPEN 2012 [on-line]. atpworldtour.com, 2012-01-14. [dostęp 2012-01-14]. (ang.).
  2. Robert Pałuba: ATP Barcelona: Nadal wciąż królem w stolicy Katalonii. sportowefakty.pl, 2012-04-29. [dostęp 2012-04-29]. (pol.).
  3. Wirtualna Polska Media, ATP Bastad: David Ferrer i Ołeksandr Dołgopołow obronili meczbole, Fernando Verdasco wziął rewanż na Albercie Ramosie – WP SportoweFakty, „sportowefakty.wp.pl”, 21 lipca 2017 [dostęp 2017-11-10] (pol.).
  4. Mahalakshmi Murali, Tennis Players Who Retired in 2019, EssentiallySports, 18 listopada 2019 [dostęp 2020-05-03] (ang.).

Bibliografia edytuj