Dawid Abrahamowicz
Dawid Abrahamowicz[a] (ur. 30 czerwca[b] 1839 w Targowicy Polnej, zm. 24 grudnia 1926 we Lwowie) – polski konserwatywny polityk i działacz społeczny; związany z ugrupowaniem podolaków. Podolski ziemianin pochodzenia ormiańskiego.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Minister ds. Galicji | |
| Okres |
od 1907 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie ziemiańskiej polskich Ormian. Syn Tomasza i Kajetany z Antoniewiczów. Miał dwoje rodzeństwa: brata Adolfa Abrahamowicza i siostrę Gertrudę, żonę Emila Torosiewicza. Jego kuzynem był Eugeniusz Abrahamowicz[2].
Ukończył gimnazjum w Stanisławowie. Studiował we Francji i Niemczech[3].
Ziemianin, od 1863 odziedziczył dobra Targowica Polna, Podwysokie (pow. śniatyński), Demnia (pow. przemyślański) oraz Tyszkowce (pow. horodeński). Od 1875 rezydował w zakupionym majątku Siemianówka (pow. lwowski)[4].
W 1869 ożenił się z Antoniną z Suchodolskich (1848–1928), dzieci nie mieli[3][5]. Ze strony żony jego szwagrami byli Kornel Krzeczunowicz, Edward Podlewski i Filip Zaleski.
Był członkiem Rady Powiatu w Horodence (1867–1872) i Lwowie (1878–1914). Wiceprezes (1878–1882) i prezes (1883–1908) Wydziału Powiatowego we Lwowie[4]. Członek i działacz Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego, członek jego Komitetu (20 czerwca 1873 – 24 czerwca 1874, 30 czerwca 1881 – 15 czerwca 1902), jego wiceprezes (20 czerwca 1874 – 12 czerwca 1880)[6]. Kurator szkoły rolniczej w Dublanach. Wydawał i redagował Czasopismo Ekonomiczno-Rolnicze i Rolnika (1875–1879).
- 1863–1918 – poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego
- 1875–1918 – poseł do parlamentu austriackiego
- 1898 – otrzymał tytuł tajnego radcy[7]
- 1906–1907 – regimentarz (prezes) Koła Polskiego w Radzie Państwa[8]
- 1907–1909 – minister do spraw Galicji
- 1912 – mianowany dożywotnim członkiem Izby Panów, ale nie przyjął nominacji
- 1919–1922 – poseł na Sejm Ustawodawczy, członek Klubu Pracy Konstytucyjnej[9]
Kazimierz Chłędowski tak go scharakteryzował: Pan Dawid bardzo zaniedbane odebrał wychowanie, szkół nie skończył, ale własną pracą się wyrobił i był bezsprzecznie jednym z najzdolniejszych członków Koła Polskiego i jednym z najwybitniejszych politycznych intrygantów. Wysoki, obrzękły, z dużą twarzą bez zarostu, jakby z gutaperki, z głosem cienkim, piszczącym, stojącym w sprzeczności z dużym, obwisłym cielskiem. Pan Dawid przesadzał się w grzecznościach, zawsze słodko się uśmiechał, a fałsz mu wyłaził z każdego włosa[10].
Fundator Bursy Abrahamowiczów we Lwowie – zakładu szkolno-wychowawczego dla niezamożnej młodzieży (przeznaczył na ten cel, a także na zakup dzieł sztuki dla odbudowanego Zamku Królewskiego na Wawelu cały swój majątek). W budynku bursy Abrahamowiczów w nocy z 3 na 4 lipca 1941 hitlerowcy więzili profesorów lwowskich przed ich rozstrzelaniem na pobliskich Wzgórzach Wuleckich.
Dawid Abrahamowicz został pochowany na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.
Odznaczony edytuj
Odznaczony austriacką wielką wstęgą Orderu Korony Żelaznej i komandorią Orderu Leopolda[11].
Ciekawostki edytuj
Z uwagi na fizyczność Abrahamowicza, był hermafrodytą – Wojciech Dzieduszycki w jego obecności rozpoczął kiedyś swoje przemówienie słowami Piękne Panie, Szanowni Panowie i Ty, Dawidzie Abrahamowiczu![12].
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Poseł Daszyński agituje za strajkiem masowym.. „Kurjer Stanisławowski”, s. 1, 1906-05-13. Zygmunt Miłkowski – redaktor naczelny. Drukarnia i litografia Stanisława Chowańca w Stanisławowie: Józef Wierzejski. [dostęp 2018-05-14].
- ↑ Nagły zgon posła. „Nowości Illustrowane”. 3, s. 2–3, 14 stycznia 1905.
- ↑ a b Stanisław Starzyński, Abrahamowicz Dawid (1839–1926), Polski Słownik Biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 9–10.
- ↑ a b Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Abrahamowicz, Dawid Ritter von – Parlamentarier 1848–1918 online [24.01.2020]
- ↑ Dawid Abrahamowicz – M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego – online [24.01.2020]
- ↑ Szematyzm Królestwa Galicji i Lodomerii z Wielkim Księstwem Krakowskim na rok 1873, s. 516; 1874, s. 561; 1875, s. 564; 1876, s. 574; 1877, s. 549; 1878, s. 537; 1879, s. 533; 1880, s. 541; 1881, s. 557; 1882, s. 559; 1883, s. 559; 1884, s. 543; 1885, s. 543; 1886, s. 543; 1887, s. 544; 1888, s. 545; 1889, s. 636; 1890, s. 636; 1891, s. 636; 1892, s. 637; 1893, s. 637; 1894, s. 637; 1895, s. 637; 1896, s. 638; 1897, s. 638; 1898, s. 735; 1899, s. 735; 1900, s. 735; 1901, s. 737; 1902, s. 822;
- ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Echo Przemyskie”, s. 1, Nr 97 z 4 grudnia 1898.
- ↑ Zmiany w Kole polskiem w Wiedniu. „Nowości Illustrowane”. Nr 24, s. 13, 16 czerwca 1906.
- ↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, Poznań 1920, s. 288.
- ↑ Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t. 2 Wiedeń (1881–1901), oprac. Antoni Knot, Wrocław 1957, s. 93.
- ↑ Andrzej Krzysztof Kunert (red.): Posłowie i Senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1939. Słownik Biograficzny. T. 1 (A-D). Warszawa: Wyd. Sejmowe, 1998, s. 32.
- ↑ Ryszard Sadaj: Kto był kim w Galicji.
Bibliografia edytuj
- Stanisław Starzyński: Abrahamowicz Dawid. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 1. Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935, s. 9–10.
- Stanisław Nicieja: Cmentarz Łyczakowski we Lwowie w latach 1786–1986. Ossolineum, 1988. ISBN 83-04-02817-4.
- „Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej” pod red. Jacka M. Majchrowskiego. Warszawa 1994