De Grote Donorshow (Wielki Show Dawcy) – reality show, wyemitowany w Holandii 1 czerwca 2007 roku, w którym widzowie mogli głosować za pomocą SMS-ów (dochód z nich miał być przeznaczony na Holenderski Instytut Nerek[1]), komu śmiertelnie chora 37-letnia kobieta powinna oddać swoją nerkę do przeszczepu. Program ten, emitowany w publicznej holenderskiej stacji BNN, okazał się mistyfikacją (pod koniec programu prezenter Patrick Lodiers przyznał, że chora na raka jest aktorką, chociaż oczekujący na organy uczestnicy są rzeczywiście chorzy i wiedzieli, że dawczyni jest aktorką[2]), przez co wywołał ogromne kontrowersje[3][4], w jego sprawie protestowała nawet Komisja Europejska[5]. Według telewizji BNN program miał zwrócić uwagę na problem niedoboru organów do przeszczepów[2].

De Grote Donorshow
Gatunek

Reality show

Kraj produkcji

Holandia

Oryginalny język

niderlandzki

Produkcja
Produkcja

Endemol

Pierwsza emisja
Data premiery

1 czerwca 2007

Stacja telewizyjna

BNN

Strona internetowa

Pochodzenie edytuj

Bart de Graaff (zm. 2002), założyciel telewizji BNN, zmarł w wieku 35 lat z powodu nowotworu nerki, po bezskutecznym rocznym oczekiwaniu na przeszczep. W studiu, w którym odbył się program, znajdowały się jego zdjęcia (Zobacz zdjęcie), co wskazuje, iż był on inspiracją dla powstania programu.

Krytyka i reakcje edytuj

Przed emisją programu edytuj

Już przed emisją program wzbudził ogromne kontrowersje. Premier Holandii, Jan Peter Balkenende, stwierdził, że program jest nieetyczny i zaszkodzi transplantologii oraz wizerunkowi kraju za granicą[2][6]. Joop Atsma, członek Tweede Kamer (odpowiednik polskiego sejmu) z ramienia partii Christen-Democratisch Appèl starał się o zakaz emisji programu, jednak bezskutecznie[7]. Minister kultury Holandii, Ronald Plasterk, twierdził iż z powodu elementu konkurencji program jest nieetyczny, mimo to, cytując holenderskie prawo, stwierdził, iż emisja programu nie może być zakazana[8]. Przed emisją De Grote Donorshow Holenderski Instytut Nerek stwierdził, że program uwydatni problem niedoboru organów, ale zdaje sobie sprawę, że jego charakter nie znajdzie zastosowania w praktyce[9]. W oświadczeniu prasowym Instytut zaapelował do telewizji BNN o nieużywanie ich logo w logo programu (zamiast litery O w logo programu znajduje się rysunek nerki, zobacz logo), tym bardziej, że BNN nie zapytało nigdy o zgodę na to[10].

Laurens Drillich, w tamtym czasie prezes BNN, bronił programu i twierdził, że telewizja chce zaszokować ludzi i zwrócić uwagę na problem niedoboru organów do przeszczepów.

Oczywiście zgadzamy się, że to ma zły smak, ale uważamy, że rzeczywistość ma jeszcze gorszy smak. Mam na myśli to, że w Holandii jest coraz gorzej z dawstwem organów. My - BNN - mieliśmy kogoś, kto założył tę stację, potrzebował nerki, był na liście biorców i wkrótce potem, w wieku 35 lat, zmarł. Miało to miejsce pięć lat temu, a od tamtego czasu sytuacja w Holandii wygląda jeszcze gorzej,[11]

Po emisji programu edytuj

W oświadczeniu prasowym po programie dyrektor Endemol, Paul Römer, powiedział:

Nie chcemy być źle zrozumiani, nigdy nie zrobiłbym programu takiego jak De Grote Donorshow w rzeczywistości. Bardzo dobrze rozumiem masowe oburzenie, ale mam również nadzieję, że ludzie zrozumieją, dlaczego to zrobiliśmy. Było to konieczne, aby problem niedoboru dawców znalazł się na politycznej agendzie. Wzywam wszystkich do [...] wypełnienia formularza dawcy[12].

Ronald Plasterk powiedział prasie, że teraz uważa, iż program był fantastycznym pomysłem i wielkim osiągnięciem[13]. Joop Atsma nazwał program "pozbawionym smaku" i oznajmił, że nie uważa, by pomógł on w rozwiązaniu problemu[14].

Już kilka godzin po zakończeniu emisji telewizja BNN otrzymała SMS-y od ponad 12000 widzów, którzy zadeklarowali się im, że wypełnią formularz dawcy. Po dniu od emisji w całej Holandii wypełniono około 30000 formularzy, po dwóch - 50000, a oczekuje się, że będzie ich jeszcze więcej. Miesiąc po emisji programu zarejestrowano jeszcze 7300 nowych dawców[15].

Moment roku w telewizji holenderskiej edytuj

12 stycznia 2008 roku scena, podczas której Patrick Lodiers ogłasza, że program był mistyfikacją, została wybrana momentem roku 2007 w telewizji holenderskiej. Podczas komunikatu Laurens Drillich powiedział:

Program był wyemitowany w czerwcu, dziś jest styczeń. Holenderscy politycy obiecali, że sprawa niedoboru dawców znajdzie się na agendzie. Ciągle czekamy na reakcję[16].

Przypisy edytuj

  1. Jeugdjournaal - Donorshow was nep. [dostęp 2008-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-30)].
  2. a b c Holandia: Kontrowersyjny show był mistyfikacją
  3. The Scotsman - Scottish News [online], thescotsman.scotsman.com [dostęp 2017-11-22] (ang.).
  4. 'Big Brother' Kidney Show Condemned | Home | Sky News
  5. Gazeta.pl: Error 404. [dostęp 2008-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-06-04)].
  6. BBC NEWS | Entertainment | TV kidney competition was a hoax [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2017-11-22].
  7. Radio.nl: : Joop Atsma wil donorshow van BNN verbieden
  8. News from Canada and the world - The Globe and Mail
  9. Organ donor show will go on: World: News: News24 [online], www.news24.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-30].
  10. Nierstichting.nl - Donorshow BNN [online], www.nierstichting.nl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2007-06-25] (niderl.).
  11. AM - Donor show causes outrage [online], www.abc.net.au [dostęp 2017-11-22].
  12. BNN - persberichten BNN. [dostęp 2008-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].
  13. Cookiewall | BNR Nieuwsradio [online], www.bnr.nl [dostęp 2017-11-22].
  14. Verdeelde reacties op stunt BNN - Binnenland - de Volkskrant
  15. nu.nl/algemeen | Donorshow levert duizenden extra donoren op (video)
  16. nu.nl/achterklap | Donorshow en Halal Het TV-Moment Van Het Jaar

Linki zewnętrzne edytuj