Dekorator (wzorzec projektowy)

Dekorator – wzorzec projektowy należący do grupy wzorców strukturalnych. Pozwala na dodanie nowej funkcji do istniejących klas dynamicznie podczas działania programu.

Wzorzec dekoratora polega na opakowaniu oryginalnej klasy w nową klasę „dekorującą”. Zwykle przekazuje się oryginalny obiekt jako parametr konstruktora dekoratora, metody dekoratora wywołują metody oryginalnego obiektu i dodatkowo implementują nową funkcję.

Dekoratory są alternatywą dla dziedziczenia. Dziedziczenie rozszerza zachowanie klasy w trakcie kompilacji, w przeciwieństwie do dekoratorów, które rozszerzają klasy w czasie działania programu.

Ponieważ w większości obiektowych języków programowania nie można tworzyć nowych klas podczas działania programu i zwykle nie można przewidzieć z góry wszystkich kombinacji rozszerzeń klas, konieczne by było stworzenie nowej klasy dla każdej kombinacji. Dekoratory są obiektami tworzonymi w czasie działania programu i mogą być łączone w różne kombinacje bezpośrednio przy użyciu.

Przykładowe zastosowanie

Rozważmy okno w graficznym interfejsie użytkownika. By pozwolić na przewijanie jego zawartości, należy dodać do niego poziome lub pionowe paski przewijania. Okna są reprezentowane przez instancję klasy Okno i klasa ta nie powinna posiadać żadnych metod dodających paski przewijania. Można utworzyć podklasę PrzewijaneOkno, która udostępniałaby te metody lub stworzyć OknoDekoratorPrzewijane, który jedynie dodawałby tę funkcję do istniejących obiektów Okno. W tym miejscu działałyby oba rozwiązania.

Teraz załóżmy, że potrzeba dodać ramki dookoła okien. I w tym przypadku klasa Okno nie ma takiej funkcji. Pojawia się problem z podklasą PrzewijaneOkno, bo aby dodać ramki do wszystkich okien, potrzeba stworzyć podklasy OknoZRamką i OknoPrzewijaneZRamką. Problem staje się jeszcze większy z każdą kolejną opcją. W przypadku dekoratorów wystarczy stworzyć jedną klasę OknoDekoratorRamka - podczas działania programu można dynamicznie dekorować istniejące okna z OknoDekoratorPrzewijane lub OknoDekoratorRamka lub oboma.

Przykładem zastosowania wzorca dekoratora jest implementacja strumieni I/O w Javie.

Struktura wzorca

Diagram klas wzorca Dekorator

Konsekwencje stosowania

1. Zapewnia większą elastyczność niż statyczne dziedziczenie.
2. Pozwala uniknąć tworzenia przeładowanych funkcjami klas na wysokich poziomach hierarchii.
3. Dekorator i powiązany z nim komponent nie są identyczne.
4. Powstawanie wielu małych obiektów.

Podobne wzorce

• Adapter, Kompozyt, Strategia.

Przykłady

• Zobacz przykłady zastosowania wzorca na stronie Wikibooks

Bibliografia

• Erich Gamma, Richard Helm, Ralph Johnson, John Vlissides: Wzorce projektowe. Elementy oprogramowania obiektowego wielokrotnego użytku. Gliwice: Helion, 2010. ISBN 978-83-246-2662-5.

Linki zewnętrzne

• Szczegółowy opis wzorca wraz z przykładami