Departament Bezpieczeństwa Państwa
Departament Bezpieczeństwa Państwowego Republiki Litewskiej (lit. Lietuvos Respublikos Valstybės Saugumo Departamentas, w skrócie LR VSD albo po prostu VSD) – litewskie służby specjalne, odpowiedzialne przed Sejmem i Prezydentem, powołane 27 października 1918 w celu ochrony suwerenności państwa i jego systemu konstytucyjnego, a po okresie sowieckim reaktywowane 26 marca 1990; prowadzi wywiad i kontrwywiad w strefie cywilnej.
 Logo VSD | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Szef |
gen. Darius Jauniškis[1] |
| Adres | |
| Pilaitės pr. 19, 06264 Wilno (Litwa)[2] | |
Położenie na mapie Litwy  | |
| 54°42′25″N 25°12′07″E/54,706944 25,201944 | |
| Strona internetowa | |
Do zadań tych służb specjalnych należy: wykrywanie działań stanowiących zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium, interesów państwa oraz jego siły ekonomicznej i obronnej.
W raporcie z 30 marca 2015 VSD stwierdziło, że nawet co trzeci pracujący na Litwie rosyjski dyplomata jest powiązany z wywiadem; że działalność szpiegowska Rosji na Litwie w 2014 nasiliła się znacząco, zwłaszcza za sprawą zdecydowanego stanowiska Wilna wobec działań Moskwy na Ukrainie, że w 2014 z Litwy wydalono trzech rosyjskich szpiegów, m.in. konsula generalnego Rosji w Kłajpedzie Władimira Małygina, a także, że zagraniczne służby specjalne szczególnie interesują się projektami energetycznymi Litwy, a także staraniami podejmowanymi przez rząd w Wilnie w celu budowy niezależnego rynku gazowego państw bałtyckich[3].
Kierownictwo edytuj
- Vidaus reikalų ministerijos Kriminalinis skyrius „B”
- Antanas Račys (1923–1924)
- Vidaus reikalų ministerijos Politinės policijos skyrius
- Antanas Račys (1924–1926)
- Ignas Paškevičius (1926)
- Bronius Vėžys (1926)
- Antanas Račys (1926–1927)
- Vidaus reikalų ministerijos Kriminalinė policija
- Jonas Polovinskas-Budrys (1927–1928)
- Aleksandras Survila (1928-1929)
- Steponas Rusteika (1930-1931)
- Jonas Statkus (1931-1933)
- Vidaus reikalų ministerijos Kriminalinės policijos skyrius „A” (ab 1928 – I skyrius)
- Aleksandras Survila (1927)
- Jonas Statkus (1928-1931)
- Augustinas Povilaitis (1931-1933)
- Vidaus reikalų ministerijos Valstybės saugumo departamentas
- Jonas Statkus (1933–1934)
- Augustinas Povilaitis (1934–1940 13)
- Valstybės saugumo departamento Valstybės saugumo policija
- Augustinas Povilaitis (1933–1934)
- Felicijonas Bortkevičius (1935–1940)
- Valstybės saugumo departamentas prie Lietuvos Respublikos Vyriausybės (1990–1991)
- Mečys Laurinkus (1990–1991)
- Viktoras Zedelis (1991)
- Zigmas Vaišvila (1991–1992)
- Nacionalinė saugumo tarnyba (1991–1992)
- Balys Gajauskas (1992–1992)
- Saugumo tarnyba (1992–1994)
- Petras Plumpa (1992–1993)
- Jurgis Jurgelis (1993–1994)
- Valstybės saugumo departamentas (od 1994)
- Jurgis Jurgelis (1994–1998)
- Mečys Laurinkus (1998–2004)
- Arvydas Pocius (2004-2007)
- Povilas Malakauskas (2007-2009)
- Gediminas Grina (2010-2015)
- Darius Jauniškis od 2015[1]
Przypisy edytuj
- ↑ a b https://wilno.tvp.pl/52649204/raport-sluzb-kontrwywiadu-i-bezpieczenstwa-o-obecnych-zagrozeniach-dla-litwy.
- ↑ https://www.vsd.lt/kontaktai/.
- ↑ Litwini: Rosja szpieguje nas coraz bardziej [online], Wyborcza.pl, 30 marca 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-04-02].
Bibliografia edytuj
- Arvydas Anušauskas: „Lietuvos slaptosios tarnybos, 1918-1940”, Vilnius, Mintis, 1993, ISBN 5-417-00652-1.