Dereń pagodowy, dereń drzewiasty (Cornus controversa) – gatunek rośliny z rodziny dereniowatych. Zasięg naturalny obejmuje wschodnią Azję[4]. W uprawie znany w Polsce od końca XIX wieku, rzadko spotykany.

Dereń pagodowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

dereniowce

Rodzina

dereniowate

Rodzaj

dereń

Gatunek

dereń pagodowy

Nazwa systematyczna
Cornus controversa Hemsl. ex Prain
Bot. Mag. 125: ad. t. 8261. 1909 Jun
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Morfologia edytuj

 
Kwiaty
 
Liście
Pokrój
Niewysokie drzewo zwykle do 6-8 m wysokości, w ojczyźnie do 20 m. Gałęzie są ułożone piętrowo i horyzontalnie (stąd nazwa rośliny).
Liście
Eliptyczne i skrętoległe (wyjątkowo wśród dereni), barwy zielonej (kultywar 'Variegata' ma liście pasiaste). Jesienią przebarwiają się na kolor czerwony lub puprupurowy.
Kwiaty
Drobne, kremowo-białe, zebrane w luźnych baldachogronach o średnicy 6-12 cm.
Owoce
Dojrzewają jesienią, małe, błękitne i kuliste.

Kultywary edytuj

W uprawie znajdują się m.in. kultywary:

  • 'Variegata' – charakteryzuje się słabym wzrostem (3-6 metrów), liście biało obrzeżone,
  • 'Pagoda' – odmiana o pniu prostym, z wyraźnym przewodnikiem.

Uprawa edytuj

Jest dość wytrzymały na mrozy (strefy mrozoodporności 6-9) i mało wymagający w stosunku do gleby[5]. Znosi zanieczyszczenie powietrza i dobrze rośnie w miastach i w okręgach przemysłowych. Najkorzystniej rośnie w pełnym oświetleniu i najefektowniej się przebarwia[5]. W szkółkach rozmnaża się zazwyczaj z nasion lub przez odkłady[5]. Młode rośliny rosną szybko.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
  3. Cornus controversa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  5. a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.

Bibliografia edytuj

  • „Magazyn Działkowiec”. 9 (2008). Warszawa: Polski Związek Działkowców. ISSN 0137-7930. 
  • Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste C. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11074-0.