Desmostachya bipinnata

*Desmostachya bipinnata*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	Desmostachya
Gatunek	Desmostachya bipinnata
	Nazwa systematyczna
	Desmostachya bipinnata (L.) Stapf; W. T. Thiselton-Dyer, Fl. cap. 7:632. 1900
Synonimy
	Poa cynosuriodes Retz.; Eragrostis cynosuriodes (Retz.) P. Beauv.;
	Poa cynosuriodes Retz.; Eragrostis cynosuriodes (Retz.) P. Beauv.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Desmostachya bipinnata – gatunek trawy opisywany w Wedach jako kuśa, często wspominany w mitach indyjskich, używany w kulcie hinduistycznym. Również na asanie z tej trawy medytował Budda Siakjamuni w Bodh Gaya.

Rozmieszczenie geograficzne edytuj

Zasięg geograficzny tego gatunku obejmuje kraje północnej Afryki, Bliskiego Wschodu, południowej i południowo-wschodniej Azji^[4].

Morfologia edytuj

Pokrój: Gęstokępowa trawa o wysokości do 1 m. Wykształca kłącza.
Liście: Niemal wyłącznie odziomkowe. Pochwa liściowa gładka, podobnej szerokości jak blaszka liściowa. Języczek liściowy w postaci orzęsionej błonki o długości do 1 mm. Blaszka liściowa osiąga długość 10–50 cm i szerokość 2–6 mm. Brzegi liści szorstkie, ostre.
Kwiaty: Zebrane w wiechowate kwiatostany, których oś ma 15-40 cm długości.

Znaczenie w hinduizmie edytuj

Ten gatunek trawy o ostrych źdźbłach, używany był i jest w wedyjskich rytuałach, symbolizując żywioł wody. Roślina poświęcona jest bóstwu planety Ketu^[5].

Geneza świętości edytuj

Trawa uważana za świętą^[6]. Kuśa uzyskała status rośliny sakralnej dzięki wierzchowcowi (wahana) Wisznu – potężnemu orłowi Garudzie. Gdy ten wykradł naczynie amryty z dewaloki, zaniósł je wężom i postawił na trawie kuśa. Gdy węże dokonywały ablucji, naczynie zabrał Indra – wróciwszy mogły jedynie lizać trawę, na której uprzednio stało. Wtedy wężom rozdwoiły się języki, natomiast trawa, której dotknął napój nieśmiertelności stała się rośliną świętą.

Recepcja w literaturze edytuj

Roślina ta jest często wzmiankowana w literaturze religijnej hinduizmu :

Matsjapurana: Uma, przyszła matka Kartikkei, gdy podczas okresu ascezy (tapas) w odludnej pustelni, odwiedził ją Śiwa pod postacią młodego bramina, poprosiła, by zajął honorowe miejsce wyłożone świętą trawą kuśa
Mahabharata (III): Riszjaśringa syn pustelnika Wibhinaki, używał maty wyplecionej z trawy kuśa i nakrytej skórą czarnej antylopy
Ajtrejabrahmana: Śunahśepa, syn bramina Riciki z rodu Bhrygu, którego życie składano w ofierze bogowi Warunie, został przywiązany do słupa ofiarnego sznurem uplecionym z trawy kuśa.

Znaczenie w buddyzmie edytuj

Po okresie praktyk ascetycznych, Budda napotkał ścinacza traw – bramina Sotthijię i wziął od niego pęk trawy kuśa na matę. Tak przygotowany usiadł pod drzewem figowym, twarzą zwrócony na zachód. Postanowił nie wstawać dopóki nie osiągnie oświecenia.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).
↑ Desmostachya bipinnata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Desmostachya bipinnata. GRIN Germplasm Resources Information Network. [dostęp 2008-07-28]. (ang.).
↑ Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 466. ISBN 83-7132-369-7.
↑ 13.3.4. Mahiszamardini. W: Barbara Grabowska: Ćandi, Sati, Parwati. Z dziejów literatury indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 209. ISBN 978-83-235-0846-5.

Bibliografia edytuj

Władimir Erman, Eduard Tiomkin: Mity starożytnych Indii. Wyd. 1. Bydgoszcz: 1987. ISBN 83-7003-053-X.

Linki zewnętrzne edytuj

Clayton, W.D., Harman, K.T. i Williamson, H.: Desmostachya bipinnata. GrassBase – The Online World Grass Flora. [dostęp 2008-07-28]. (ang.).
Initiation – Distribution of Kusha grass like Buddha sat upon when he gained enlightenment, Sakya Lamdre. [dostęp 2008-07-28]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-13] (ang.).

[iucn-3] Desmostachya bipinnata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[grin-4] Desmostachya bipinnata. GRIN Germplasm Resources Information Network. [dostęp 2008-07-28]. (ang.).

[5] Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 1. Katowice: Wydawnictwo "Książnica", 1998, s. 466. ISBN 83-7132-369-7.

[6] 13.3.4. Mahiszamardini. W: Barbara Grabowska: Ćandi, Sati, Parwati. Z dziejów literatury indyjskiej. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2012, s. 209. ISBN 978-83-235-0846-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]