Dezynfekcja rąk – niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych w celu zapobieżenia zakażeniu (antyseptyka)[1], poprzez stosowanie preparatów do dezynfekcji rąk zawierających alkohol w formie płynnej, żelowej lub piankowej. Ma to na celu ograniczenie lub zahamowanie wzrostu drobnoustrojów bez konieczności zastosowania zewnętrznego źródła wody, spłukiwania preparatu i osuszania rąk ręcznikiem lub innym środkiem. Preparaty te mogą zawierać jeden lub kilka rodzajów alkoholu, a także inne aktywne składniki, substancje pomocnicze i humektanty (składniki nawilżające). Środki do odkażania rąk na bazie alkoholu o optymalnej skuteczności niszczenia drobnoustrojów zawierają zazwyczaj 75–85% etanolu, izopropanolu lub propanolu lub mieszaninę tych środków.

Automat dezynfekcyjny Tomaszów Mazowiecki, województwo łódzkie

Zalety stosowania preparatów do odkażania rąk na bazie alkoholu edytuj

  • usuwają większość czynników zakaźnych
  • działają szybko (w czasie 20–30 sekund)
  • są dobrze tolerowane przez skórę
  • nie ma potrzeby zaopatrywania w dodatkową infrastrukturę, jak bieżąca woda, umywalka, ręczniki papierowe

Przed dezynfekcją rąk należy je umyć wodą i mydłem, jeśli są zabrudzone lub poplamione krwią lub innymi płynami ustrojowymi lub jeśli istnieje podejrzenie albo stwierdzono ekspozycję na organizmy przetrwalnikujące, a także jeśli skorzystano z toalety.

Ręce poddawane dezynfekcji powinny:

  • być wolne od skaleczeń
  • być bez jakiejkolwiek biżuterii i ozdób
  • mieć krótkie paznokcie bez ozdób, w tym bez lakieru do paznokci
  • mieć odkryte przedramiona[2]

Błędy popełniane przy dezynfekcji rąk edytuj

  • niewłaściwe lub zbyt rzadkie mycie rąk (zbyt mała doza preparatu do dezynfekcji rąk, zbyt szybkie wykonanie zabiegu dezynfekcji rąk lub pominięcie tego etapu w momencie przejścia od jednej czynności do drugiej)
  • noszenie biżuterii
  • niewłaściwe osuszanie rąk
  • brak środków higieny rąk i brak instrukcji
  • nieregularna zmiana jednorazowych rękawiczek ochronnych
  • paznokcie nieprzycięte, zabrudzone, pomalowane
  • brudne ręce
  • nieodpowiednie zabezpieczanie skaleczeń

Skutkiem niewłaściwego przeprowadzenia dezynfekcji rąk może być przeniesienie drobnoustrojów, co może w efekcie doprowadzić do zakażeń[3].

Schemat dezynfekcji rąk preparatem na bazie alkoholu krok po kroku edytuj

  • wycisnąć na dłoń taką ilość preparatu dezynfekującego, aby wystarczyła na pokrycie powierzchni skóry obu dłoni
  • pocierać wewnętrzną stroną jednej dłoni o wnętrze drugiej i odwrotnie
  • pocierać zewnętrzną stroną jednej dłoni o zewnętrzną stronę drugiej dłoni, umieszczając palce jednej dłoni w przestrzeniach drugiej i odwrotnie
  • pocierać o siebie wewnętrznymi częściami przeplecionych palców
  • pocierać górną częścią palców jednej dłoni o wnętrze drugiej dłoni i odwrotnie
  • chwycić kciuk jednej dłoni we wnętrze drugiej i pocierać ruchem obrotowym, czynność powtórzyć na drugiej dłoni
  • ułożyć opuszki palców jednej dłoni we wnętrzu drugiej i pocierać ruchem okrężnym we wnętrzu i zagłębieniu, czynność powtórzyć na drugiej dłoni
  • ręce są zdezynfekowane[4]

Przypisy edytuj

  1. Dezynfekcja – definicja, synonimy, przykłady użycia, „Słownik Języka Polskiego PWN”, sjp.pwn.pl [dostęp 2016-11-30].
  2. Higiena rąk: Wytyczne WHO dotyczące higieny rąk w opiece zdrowotnej – podsumowanie, „World Health Organization”, www.who.un.org.pl [dostęp 2016-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2016-12-28].
  3. Higiena w zakładach gastronomicznych wytwarzających żywność w obecności konsumenta, Joanna Trafiałek, Ewa Czarniecka-Skubina, Danuta Kołożyn-Krajewska, Bartłomiej Pałubicki, Kamila Makuszewska; DOI: 10.15193/zntj/2015/99/034, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2015, 2 (99), 208 – 221”, www.pttz.org [dostęp 2016-11-30].
  4. Instrukcja dezynfekcji rąk preparatem na bazie alkoholu [online], www.ole.pl [dostęp 2016-11-30].