Diecezja legnicka

Diecezja legnicka (łac. Dioecesis legnicensis; niem. Bistum Liegnitz, cz. Diecéze lehnická) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego w metropolii wrocławskiej. Ustanowiona 25 marca 1992 przez papieża Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae populus.

Diecezja legnicka

Dioecesis legnicensis

Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Siedziba	Legnica ul. Jana Pawła II 1, 59–220 Legnica
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Wrocławska
Katedra	Legnicka
Biskup diecezjalny	Andrzej Siemieniewski
Biskup senior	Stefan Cichy Zbigniew Kiernikowski
Dane statystyczne (2020)
Liczba wiernych	724 367 tys.
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	422 327 95
Liczba osób zakonnych	248 w tym zakonnic: 153
Liczba dekanatów	28
Liczba parafii	238
Powierzchnia	7080 km²
Strona internetowa

Patroni diecezji śś. Piotr i Paweł w legnickiej katedrze

Ikona Matki Boskiej Łaskawej – Królowa Sudetów w krzeszowskim sanktuarium

Krzeszów, kościół bracki Bractwa Świętego Józefa

Legnica, plac Orląt Lwowskich, pomnik upamiętniający Jubileusz Roku 2000 i 760-lecie bitwy pod Legnicą

Wojcieszów, jubileuszowy krzyż – kopia krzyża z Giewontu

Legnica, pomnik Jana Pawła II przed katedrą śś. Piotra i Pawła

Legnica, siedziba kurii biskupiej i seminarium diecezjalnego

Historia

25 marca 1992 Jan Paweł II ustanowił diecezję legnicką i jej pierwszego ordynariusza, bpa Tadeusza Rybaka oraz biskupa pomocniczego Adama Dyczkowskiego. 19 kwietnia 1992 roku bp Tadeusz Rybak powołał diecezjalny Caritas. 24 maja 1992 roku miał miejsce ingres bpa Tadeusza Rybaka, a 3 października biskup powołał Diecezjalną Radę Duszpasterską. Również w październiku tego samego roku wydano pierwszy numer „Legnickich Wiadomości Diecezjalnych” – urzędowego pisma Legnickiej Kurii Biskupiej, a w grudniu – pierwszego „Schematyzmu Diecezji Legnickiej”. W IV Niedzielę Wielkiego Postu bp legnicki wystosował pierwszy list pasterski do diecezjan. W latach 1992–1993 odbywała się peregrynacja kopii obrazu Matki Bożej Częstochowskiej w diecezji legnickiej.

Kalendarium

• 1993
  • 25 marca – erygowanie Wyższego Seminarium Duchownego w Legnicy
  • 6 czerwca – wydanie dekretu biskupa legnickiego w sprawie powstania Diecezjalnych Kolegiów Teologicznych w Legnicy, Jeleniej Górze i Wałbrzychu
  • 17 lipca – odwołany został z diecezji bp Adam Dyczkowski, któremu papież Jan Paweł II powierzył kierowanie diecezją zielonogórsko-gorzowską
  • 3 września – w diecezji legnickiej rozpoczęto kolportaż tygodnika Niedziela z własną edycją diecezjalną
• 1994
  • 2 października – erygowano Diecezjalne Studium Organistowskie.
  • 3 grudnia – Jan Paweł II ogłosił Stefana Regmunta biskupem pomocniczym diecezji
• 1995
  • 6 stycznia – święcenie bpa Stefana Regmunta w Watykanie, którego udzielił w bazylice św. Piotra papież Jan Paweł II
  • 19 marca – biskup ordynariusz dekretem eryguje Bractwo Świętego Józefa w diecezji legnickiej, czyniąc jego opiekunem i rektorem ks. inf. Władysława Bochnaka. Kościołem brackim stał się kościół pw. św. Józefa w Krzeszowie
• 1997
  • 2 czerwca – wizyta apostolska Jana Pawła II w Legnicy pod hasłem: „Z wiarą ojców w Trzecie Tysiąclecie”. Papież odprawił uroczystą mszę na byłym lotnisku wojskowym, gdzie zgromadziło się kilkaset tysięcy wiernych. Podczas mszy Jan Paweł II ukoronował XIII-wieczną cudowną ikonę Matki Bożej Łaskawej z sanktuarium krzeszowskiego. Tego dnia po liturgii papież nawiedził katedrę legnicką, pobłogosławił budynek Wyższego Seminarium Duchownego i Legnickiej Kurii Biskupiej oraz odwiedził dom biskupa legnickiego.
• 1998
  • 29 sierpnia – ustanowienie bazyliki Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie bazyliką mniejszą
• 1999
• 2000
  • 25 marca – centralne uroczystości Wielkiego Jubileuszu w diecezji legnickiej z udziałem metropolity wrocławskiego ks. kard. Henryka Gulbinowicza. Mszę koncelebrowali metropolita przemysko-warszawski obrządku bizantyjsko-ukraińskiego abp Jan Martyniak, Sekretarz generalny Episkopatu Polski bp Piotr Libera, bp zielonogórsko-gorzowski Adam Dyczkowski, biskupi diecezji niemieckich: Görlitz i drezdeńsko-miśnieńskiej oraz czeskich diecezja hradeckiej i litomierzyckiej, bp pomocniczy archidiecezji wrocławskiej. W uroczystościach wzięli udział: abp diecezji wrocławsko-szczecińskiej autokefalicznego Kościoła prawosławnego Jeremiasz Anchimiuk i biskup diecezji wrocławskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego Ryszard Bogusz. Ponadto przybyli także przedstawiciele władz województwa dolnośląskiego i władz samorządowych, duchowieństwo diecezjalne i zakonne, delegacje z parafii. Podczas mszy nastąpiło uroczyste wyznanie wiary oraz akt oddania Diecezji Najświętszemu Sercu Pana Jezusa
• 2002
  • 8 maja – ustanowienie kościoła św. Jacka w Legnicy Lokalnym Sanktuarium Diecezjalnym św. Jacka
  • 15 września – nadanie tytułu bazyliki mniejszej kościołowi pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Strzegomiu (dziś teren diecezji świdnickiej).
• 2003
• 2004
  • 24 lutego – ogłoszenie o powołaniu nowej diecezji świdnickiej. 7 dekanatów wyłączonych z diecezji legnickiej przeszło do nowo erygowanej diecezji świdnickiej, wraz z Wałbrzychem jako dotychczasowym największym miastem diecezji legnickiej
  • 24 marca – przyjęcie w Gnieźnie relikwii św. Wojciecha dla diecezji.
• 2005
  • 19 marca – ogłoszony został komunikat Stolicy Apostolskiej, w którym poinformowano, iż papież Jan Paweł II przyjął rezygnację bp. Tadeusza Rybaka z funkcji bpa legnickiego ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego
  • 30 kwietnia – ingres bpa Stefana Cichego w katedrze legnickiej
• 2007
  • 10 października – peregrynacja relikwii św. Dominika Savio w diecezji legnickiej. Uroczysta msza z ogłoszeniem świętego patronem ministrantów i lektorów diecezji legnickiej odbyła się w Lubinie, w kościele pw. św. Jana Bosko, pod przewodnictwem bpa legnickiego Stefana Cichego
  • 16 października – w uroczystość św. Jadwigi Śląskiej zainaugurowano I Synod Diecezji Legnickiej
• 2009
  • 31 stycznia – Marek Mendyk został wyświęcony na biskupa pomocniczego. Było to pierwsze święcenie biskupie w katedrze legnickiej.
• 2010
  • 29 czerwca – bp legnicki dekretem podzielił diecezję legnicką na rejony duszpasterskie: legnicki, jeleniogórsko-kamiennogórski, bolesławiecko-zgorzelecki, lubińsko-polkowicki
• 2011
  • 15 maja – nadanie tytułu bazyliki mniejszej kościołowi pw. śś Erazma i Pankracego w Jeleniej Górze. Wydarzeniu przewodniczył kard. Antonio Cañizares Llovera, prefekt watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów. Świątynia jest drugą w diecezji, 121. bazyliką mniejszą w Polsce i jedyną pod takim wezwaniem na świecie.
• 2012
  • 19 czerwca – biskup legnicki w katedrze pw. śś Piotra i Pawła przyjmuje z wizytą biskupa obrządku koptyjskiego Makariosa Tawfika Kaldasa z diecezji Ismailia w Egipcie.
• 2013
  • 29 czerwca - bp Stefan Cichy dekretem powołał Kapitułę krzeszowską. Uroczyste wprowadzenie kanoników kapituły miało miejsce 31 sierpnia 2013 r. w Krzeszowie. Prepozytem kapituły został ks. prałat Józef Lisowski, dziekanem kapituły ks. prał. Marian Kopko
  • 29 czerwca – w uroczystość patronów diecezji śś Ap. Piotra i Pawła bp legnicki podpisał dekret ustanawiający herb diecezji.
  • 13 grudnia – Bogdan Zdrojewski – minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał diecezji legnickiej nagrodę za najsprawniej zrealizowany projekt przywrócenia Opactwa Cystersów w Krzeszowie do dawnej świetności oraz współpracę na etapie wdrażania i rozliczania inwestycji. Stosowną statuetkę odebrał na Zamku Królewskim w Warszawie ks. kanclerz Józef Lisowski.
• 2014
  • 9 marca – odbyło się spotkanie Akcji Katolickiej Diecezji Legnickiej ze Wspólnotą Kościoła obrządku wschodniego w Parafii Greckokatolickiej pw. Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Legnicy. Głównym przesłaniem tego wydarzenia było wzajemne poznanie się przedstawicieli dwu społeczności: Kościoła rzymskokatolickiego oraz Kościoła greckokatolickiego.
  • 16 kwietnia – bp Zbigniew Kiernikowski, dotychczasowy biskup siedlecki, został mianowany przez papieża Franciszka nowym ordynariuszem legnickim. Zastąpił bp Stefana Cichego, który odchodzi na emeryturę w związku ukończeniem 75. roku życia.
  • 8–19 czerwca pod hasłem „Pan mój i Bóg mój” odbył się I Kongres Eucharystyczny Diecezji Legnickiej
  • 15 czerwca – kościół pw. św. Jadwigi w Legnickim Polu ogłoszony został bazyliką mniejszą.
  • 28 czerwca – odbył się uroczysty ingres ks. bp Zbigniewa Kiernikowskiego do katedry legnickiej. W uroczystości uczestniczyło 20 biskupów z Polski, Czech i Niemiec, na czele z Nuncjuszem Apostolskim w Polsce abp Celestinem Migliore i metropolitą wrocławskim abp Józefem Kupnym, z udziałem kard. Henryka Gulbinowicza, około 200 księży z diecezji legnickiej, diecezji siedleckiej, a także przedstawiciele kapituł katedralnych sąsiednich diecezji, obecni byli także przedstawiciele kościołów: greckokatolickiego, prawosławnego i ewangelicko-augsburskiego.
• 2015
  • 19 marca – biskup legnicki wydał dekret powołujący zespół diecezjalny ds. przygotowania procesu beatyfikacyjnego księcia Henryka II Pobożnego.
  • 13 grudnia – zainaugurowano obchody Roku Miłosierdzia poprzez uroczyste otwarcie bram miłosierdzia w katedrze legnickiej oraz w kościołach jubileuszowych wyznaczonych przez biskupa legnickiego, tj.; w bazylice w Legnickim Polu, w bazylice w Jeleniej Górze, w bazylice krzeszowskiej, w bazylice bolesławieckiej, w zgorzeleckim kościele pw. św. Bonifacego, w kościele pw. św. Jana Bosko w Lubinie oraz w kościele pw. Matki Bożej Królowej Polski w Polkowicach
• 2017
  • 7 marca – zmarł bp Tadeusz Rybak; pierwszy ordynariusz diecezji legnickiej, 11 marca został pochowany w krypcie katedry legnickiej.
  • 21 października - biskup legnicki Zbigniew Kiernikowski ustanowił Kapitułę św. Jadwigi Śląskiej w Legnickim Polu. Prepozytem kapituły został ks. Jan Klinkowski, zastępcą prepozyta ks. Włodzimierz Gucwa. Bazylikę Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Jadwigi podniesiono do rangi kolegiaty.
• 2021
  • 28 czerwca – bp Andrzej Siemieniewski, dotychczasowy biskup pomocniczy wrocławski, został mianowany przez papieża Franciszka nowym ordynariuszem legnickim. Zastąpił bp Zbigniewa Kiernikowskiego, który odchodzi na emeryturę w związku ukończeniem 75. roku życia.
  • 29 czerwca – bp Andrzej Siemieniewski kanonicznie objął diecezję legnicką.
  • 20 września – Ingres 4. bpa legnickiego Andrzeja Siemieniewskiego do katedry legnickiej.
• 2022
  • czerwiec – zlikwidowano dekanaty Świerzawa i Węgliniec

Biskupi

Andrzej Siemieniewski – biskup diecezjalny

Biskup diecezjalny

• bp Andrzej Siemieniewski – ordynariusz legnicki od 2021

Biskup senior

• bp Stefan Cichy – biskup diecezjalny w latach 2005–2014, senior od 2014
• bp Zbigniew Kiernikowski – biskup diecezjalny w latach 2014–2021, senior od 2021

Instytucje

• Kuria diecezjalna;
• Sąd Kościelny;
• Wyższe Seminarium Duchowne w Legnicy;
• Caritas diecezjalne;
• Dom księży emerytów;
• Diecezjalny Instytut Muzyki Kościelnej
• Muzeum diecezjalne.

Kapituły

• Kapituła katedralna
• Kapituła krzeszowska
• Kapituła w Legnickim Polu

Główna świątynia

• Katedra Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Legnicy (rocznica poświęcenia: 20 września)

Bazyliki mniejsze

• Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Krzeszowie (od 1998);
• Bazylika św. Erazma i św. Pankracego w Jeleniej Górze (od 2011);
• Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Mikołaja w Bolesławcu (od 2012);
• Bazylika kolegiacka św. Jadwigi w Legnickim Polu (od 2014).

Sanktuaria

• Kościół św. Jacka w Legnicy diecezjalne sanktuarium Jacka, miejsce cudu eucharystycznego;
• Bazylika św. Jadwigi w Legnickim Polu diecezjalne sanktuarium świętej Jadwigi Śląskiej;
• Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Jeleniej Górze diecezjalne sanktuarium Krzyża Świętego;
• Kościół bracki św. Józefa w Krzeszowie diecezjalne sanktuarium św. Józefa

Kolegiaty

• Bazylika kolegiacka Wniebowzięcia NMP w Krzeszowie (od 2013);
• Bazylika kolegiacka św. Jadwigi w Legnickim Polu (od 2017).

Dekanaty

Od czerwca 2022 diecezja składa się z następujących dekanatów:

Lp.	Dekanat	Liczba parafii
1	Bogatynia	9
2	Bolesławiec Wschód	11
3	Bolesławiec Zachód	11
4	Chocianów	6
5	Chojnów	9
6	Gryfów Śląski	9
7	Jawor	12
8	Jelenia Góra Wschód	9
9	Jelenia Góra Zachód	9
10	Kamienna Góra Wschód	7
11	Kamienna Góra Zachód	7
12	Karpacz	10
13	Legnica Wschód	10
14	Legnica Zachód	10
15	Leśna	7
16	Lubań	13
17	Lubin Wschód	7
18	Lubin Zachód	7
19	Lwówek Śląski	10
20	Nowogrodziec	11
21	Polkowice	6
22	Prochowice	7
23	Szklarska Poręba	9
24	Ścinawa	6
25	Zgorzelec	12
26	Złotoryja	14

Dekanaty historyczne:

Lp.	Dekanat	Liczba parafii
1	Legnica Katedra	6
2	Świerzawa	8
3	Węgliniec	8

Patroni

• Pierwszorzędni:
  • Święci Apostołowie Piotr i Paweł (29 VI)
• Drugorzędni:
  • św. Józef – Oblubieniec Najświętszej Maryi Panny, opiekun Zbawiciela (19 III)
  • św. Jadwiga Śląska – księżna (16 X)

Rejony duszpasterskie

• Rejon legnicki (należą dekanaty: Jawor, Chojnów, Legnica Katedra, Legnica Wschód, Legnica Zachód, Prochowice, Złotoryja)
• Rejon jeleniogórsko-kamiennogórski (należą dekanaty: Gryfów Śląski, Jelenia Góra Wschód, Jelenia Góra Zachód, Kamienna Góra Wschód, Kamienna Góra Zachód, Mysłakowice, Świerzawa, Szklarska Poręba)
• Rejon bolesławiecko-zgorzelecki (należą dekanaty: Bogatynia, Bolesławiec Wschód, Bolesławiec Zachód, Leśna, Lubań, Lwówek Śląski, Nowogrodziec, Węgliniec, Zgorzelec)
• Rejon lubińsko-polkowicki (należą dekanaty: Chocianów, Lubin Wschód, Lubin Zachód, Polkowice, Ścinawa)

Miasta diecezji

Lp.	Herb	Miasto	Powiat	Dekanat	Liczba ludności	Liczba parafii
1		Legnica	Legnica	Legnica Wschód Legnica Zachód	100 324	14
2		Jelenia Góra	Jelenia Góra	Jelenia Góra Wschód Jelenia Góra Zachód Szklarska Poręba	80 072	11
3		Lubin	lubiński	Lubin Wschód Lubin Zachód	72 892	7
4		Bolesławiec	bolesławiecki	Bolesławiec Wschód Bolesławiec Zachód	39 084	7
5		Zgorzelec	zgorzelecki	Zgorzelec	30 738	5
6		Jawor	jaworski	Jawor	23 266	4
7		Polkowice	polkowicki	Polkowice	22 504	3
8		Lubań	lubański	Lubań	21 318	5
9		Kamienna Góra	kamiennogórski	Kamienna Góra Wschód Kamienna Góra Zachód	19 348	3
10		Bogatynia	zgorzelecki	Bogatynia	17 762	4
11		Złotoryja	złotoryjski	Złotoryja	15 783	3
12		Chojnów	legnicki	Chojnów	13 573	2
13		Kowary	jeleniogórski	Mysłakowice	11 090	1
14		Lwówek Śląski	lwówecki	Lwówek Śląski	8895	2
15		Chocianów	polkowicki	Chocianów	7996	1
16		Gryfów Śląski	lwówecki	Gryfów Śląski	6684	1
17		Szklarska Poręba	jeleniogórski	Szklarska Poręba	6681	2
18		Piechowice	jeleniogórski	Szklarska Poręba	6314	1
19		Lubawka	kamiennogórski	Kamienna Góra Zachód	6106	1
20		Pieńsk	zgorzelecki	Węgliniec	5866	1
21		Ścinawa	lubiński	Ścinawa	5677	1
22		Karpacz	jeleniogórski	Mysłakowice	4711	1
23		Leśna	lubański	Leśna	4532	1
24		Olszyna	lubański	Lubań	4347	1
25		Nowogrodziec	bolesławiecki	Nowogrodziec	4244	1
26		Zawidów	zgorzelecki	Leśna	4232	1
27		Świeradów-Zdrój	lubański	Gryfów Śląski	4209	2
28		Mirsk	lwówecki	Gryfów Śląski	3938	1
29		Wojcieszów	złotoryjski	Świerzawa	3696	2
30		Prochowice	legnicki	Prochowice	3646	1
31		Węgliniec	zgorzelecki	Węgliniec	2868	1
32		Świerzawa	złotoryjski	Świerzawa	2315	1
33		Lubomierz	lwówecki	Lwówek Śląski	2002	1
34		Wleń	lwówecki	Lwówek Śląski	1806	1

Diecezje sąsiednie

• Polska
  • Metropolia wrocławska
    • Archidiecezja wrocławska
    • Diecezja świdnicka
  • Metropolia szczecińsko-kamieńska
    • Diecezja zielonogórsko-gorzowska
• Czechy
  • Metropolia czeska
    • Diecezja hradecka
    • Diecezja litomierzycka
• Niemcy
  • Metropolia berlińska
    • Diecezja drezdeńsko-miśnieńska
    • Diecezja Görlitz

Zobacz też

• Biskupi legniccy
• Metropolia wrocławska
• Polscy biskupi katoliccy
• Podział administracyjny Kościoła katolickiego w Polsce
• Nuncjatura Stolicy Apostolskiej w Polsce

Bibliografia

• Ks. Witold Zdaniewicz, ks. Sławomir H. Zaręba, Robert Stępisiewicz Wykaz parafii w Polsce 2006 (s. 309–328) Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC. Warszawa 2006 ISBN 83-85945-17-2.

Linki zewnętrzne

• Diecezja legnicka
• Diecezja legnicka na Episkopat.pl
• Diecezja legnicka na Catholic-Hierarchy.org