Diecezja mazurska
Diecezja mazurska – diecezja Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Diecezja liczy 15 parafii oraz 27 filiałów obsługiwanych przez 17 duchownych i w 2020 skupiała 3404 wiernych[1]. Aktualnie siedzibą władz diecezjalnych jest Kętrzyn (w latach 1992–2018 Olsztyn).
 Kościół św. Jana w Kętrzynie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Kętrzyn |
| Data powołania | |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Biskup diecezjalny |
bp Paweł Hause |
| Biskup senior | |
| Dane statystyczne (2020[1]) | |
| Liczba wiernych |
3375 |
| Liczba kapłanów |
17 |
| Liczba parafii |
15 |
Położenie na mapie Kętrzyna  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego  | |
 54°04′27,2″N 21°22′28,0″E/54,074222 21,374444
| |
| Strona internetowa | |
.jpg)
Historia edytuj
W 1945 władze Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego mianowały ks. Ewalda Lodwicha-Ledwy jako pełnomocnika kościoła do organizowania struktur kościelnych na terenie dawnych Prus Wschodnich określanych jako "Okręg Mazurski"[2]. Niezależnie od tego 13 sierpnia 1945 grupa polskich Mazurów utworzyła Radę Kościoła Ewangelickiego - w jej skład weszli Jan Sczech, Bogumił Labusz, Fryderyk Leyk, Gustaw Leyding, Edward Małłek, Hieronim Skrupski i Bogdan Wilamowski[2].
Pierwsze zebranie senioralne nowej diecezji zebrało się 12 kwietnia 1946 na którym wybrano seniora nowej diecezji, kuratora (Karol Małłek) oraz zastępcę kuratora (Emil Leyk)[3].
Liczebność wiernych jak i parafii wykazywały ogromną fluktuację. Związane to było przede wszystkim z ciągłymi wyjazdami ludności mazurskiej do Niemiec po 1945 trwającymi do lat 90. XX wieku, kiedy to jej liczebność się ustabilizowała. Już w latach 60. diecezja ta przestała być najliczniejszą w ramach Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego[4][5][6].
| Liczba wiernych | Liczba parafii w diecezji i filiałów | Liczba duchownych pracujących w diecezji | |
|---|---|---|---|
| 1946[6] | 77 000–80 000 | 53 parafii i 12 filiałów | 7 księży i 1 diakon |
| 1950[6] | ok. 68 000 | 88 parafii i 8 filiałów | 11 księży |
| 1961[5] | 21 357 | 21 księży | |
| 1967[5] | 12 676 | 18 parafii i 80 stacji kaznodziejskich | 18 księży |
| 1969[5] | 91444 | ||
| 1975[5] | 6454 | 13 księży | |
| 1985[5] | 4222 | 13 parafii | 9 księży |
| 1991[4] | 3887 |
Władze edytuj
- Biskup diecezjalny – bp Paweł Hause (parafia Kętrzyn)
- Kurator diecezjalny – Wanda Wróblewska (parafia Kętrzyn)
- Radca duchowny – ks. Bogusław Juroszek (parafia Mikołajki)
- Radca diecezjalny – dr teol. Krzysztof Maria Różański (parafia Białystok)
Zwierzchnicy diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP edytuj
| Lata posługi | Zwierzchnik diecezji | Lata życia | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|
| 1946–1958 | ks. senior Edmund Friszke | 1902–1958 | ||
| 1959–1963 | ks. senior Alfred Jagucki | 1914–2004 | został zmuszony do rezygnacji w 1963 roku | |
| 1963–1966 | ks. senior Edward Busse | 1916–1985 | wcześniej konsenior diecezji mazurskiej | |
| 1966–1991 | ks. senior Paweł Kubiczek | 1925–2001 | ||
| 1992–2018 | bp Rudolf Bażanowski | ur. 1953 | wybrany na kolejne kadencje w 2002 i 2012 roku, na emeryturze od 2018 roku | |
| od 2018 | bp Paweł Hause | ur. 1964 |
Parafie edytuj
- Parafia Białystok, proboszcz-administrator: ks. mjr Tomasz Wigłasz,
- Parafia Działdowo, proboszcz: ks. Waldemar Kurzawa,
- filiał w Lidzbarku
- Parafia Giżycko, proboszcz: ks. Krystian Borkowski,
- filiał w Pozezdrzu
- filiał w Węgorzewie
- filiał w Wydminach
- Parafia Kętrzyn, proboszcz: bp Paweł Hause,
- filiał w Barcianach
- filiał w Bartoszycach
- filiał w Brzeźnicy
- filiał w Srokowie
- Parafia Mikołajki, proboszcz: ks. Bogusław Juroszek,
- filiał w Ukcie
- Parafia Mrągowo, proboszcz administrator: ks. mjr SG Marcin Pysz, wikariusz ks. inż. Bartłomiej Polok,
- filiał w Użrankach
- Parafia Nidzica, proboszcz: ks. Roland Zagóra,
- Parafia Olsztyn, proboszcz: ks. Łukasz Stachelek,
- filiał w Olsztynku
- Parafia Ostróda, proboszcz: ks. ppor. Wojciech Płoszek,
- filiał w Iławie
- filiał w Łęgutach
- filiał w Morągu
- filiał w Pasłęku
- Parafia Pasym, proboszcz: ks. Witold Twardzik,
- filiał w Dźwierzutach
- filiał w Jedwabnie
- Parafia Pisz, ks. mjr SG Marcin Pysz,
- filiał w Ełku
- filiał w Białej Piskiej
- filiał w Wejsunach
- Parafia Ryn, proboszcz: ks. Jan Neumann,
- filiał w Sterławkach Wielkich
- filiał w Koczarkach
- Parafia Sorkwity, proboszcz: ks. Krzysztof Mutschmann,
- filiał w Biskupcu Reszelskim
- filiał w Raszągu
- filiał w Rybnie
- Parafia Suwałki, proboszcz: ks. por. Dawid Robert Banach,
- filiał w Gołdapi
- Parafia Szczytno, proboszcz ks. Adrian Lazar,
- filiał w Rańsku
Kościoły ewangelicko-augsburskie edytuj
- Obecne kościoły ewangelicko-augsburskie
- Dawne kościoły ewangelicko-augsburskie
-
Kościół Ewangelicko-Augsburski w Barcianach (do 1945 r.) -
Delegaci do Synodu Kościoła edytuj
Diecezja mazurska posiada łącznie 7 delegatów na Synod Kościoła
- Z urzędu:
- bp Paweł Hause (parafia Kętrzyn)
- kurator Wanda Wróblewska (parafia Kętrzyn)
- Z wyboru:
- Irena Gesele-Kurzawa (parafia Działdowo)
- Ewa Kordaczuk (parafia Olsztyn)
- dr Krzysztof Maria Różański (parafia Białystok)
- Z wyboru ogólnopolskiej konferencji duchownych:
- ks. radca mjr Tomasz Wigłasz (parafia Białystok)
- ks. Łukasz Stachelek (parafia Olsztyn)
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Dominik Rozkrut i inni, Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa: GUS, 2021, s. 201, ISSN 1506-0632.
- ↑ a b Grzegorz Jasiński, Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945, Olsztyn 2021, s. 42-44.
- ↑ Grzegorz Jasiński, Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945, Olsztyn 2021, s. 56-59
- ↑ a b Grzegorz Jasiński, Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945, Olsztyn 2021, s. 314.
- ↑ a b c d e f Grzegorz Jasiński, Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945, Olsztyn 2021, s. 254-257.
- ↑ a b c Grzegorz Jasiński, Luteranie na Mazurach i Warmii po 1945, Olsztyn 2021, s. 60-62