Diecezja radomska

diecezja rzymskokatolicka w Polsce

Diecezja radomska (łac. Dioecesis Radomiensis) – jedna z 3 diecezji rzymskokatolickich w metropolii częstochowskiej w Polsce. Wydzielona została z części dotychczasowej diecezji sandomiersko-radomskiej i ustanowiona 25 marca 1992 przez św. Jana Pawła II bullą Totus Tuus Poloniae Populus (z łac. „Cały Twój lud w Polsce”).

Diecezja radomska
Ilustracja
Katedra Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu
Państwo

 Polska

Siedziba

Radom
Jacka Malczewskiego 1

Data powołania

25 marca 1992

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

częstochowska

Biskup diecezjalny

Marek Solarczyk

Biskup pomocniczy

Piotr Turzyński

Biskup senior

Henryk Tomasik

Dane statystyczne (2021[1])
Liczba wiernych

836 036

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

814
724
90

Liczba osób zakonnych

270

Liczba dekanatów

29

Liczba parafii

301, kościoły rektoralne – 3 (niektóre z kaplicami)

Powierzchnia

8000 km²

diecezja radomska zaznaczona jest na czerwono
Diecezja radomska na mapie polski z podziałem na diecezje
Strona internetowa

Instytucje[2] edytuj

Biskupi edytuj

Osobny artykuł: Biskupi radomscy.
 
Marek Solarczyk – biskup diecezjalny

Biskup diecezjalny edytuj

Biskup pomocniczy edytuj

Biskup senior edytuj

  • bp Henryk Tomasik – biskup diecezjalny radomski w latach 2009–2021, senior od 2021

Wikariusze generalni i biskupi edytuj

  • Bp Piotr Turzyński – wikariusz generalny (od 2021)
  • vacat – wikariusz biskupi

Główne świątynie edytuj

Patron edytuj

Sanktuaria[5] edytuj

Historia edytuj

Diecezja radomska należy do grupy diecezji utworzonych w ramach reorganizacji podziału administracyjnego Kościoła katolickiego w Polsce w 1992 roku. Historia chrześcijaństwa na ziemiach obecnie przynależących do diecezji sięga początków państwa polskiego. Pierwszym kościołem zbudowanym w Radomiu była świątynia pw. św. Piotra znajdująca się na terenie grodziska Piotrówka (Stary Radom). Była to budowla drewniana wzniesiona w XII lub XIII wieku (pierwsza wzmianka pochodzi z 1222 roku). W 1216 roku postawiono kościół pw. św. Wacława dzięki fundacji Leszka Białego lub Bolesława Wstydliwego, początkowo drewniany, od XIV wieku murowany. Przy kościele utworzono parafię staroradomską[6].

Na przestrzeni wieków obszar dzisiejszej diecezji radomskiej należał do archidiecezji gnieźnieńskiej, diecezji poznańskiej i krakowskiej, w ramach których funkcjonowały archidiakonaty kurzelowski, łęczycki, łowicki, warszawski oraz radomski. W 1805 roku utworzono diecezję kielecką. W 1818 roku dokonano kolejnych zmian, w ramach których powstała diecezja sandomierska. Naturalną granicą od północy stanowiła rzeka Pilica, od wschodu zaś Wisła. W 1981 roku bp Edward Materski przeniósł swoją siedzibę do z Sandomierza do Radomia, a kościół pw. Opieki NMP decyzją papieża św. Jana Pawła II został ustanowiony konkatedrą. Od tej pory diecezja nosiła nazwę sandomiersko-radomską. W 1991 roku z wizytą apostolską przebywał w Radomiu św. Jan Paweł II. Rok później powołano do istnienia diecezję radomską, oddzielając północną część diecezji sandomierskiej. Pierwszym biskupem został mianowany bp Edward Materski (dotychczasowy ordynariusz sandomiersko-radomski), a jego biskupami pomocniczymi: bp Adam Odzimek i bp Stefan Siczek. Diecezja została włączona do metropolii częstochowskiej. Patronem diecezji został św. Kazimierz, natomiast dotychczasowa konkatedra w Radomiu stała się katedrą. Nowa diecezja obejmowała obszar ok 8 tys. km², na którym funkcjonowało 299 parafii[7].

Dekanaty edytuj

 
Mapa diecezji radomskiej

Obecne diecezja składa się z następujących dekanatów:

dekanat liczba

parafii

1 czarnecki 8
2 czarnoleski 11
3 drzewicki 11
4 głowaczowski 8
5 iłżecki 10
6 jedliński 12
7 konecki 11
8 kozienicki 9
9 lipski 10
10 opoczyński 11
11 pionkowski 7
12 przedborski 8
13 przysuski 10
14 przytycki 10
15 Radom-Centrum 8
16 Radom-Południe 13
17 Radom-Północ 11
18 Radom-Wschód 12
19 Radom-Zachód 12
20 radoszycki 11
21 sienneński 10
22 skarżyski 14
23 Starachowice-Południe 12
24 Starachowice-Północ 10
25 szydłowiecki 12
26 tomaszowski 9
27 wierzbicki 10
28 zwoleński 11
29 żarnowski 10

Miasta diecezji edytuj

lp. Herb Miasto Powiat Dekanat Liczba ludności Liczba parafii
1   Radom
Radom-Centrum
Radom-Południe
Radom-Północ
Radom-Wschód
Radom-Zachód
212 230 34
2   Tomaszów Mazowiecki tomaszowski tomaszowski 62 649 2
3   Starachowice starachowicki Starachowice-Południe
Starachowice-Północ
48 965 9
4   Skarżysko-Kamienna skarżyski skarżyski 45 358 8
5   Opoczno opoczyński opoczyński 21 327 3
6   Końskie konecki konecki 19 330 4
7   Pionki radomski pionkowski 18 846 3
8   Kozienice kozienicki kozienicki 17 773 2
9   Szydłowiec szydłowiecki szydłowiecki 11 907 1
10   Suchedniów skarżyski skarżyski 8379 1
11   Zwoleń zwoleński zwoleński 7940 2
12   Białobrzegi białobrzeski jedliński 7056 1
13   Sulejów piotrkowski tomaszowski 6204 1
14   Przysucha przysuski przysuski 6008 2
15   Stąporków konecki czarnecki 5679 1
16   Lipsko lipski lipski 5593 1
17   Iłża radomski iłżecki 4918 1
18   Skaryszew radomski Radom-Wschód 4346 1
19   Jedlnia-Letnisko radomski Radom-Północ 3976 1
20   Drzewica opoczyński drzewicki 3844 1
21   Przedbórz radomszczański przedborski 3572 1
22   Radoszyce konecki radoszycki 3167 1
23   Wąchock starachowicki Starachowice-Północ 2764 1
24   Gowarczów konecki konecki 1418 1
25   Żarnów opoczyński żarnowski 1074 1
26   Jastrząb szydłowiecki wierzbicki 1071 1
27   Białaczów opoczyński opoczyński 1068 1
28   Odrzywół przysuski drzewicki 967 1
29   Magnuszew kozienicki głowaczowski 966 1
30   Solec nad Wisłą lipski lipski 965 1
31   Sienno lipski sienneński 928 1
32   Przytyk radomski przytycki 907 1
33   Wyśmierzyce białobrzeski przytycki 886 1
34   Głowaczów kozienicki głowaczowski 825 1
35   Gielniów przysuski drzewicki 779 1
36   Ciepielów lipski lipski 738 1

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. https://diecezja.radom.pl/informacje-o-diecezji/
  2. Instytucje, Portal Diecezji Radomskiej [dostęp 2018-12-18] (pol.).
  3. Ks Stanisław Piekielnik, Kuria Diecezji Radomskiej, portal diecezji radomskiej, 22 czerwca 2017 [dostęp 2018-12-18] (pol.).
  4. Strona Ośrodka „Emaus” w Turno, www.emausturno.pl [dostęp 2018-12-18].
  5. Sanktuaria, Portal Diecezji Radomskiej [dostęp 2021-03-30] (pol.).
  6. Ewa Kutyła, Najstarsze radomskie kościoły. Informator turystyczny, Gmina Miasta Radomia, 2012, s. 5-6.
  7. Stanisław Piekielnik, Historia Diecezji Radomskiej, Portal Diecezji Radomskiej, 21 czerwca 2017 [dostęp 2023-05-03] (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj