Diecezja sandomierska

diecezja rzymskokatolicka w Polsce

Diecezja sandomierska (łac. Dioecesis Sandomiriensis) – jedna z 3 diecezji obrządku łacińskiego w metropolii lubelskiej w Polsce.

Diecezja sandomierska
Ilustracja
Katedra w Sandomierzu
Państwo

 Polska

Siedziba

Sandomierz
Mariacka 9
27-600 Sandomierz

Data powołania

30 czerwca 1818

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

lubelska

Katedra diecezjalna

Katedra w Sandomierzu

Biskup diecezjalny

Krzysztof Nitkiewicz

Biskup senior

Edward Frankowski

Dane statystyczne (2017[1])
Liczba wiernych

680 662

Liczba kapłanów
• w tym diecezjalnych
• w tym zakonnych

694
623
71

Liczba osób zakonnych

364

Liczba dekanatów

25

Liczba parafii

243

Powierzchnia

7850 km²

Mapa
50°40′35,9″N 21°44′58,6″E/50,676639 21,749611
Strona internetowa
Herb Diecezji Sandomierskiej
Ilustracja
Typ herbu

diecezjalny

Historia edytuj

 
Mapa diecezji sandomierskiej w 1888

Diecezja sandomierska powstała 30 czerwca 1818 roku. Papież Pius VII bullą „Ex imposita nobis” wydzielił ją z terenu diecezji krakowskiej. Do nowej diecezji weszły m.in. archidiakonaty zawichojski i opatowski. Naturalnymi granicami diecezji były rzeki: Wisła, Pilica, Czarna, a także pasmo Gór Świętokrzyskich, toteż wówczas swym kształtem przypominała nieco Afrykę. W tym kształcie dotrwała aż do 25 marca 1992 roku, kiedy to papież Jan Paweł II bullą „Totus Tuus Poloniae Populus” przeorganizował strukturę diecezji w Polsce. Na mocy tego dokumentu z terenu dawnej diecezji sandomierskiej powstała diecezja radomska, zaś do pozostałych 8 dekanatów zostały dołączone 2 dekanaty z diecezji lubelskiej, 7 dekanatów z diecezji przemyskiej oraz 1 dekanat z diecezji tarnowskiej. Obecnie diecezja sandomierska jest diecezją sufraganalną metropolii lubelskiej. W latach 20102016 nastąpiła reorganizacja dekanatów. Dekretami biskupa ordynariusza Krzysztofa Nitkiewicza likwidacji uległy dekanaty: Stalowa Wola-Północ, Stalowa Wola-Południe, Tarnobrzeg-Północ, Tarnobrzeg-Południe, a powstały nowe: Stalowa Wola, Pysznica, Tarnobrzeg, Nowa Dęba i Kunów.

Ważniejsze wydarzenia edytuj

  • 30 czerwca 1818 – Powstanie diecezji sandomierskiej
  • 1972–1973 – I Peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
  • 1981 – Zmiana nazwy na: „diecezja sandomiersko-radomska
  • 1992 – Reorganizacja granic diecezji i powrót do nazwy „diecezja sandomierska”
  • 1996–1999 – Obrady II Synodu diecezji sandomierskiej
  • czerwiec 1999 – Wizyta papieża Jana Pawła II
  • 2000 – Kościół parafialny św. Michała Archanioła w Ostrowcu został podniesiony do godności kolegiaty
  • 2003–2004 – Peregrynacja figury Matki Boskiej Fatimskiej
  • 2008–2009 – II Peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej
  • 2010 – Reorganizacja Dekanatów Stalowa Wola-Północ i Stalowa Wola-Południe. Ustanowienie dekanatów: Stalowa Wola i Pysznica
  • 2011 – Ustanowienie drugiego w Ostrowcu Świętokrzyskim diecezjalnego sanktuarium MB Saletyńskiej
  • 2015 – Reorganizacja Dekanatów Tarnobrzeg-Północ i Tarnobrzeg-Południe. Ustanowienie dekanatów: Tarnobrzeg i Nowa Dęba
  • 24 czerwca 2015 – Kościół parafialny św. Jana Chrzciciela w Janowie Lubelskim został podniesiony do godności kolegiaty
  • 19 kwietnia 2016 – Ustanowienie dekanatu Kunów i reorganizacja dekanatów: Opatów, Ostrowiec Świętokrzyski, Ożarów, Sandomierz, Szewna.

Instytucje edytuj

Biskupi edytuj

Główne świątynie edytuj

 
Sandomierska Matka Boża Różańcowa
 
Tarnobrzeska Matka Boża Dzikowska

Patroni diecezji edytuj

Sanktuaria edytuj

Miasta diecezji edytuj

Miasta diecezji sandomierskiej – porównanie
Herb Miasto Dekanat Województwo Powiat Ludność Liczba parafii
  Annopol Zawichost lubelskie kraśnicki 2 728 1
  Baranów Sandomierski Baranów Sandomierski podkarpackie tarnobrzeski 1 391 1
  Bogoria Staszów świętokrzyskie staszowski 1 076 1
  Ćmielów Ożarów świętokrzyskie ostrowiecki 3 213 1
  Janów Lubelski Janów Lubelski lubelskie janowski 12 182 2
  Klimontów Klimontów świętokrzyskie sandomierski 3 590 1
  Koprzywnica Koprzywnica świętokrzyskie sandomierski 2 536 2
  Kunów Kunów świętokrzyskie ostrowiecki 3 078 1
  Modliborzyce Modliborzyce lubelskie janowski 1 435 1
  Nisko Nisko podkarpackie niżański 15 722 5
  Nowa Dęba Nowa Dęba podkarpackie tarnobrzeski 12 194 2
  Opatów Opatów świętokrzyskie opatowski 7 070 2
  Osiek Koprzywnica świętokrzyskie staszowski 2 041 1
  Ostrowiec Świętokrzyski Ostrowiec Świętokrzyski świętokrzyskie ostrowiecki 79 173 11
  Ożarów Ożarów świętokrzyskie opatowski 5 276 1
  Połaniec Połaniec świętokrzyskie staszowski 8 525 2
  Rudnik nad Sanem Rudnik nad Sanem podkarpackie niżański 6 877 2
  Sandomierz Sandomierz świętokrzyskie sandomierski 27 409 6
  Stalowa Wola Stalowa Wola podkarpackie stalowowolski 71 814 8
  Staszów Staszów świętokrzyskie staszowski 17 015 2
  Tarnobrzeg Tarnobrzeg podkarpackie Tarnobrzeg 51 061 10
  Ulanów Ulanów podkarpackie niżański 1 418 1
  Zaklików Zaklików podkarpackie stalowowolski 3 010 1
  Zawichost Zawichost świętokrzyskie sandomierski 2 033 2

Dekanaty edytuj

Dekanat Liczba
parafii
Gminy Powiat Województwo Wierni
Baranów Sandomierski 11 Baranów Sandomierski (część), Gawłuszowice, Padew Narodowa, Tuszów Narodowy mielecki, tarnobrzeski podkarpackie 20 699
Gorzyce 9 Gorzyce, Radomyśl nad Sanem (część), Zaleszany (część) stalowowolski, tarnobrzeski podkarpackie 24 592
Janów Lubelski 11 Chrzanów (część), Dzwola (część), Godziszów, Janów Lubelski janowski lubelskie 29 681
Klimontów 9 Bogoria (część), Iwaniska (część), Klimontów, Obrazów, Samborzec (część) opatowski, sandomierski, staszowski świętokrzyskie 24 002
Kunów 9 Bodzechów, Kunów, Waśniów (część) ostrowiecki świętokrzyskie brak danych
Koprzywnica 9 Koprzywnica, Łoniów, Osiek (część), Samborzec (część), Staszów (część) sandomierski, staszowski świętokrzyskie 25 780
Modliborzyce 12 Batorz, Chrzanów (część), Godziszów (część), Modliborzyce, Potok Wielki, Szastarka (część) janowski, kraśnicki lubelskie 18 805
Nisko 9 Bojanów, Nisko (część) niżański, stalowowolski podkarpackie 21 390
Nowa Dęba 10 Baranów Sandomierski (część), Grębów (część), Nowa Dęba tarnobrzeski podkarpackie 36 303
Opatów 10 Baćkowice (część), Iwaniska (część), Lipnik, Opatów, Sadowie, Wojciechowice (część) opatowski świętokrzyskie 27 111
Ostrowiec Świętokrzyski 11 Ostrowiec Świętokrzyski ostrowiecki świętokrzyskie 73 645
Ożarów 11 Ćmielów, Ożarów, Tarłów (część), Wojciechowice (część) opatowski, ostrowiecki, sandomierski świętokrzyskie 22 287
Połaniec 9 Łubnice, Osiek (część), Połaniec, Rytwiany (część), Staszów (część) staszowski świętokrzyskie 24 119
Pysznica 8 Pysznica, Radomyśl nad Sanem (część), Zaleszany (część) stalowowolski podkarpackie 18 635
Raniżów 11 Dzikowiec, Majdan Królewski, Raniżów kolbuszowski podkarpackie 21 317
Rudnik nad Sanem 12 Jeżowe, Nowa Sarzyna (część), Rudnik nad Sanem leżajski, niżański podkarpackie 24 569
Sandomierz 9 Sandomierz, Wilczyce (część) sandomierski świętokrzyskie 26 935
Stalowa Wola 8 Stalowa Wola stalowowolski podkarpackie 62 674
Staszów 9 Bogoria (część), Rytwiany (część), Staszów (część), Szydłów (część) staszowski świętokrzyskie 29 151
Szewna 8 Bodzechów (część), Sadowie Waśniów (część) ostrowiecki świętokrzyskie 25 963
Święty Krzyż 9 Baćkowice (część), Łagów, Nowa Słupia, Raków kielecki, opatowski świętokrzyskie 25 959
Tarnobrzeg 11 Grębów (część), Tarnobrzeg Tarnobrzeg, tarnobrzeski podkarpackie 34 205
Ulanów 7 Jarocin, Nisko (część), Ulanów niżański podkarpackie 18 243
Zaklików 11 Annopol (część), Gościeradów, Trzydnik Duży, Zaklików kraśnicki, stalowowolski lubelskie, podkarpackie 19 899
Zawichost 9 Annopol (część), Dwikozy, Zawichost kraśnicki, sandomierski lubelskie, świętokrzyskie 18 858

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Konferencja Episkopatu Polski, Informator 2017, Biblos 2017, ISBN 978-83-7793-478-4.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj