Diecezja toruńska

diecezja rzymskokatolicka w Polsce

Diecezja toruńska (łac. Dioecesis Thoruniensis) – jedna z trzech diecezji obrządku łacińskiego metropolii gdańskiej w Polsce.

Diecezja toruńska
łac. Dioecesis Thoruniensis
Ilustracja
Bazylika katedralna świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w Toruniu
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Siedziba

Toruń
ul. Łazienna 18
87–100 Toruń

Data powołania

25 marca 1992

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Metropolia

Gdańska

Katedra

Toruńska

Biskup diecezjalny

Wiesław Śmigiel Administrator apostolski

Biskup pomocniczy

Józef Szamocki

Biskup senior

Andrzej Suski

Dane statystyczne (2020)
Liczba dekanatów

24

Powierzchnia

5 427 km²

Mapa
Strona internetowa
Herb diecezji toruńskiej
Herb diecezji toruńskiej
Matka Boża Nieustającej Pomocy, patronka diecezji toruńskiej

Historia

edytuj

Diecezja toruńska została ustanowiona 25 marca 1992 roku przez papieża Jana Pawła II bullą „Totus Tuus Poloniae populus[1]. Stanowi kontynuację diecezji chełmińskiej założonej w 1243 roku[2]. 25 marca 1992 roku została ona diecezja chełmińska została podzielona na diecezje pelplińską i toruńską, część ziem przekazano sąsiednim diecezjom[3]. Pierwszym biskupem toruńskim został Andrzej Suski. Jego ingres do katedry odbył się 31 maja 1992 roku[1].

Patronką diecezji toruńskiej została Matka Boża Nieustającej Pomocy[4], która od 1962 roku patronowała także byłej diecezji chełmińskiej[5].

7 czerwca 1999 roku miała miejsce wizyta papieża Jana Pawła II w Toruniu[6].

11 listopada 2017 roku papież Franciszek przyjął rezygnację ks. bp. Andrzeja Suskiego z posługi biskupa toruńskiego. Jednocześnie mianował biskupem toruńskim bp. Wiesława Śmiglabiskupa pomocniczego diecezji pelplińskiej[7].

13 września 2024 papież Franciszek mianował dotychczasowego biskupa toruńskiego Wiesława Śmigla nowym arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim[8][9].

Biskupi

edytuj
Osobny artykuł: Biskupi toruńscy.

Kapituły

edytuj
  • Kapituła Katedralna Toruńska (powołana 21 sierpnia 1992)[11]
  • Kapituła Konkatedralna Chełmżyńska[12]
  • Kapituła Kolegiacka Grudziądzka (powołana 1 grudnia 1992)[13]

Podział administracyjny

edytuj
 
Mapa diecezji toruńskiej

Diecezja obejmuje teren 5427 km²[3]

Podział na rejony

edytuj

Sanktuaria

edytuj

Diakonat stały

edytuj

W diecezji posługuje trzech diakonów stałych: Tomasz Chmielewski, Mateusz Malinowski i Waldemar Rozynkowski[36].

Statystyka

edytuj

Liczba nowo wyświęconych kapłanów w diecezji toruńskiej w wybranych latach:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Wyrowiński 1994 ↓, s. 174.
  2. Biskup 1994 ↓, s. 31.
  3. a b Biskup 1994 ↓, s. 47.
  4. Historia [online], diecezja-torun.pl [dostęp 2024-03-15].
  5. Patronka diecezji chełmińskiej [online], niedziela.pl [dostęp 2024-09-13] (pol.).
  6. Kluczwajd 2002 ↓, s. 74.
  7. Nowy biskup toruński [online], gosc.pl, 11 listopada 2017 [dostęp 2017-12-29].
  8. Bp Wieslaw Śmigiel–nowym arcybiskupem metropolitą szczecińsko-kamieńskim [online], episkopat.pl [dostęp 2024-09-13].
  9. Nomina dell’Arcivescovo Metropolita di Szczecin-Kamień (Polonia) [online], press.vatican.va [dostęp 2024-09-13].
  10. a b c Biskupi Toruńscy [online], diecezja-torun.pl [dostęp 2024-10-02].
  11. Srebrny jubileusz Kapituły Katedralnej. diecezja-torun.pl, 2017-11-17. [dostęp 2024-03-15].
  12. Odpust Trójcy Świętej [online], parafiachelmza.pl [dostęp 2024-03-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-09-03].
  13. Kapituła Kolegiacka Grudziądzka św. Mikołaja [online], bazylika-grudziadz.pl [dostęp 2024-03-15].
  14. a b c Rejony [online], diecezja-torun.pl [dostęp 2024-10-02].
  15. Wojciech Wichnowski, Sanktuarium bł. Juty w Bielczynach [online], diecezja-torun.pl, 18 października 2015 [dostęp 2024-10-02].
  16. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Boleszynie [online], diecezja-torun.pl, 10 września 2015 [dostęp 2024-10-02].
  17. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Brzoziu [online], diecezja-torun.pl, 24 września 2019 [dostęp 2024-10-02].
  18. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Chełmnie [online], diecezja-torun.pl, 21 października 2015 [dostęp 2024-10-02].
  19. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Chełmoniu [online], diecezja-torun.pl, 12 września 2015 [dostęp 2024-10-02].
  20. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Męczenników Działdowskich w Działdowie [online], diecezja-torun.pl, 16 października 2015 [dostęp 2024-10-02].
  21. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej w Grudziądzu [online], diecezja-torun.pl, 2 września 2015 [dostęp 2024-10-02].
  22. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium bł. Marii Karłowskiej w Jabłonowie [online], diecezja-torun.pl, 25 sierpnia 2015 [dostęp 2024-10-02].
  23. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej w Lisewie [online], diecezja-torun.pl, 13 października 2015 [dostęp 2024-10-02].
  24. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Lipskiej w Lubawie [online], diecezja-torun.pl, 11 grudnia 2015 [dostęp 2024-10-02].
  25. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Mokrzańskiej w Mokrem [online], diecezja-torun.pl, 23 października 2015 [dostęp 2024-10-02].
  26. Sanktuarium Maryi Wspomożycielki Wiernych w Nawrze [online], diecezja-torun.pl, 11 września 2015 [dostęp 2024-10-02].
  27. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Łąkowskiej w Nowym Mieście Lubawskim [online], diecezja-torun.pl, 7 września 2015 [dostęp 2024-10-02].
  28. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Pocieszycielki Strapionych w Rywałdzie [online], diecezja-torun.pl, 5 września 2015 [dostęp 2024-10-02].
  29. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium bł. Stefana Wincentego Frelichowskiego w Toruniu [online], diecezja-torun.pl, 8 sierpnia 2015 [dostęp 2024-10-02].
  30. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Toruniu [online], diecezja-torun.pl, 7 sierpnia 2015 [dostęp 2024-10-02].
  31. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Toruniu [online], diecezja-torun.pl, 13 sierpnia 2015 [dostęp 2024-10-02].
  32. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium MB Podgórskiej Niepokalanej Królowej Rodzin w Toruniu [online], diecezja-torun.pl, 20 sierpnia 2015 [dostęp 2024-10-02].
  33. c, Sanktuarium św. Jakuba w Toruniu [online], diecezja-torun.pl, 25 lipca 2021 [dostęp 2024-10-02].
  34. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium w Wardęgowie [online], diecezja-torun.pl, 24 września 2019 [dostęp 2024-10-02].
  35. Wojciech Wielgoszewski, Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Wąbrzeźnie [online], diecezja-torun.pl, 24 października 2015 [dostęp 2024-10-02].
  36. Rozynkowski 2017 ↓, s. 122.
  37. Por (red.), Święcenia kapłańskie w katedrze [online], torun.wyborcza.pl, 17 czerwca 2001 [dostęp 2024-03-15].
  38. Neoprezbiterzy Diecezji Toruńskiej A. D. 2003 [online], niedziela.pl, 2003 [dostęp 2024-03-15].
  39. Neoprezbiterzy Diecezji Toruńskiej A. D. 2004 [online], niedziela.pl, 2004 [dostęp 2024-03-15].
  40. Neoprezbiterzy Diecezji Toruńskiej A.D. 2005 [online], niedziela.pl, 2005 [dostęp 2024-03-15].
  41. Neoprezbiterzy Diecezji Toruńskiej [online], niedziela.pl, 2006 [dostęp 2024-03-15].
  42. Joanna Kruczyńska, Święcenia kapłańskie 2007 w diecezji toruńskiej [online], niedziela.pl, 2007 [dostęp 2024-03-15].
  43. Dariusz Żurański, Święcenia kapłańskie 2008 [online], niedziela.pl, 2008 [dostęp 2024-03-15].
  44. Joanna Kruczyńska, Neoprezbiterzy Anno Domini 2010 [online], niedziela.pl, 2010 [dostęp 2024-03-15].
  45. Diecezja toruńska ma czterech nowych kapłanów [online], diecezja-torun.pl, 17 czerwca 2017 [dostęp 2024-03-15].
  46. Święcenia kapłańskie [online], diecezja-torun.pl, 15 czerwca 2018 [dostęp 2024-03-15].
  47. Diecezja toruńska ma ośmiu nowych kapłanów [online], diecezja-torun.pl, 30 maja 2020 [dostęp 2024-03-15].
  48. Diecezja toruńska ma 4 nowych kapłanów [online], diecezja-torun.pl, 29 maja 2021 [dostęp 2024-03-15].

Bibliografia

edytuj
  • Marian Biskup, Dzieje diecezji chełmińskiej (1243–1992), [w:] Stanisław Kardasz (red.), Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, t. 1, Toruń 1994.
  • Katarzyna Kluczwajd, Skarby toruńskiej katedry, Toruń: Wydawnictwo Diecezji Toruńskiej, 2002, ISBN 83-916731-1-1.
  • Waldemar Rozynkowski, Diakonat stały w diecezji toruńskiej – o początkach diakonatu stałego w Polsce i, [w:] Waldemar Rozynkowski, Paweł Borowski (red.), Jubileusz Diecezji Toruńskiej Spojrzenie w przeszłość i w przyszłość, Toruń: Toruńskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2017 [dostęp 2024-03-15].
  • Zdzisław Wyrowiński, Dwa lata Diecezji Toruńskiej, [w:] Stanisław Kardasz (red.), Diecezja toruńska. Historia i teraźniejszość, t. 1, Toruń 1994.

Linki zewnętrzne

edytuj