Dimityr Penew

piłkarz bułgarski, trener

Dimityr Duszkow Penew (bułg. Димитър Душков Пенев, ur. 12 lipca 1945 w Mirowjane) – bułgarski piłkarz grający na pozycji obrońcy, reprezentant Bułgarii w latach 1966–1974, trener i działacz piłkarski.

Dimityr Penew
Димитър Пенев
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Dimityr Duszkow Penew

Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1945
Mirowjane

Pozycja

środkowy obrońca, lewy obrońca

Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1960–1964 Lokomotiw Sofia 35 (1)
1964–1977 CSKA Sofia 329 (24)
W sumie: 364 (25)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1966–1974  Bułgaria 90 (2)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1977–1979 FK Dimitrowgrad
1979–1983 CSKA Sofia (asystent)
1983–1985 Al-Yarmouk SC
1985 CSKA Sofia (asystent)
1986–1990 CSKA Sofia
1989 Bułgaria (tymczasowo)
1991–1996 Bułgaria
1997 An-Nassr FC
1998 Spartak Warna
1998–1999 CSKA Sofia
2003 Liaoning Whowin
2007 Bułgaria
2008–2009 CSKA Sofia
2010 CSKA Sofia
2011–2012 CSKA Sofia
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.

Kariera piłkarska edytuj

Jest wychowankiem Lokomotiwu Sofia, w którego seniorskiej drużynie grał przez cztery sezony. W wieku dziewiętnastu lat, niedługo po zdobyciu mistrzostwa kraju z Lokomotiwem, przeniósł się do CSKA Sofia, gdzie występował aż do końca kariery. Przez trzynaście sezonów był liderem linii defensywnej CSKA; oprócz licznych nagród zespołowych, takich jak siedem tytułów mistrza Bułgarii, pięć Pucharów Armii Sowieckiej, a także pierwszego w historii klubu sukcesu międzynarodowego (półfinał Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych w sezonie 1966–1967), zdobył wiele wyróżnień indywidualnych, m.in. dwukrotnie został wybrany na najlepszego piłkarza roku w kraju.

Należy do jednego z lepszych pokoleń w historii bułgarskiej piłki nożnej (jest rówieśnikiem m.in. Christo Bonewa, Georgi Asparuchowa, Dobromira Żeczewa i Petyra Żekowa); podobnie jak wielu innych jego kolegów na przełomie lat 60. i 70. odnosił sukcesy nie tylko w barwach klubowych, ale również zanotował wiele udanych występów z reprezentacją. W 1966 Bułgarzy po raz pierwszy w historii wywalczyli awans do mistrzostw świata, ponadto byli obecni na dwu kolejnych turniejach (za każdym razem odpadali po rundzie grupowej). Penew brał udział w każdym z tych trzech mundiali i na każdym był podstawowym zawodnikiem (wystąpił we wszystkich dziewięciu meczach, w ośmiu od pierwszej do ostatniej minuty).

Łącznie w kadrze zagrał dziewięćdziesiąt razy i do 1996 był rekordzistą pod względem liczby spotkań w reprezentacji.

Kariera szkoleniowa edytuj

 
Dimityr Penew w roku 2010

1985–1991: CSKA Sofia edytuj

Po zakończeniu piłkarskiej kariery rozpoczął pracę szkoleniową w CSKA. W 1985 został pierwszym trenerem tego klubu; w ciągu kolejnych pięciu sezonów z drużyną, w której grali m.in. Christo Stoiczkow, Trifon Iwanow i Emił Kostadinow, trzykrotnie triumfował w rozgrywkach o mistrzostwo kraju, a także zanotował kilka sukcesów międzynarodowych. W sezonie 1988–1989 doprowadził CSKA do półfinału Pucharu Zdobywców Pucharów, a rok później do ćwierćfinału Pucharu Europy Mistrzów Klubowych.

1991–1996: Reprezentacja Bułgarii edytuj

Udana praca w klubie otworzyła mu w 1991 drogę do reprezentacji. Z piłkarzami, z których wielu występowało wcześniej w prowadzonym przez niego CSKA, awansował po ośmioletniej przerwie do mistrzostw świata (mundial 1994), na których następnie jego podopieczni po ograniu m.in. Argentyny, Meksyku i Niemiec, zajęli czwarte miejsce.

Bułgarzy doszli tak wysoko, mimo iż przez cały turniej ich reprezentacja wstrząsana była konfliktami wewnętrznymi. Dziennikarze wielokrotnie opisywali kłótnie między liderami (Stoiczkowem, Leczkowem i Kostadinowem) i bierność trenera Penewa, który nie potrafił ich ze sobą pogodzić[1]. Selekcjoner wywołał też wiele kontrowersje wśród amerykańskich komentatorów, którzy przyłapali go na paleniu papierosów w czasie meczu, co w Stanach Zjednoczonych było surowo zabronione[2]. Penew przeprosił, dodając: "Czy możecie sobie wyobrazić niepalącego trenera na ławce? Ja też gram w piłkę w swoim umyśle, a palenie wyraża moje zaangażowanie w to, co robię". Innym razem zachowanie trenera nie spodobało się dziennikarzom, kiedy przed meczem o trzecie miejsce ze Szwecją Penew odmówił wzięcia udziału w konferencji prasowej[3].

Dwa lata później po raz pierwszy w historii zagrali na mistrzostwach Europy. Chociaż Penew jest współautorem największych sukcesów w historii bułgarskiej piłki reprezentacyjnej, to wielokrotnie był krytykowany za zbytnią uległość wobec piłkarzy, przymykanie oko na ich kaprysy oraz kłótnie (m.in. brak reakcji na ostry spór Stoiczkowa z Iwanowem o opaskę kapitana). Zdaniem wielu komentatorów skład był ustalany w porozumieniu z piłkarzami, którzy wybierali sobie swoich partnerów na boisku[4]. Także niektórzy piłkarze, jak Stoiczkow, publicznie podważali umiejętności trenera i jego wpływ na drużynę w czasie udanego mundialu 1994[5].

Po rozstaniu z kadrą Penew pracował w CSKA: jako trener i dyrektor sportowy, oraz w Chinach. Co jakiś czas jego nazwisko pojawiało się w kontekście ponownego objęcia reprezentacji. Na przykład latem 1999 dziennikarze sugerowali, że Penew może zastąpić Dimityra Dimitrowa w połowie eliminacji do Euro 2000[6].

2007: Reprezentacja Bułgarii edytuj

Po niespodziewanej dymisji Christo Stoiczkowa z funkcji trenera kadry w kwietniu 2007 został menedżerem reprezentacji przy tymczasowym selekcjonerze Stanimirze Stoiłowie. Stoiłow wygrał dwa mecze w eliminacjach do Euro 2008, ale odmówił podpisania długoterminowego kontraktu.

Prezes BFS, dawny podopieczny Penewa z kadry, Borisław Michajłow w porozumieniu z piłkarzami[7] wybrał właśnie Penewa na nowego selekcjonera[8]. Jednak po przegranych eliminacjach do mistrzostw, w których Bułgarzy ulegli Holandii i zremisowali z Albanią, postanowiono nie przedłużać z nim kontraktu.

Od 2008: powroty do CSKA Sofia edytuj

10 lipca 2008 po raz trzeci w karierze został trenerem CSKA Sofia[9]. W marcu 2009 otrzymał wymówienie po tym, jak CSKA odpadł z ćwierćfinału Pucharu Bułgarii po porażce z Pirinem 1922 Błagojewgrad[10].

Półtora roku później ponownie przyjął – po raz czwarty – propozycję prowadzenia CSKA po tym, jak po dwu miesiącach zrezygnował Ioan Andone. Formalnie pierwszym trenerem był Adałbert Zafirow, a Penew pełnił funkcje "trenera-koordynatora". Jednak Zafirow nie posiadał licencji szkoleniowej UEFA, więc do protokołu wpisywany był ten drugi[11]. Po zakończeniu sezonu, w którym CSKA zdobył wicemistrzostwo kraju, Penew został honorowym prezesem klubu[12].

Jednak nie wytrzymał na tym – symbolicznym – stanowisku długo. Według mediów od dawna wywierał presję na zwolnienie trenera CSKA, Milena Radukanowa. Tak się stało w październiku 2011; Radukanow mimo dobrych wyników w lidze otrzymał wymówienie. Jego miejsce zajął Penew[13]. Jednak pół roku później po ligowej porażce 0:2 z Czernomorcem Burgas został poproszony o odejście z funkcji trenera. Pozostał jednak prezesem honorowym. Kiedy odchodził, CSKA zajmował trzecie miejsce w lidze[14].

Życie prywatne edytuj

Jest wujem Ljubosława Penewa.

Sukcesy edytuj

Przypisy edytuj

  1. KG. Kłótnia po bułgarsku, "Rzeczpospolita", 24 czerwca 1994.
  2. KG. Palacz Penew, "Rzeczpospolita", 25 czerwca 1994.
  3. MŻ. Kronika mistrzostw, "Rzeczpospolita", 18 lipca 1994.
  4. O liście zarzutów wobec Penewa po Euro 1996 pisała Tania Wasilewa w artykule "Wczoraj Penew, dzisiaj Bonew", w: "Piłka Nożna", nr 34, 20 sierpnia 1996, s. 22-23.
  5. Stoiczkow powiedział: "W naszym sukcesie nie ma żadnej jego [Penewa] zasługi. Marny z niego taktyk, jeszcze gorszy psycholog. Miał po prostu dobrych zawodników". Zob. R.Błoński. Wściekły byk. "Gazeta Wyborcza", 4.09.1998.
  6. KG. Stoiczkow i inni. "Rzeczpospolita", 2 czerwca 1999.
  7. Berbatow: Penew to właściwy człowiek na stanowisko selekcjonera. Za kandydaturą Penewa opowiedzieli się również Martin Petrow i Stilijan Petrow.
  8. Penew po raz drugi selekcjonerem kadry.
  9. Penew trenerem CSKA Sofia (Dostęp 23 kwietnia 2011)
  10. Penew zwolniony z CSKA.
  11. Novinite: Bulgaria Legend Penev Returns to CSKA Sofia Bench (Dostęp 25 kwietnia 2011)
  12. Sportal.bg: Представят Павел Дочев за треньор на ЦСКА на 1 юли - Димитър Пенев става президент. football.sportal.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-12)]. (Dostęp 10 kwietnia 2010)
  13. Вечното дерби ще бъде мач номер 200 за Пената начело на ЦСКА (Dostęp 26 października 2011)
  14. UEFA.com: Mladenov returns for third stint at CSKA Sofia (Dostęp 1 kwietnia 2012)