Dinitrobenzen

strona ujednoznaczniająca w projekcie Wikimedia

Dinitrobenzen, dwunitrobenzen - aromatyczny związek chemiczny, nitrowa pochodna benzenu, o wzorze C6H4(NO2)2. Silnie toksyczna substancja, wykorzystywana jako materiał wybuchowy i półprodukt do syntezy chemicznej.

Właściwości fizykochemiczne edytuj

Ma trzy izomery:

  • 1,2-dinitrobenzen (o-dinitrobenzen, orto-dinitrobenzen),  
  • 1,3-dinitrobenzen (m-dinitrobenzen, meta-dinitrobenzen),  
  • 1,4-dinitrobenzen (p-dinitrobenzen, para-dinitrobenzen),  

Wszystkie są substancjami krystalicznymi o barwie jasnożółtej[1].

Temperatura topnienia o-dinitrobenzenu wynosi 118°C, m-dinitrobenzenu - 91°C, a p-dinitrobenzenu - 172°C. Temperatura wrzenia wynosi 319°C, 303°C i 299°C odpowiednio dla trzech izomerów. Handlowy dinitrobenzen składa głównie z odmiany meta, z około ośmioprocentową domieszką pozostałych izomerów. Mieszanina taka topi się w temperaturze ok. 80-82°C. Dinitrobenzen stosowany do celów wojskowych winien mieć wyższą temperaturę topnienia, ok. 88-89°C[1].

Maksymalna prędkość detonacji dinitrobenzenu wynosi 6100 m/s, wydęcie w bloku ołowianym - 250 cm³[2]

Zastosowanie edytuj

W czasie I wojny światowej wykorzystywany przez Rosję i Niemcy do napełniania amunicji (odpowiednio: min i pocisków)[3]

Przypisy edytuj

  1. a b Urbański ↓, s. 234.
  2. Urbański ↓, s. 242.
  3. Mikołaj Korzun: 1000 słów o materiałach wybuchowych i wybuchu. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1986, s. 40. ISBN 83-11-07044-X.

Bibliografia edytuj

  • Tadeusz Urbański: Chemistry and Technology of Explosives. T. I. Oxford: Pergamon Press, 1964.