Doktor Strange w multiwersum obłędu
Doktor Strange w multiwersum obłędu (oryg. Doctor Strange in the Multiverse of Madness) – amerykański fantastycznonaukowy film akcji na podstawie serii komiksów o superbohaterze o pseudonimie Doktor Strange wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię odpowiadał Sam Raimi na podstawie scenariusza Michaela Waldrona. W tytułowej roli powrócił Benedict Cumberbatch, a obok niego w rolach głównych wystąpili: Elizabeth Olsen, Chiwetel Ejiofor, Benedict Wong, Xochitl Gomez, Michael Stuhlbarg i Rachel McAdams.
![]() Logo filmu | |
Gatunek | |
---|---|
Rok produkcji | |
Data premiery |
2 maja 2022 |
Kraj produkcji | |
Język | |
Czas trwania |
126 minut[1] |
Reżyseria | |
Scenariusz | |
Główne role |
Benedict Cumberbatch |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia | |
Kostiumy | |
Montaż | |
Produkcja | |
Wytwórnia | |
Dystrybucja |
Produkcja | ||||
| ||||
Seria Doktor Strange | ||||
|
Doktor Strange w multiwersum obłędu wchodzi w skład IV Fazy Marvel Cinematic Universe, jest on dwudziestym ósmym filmem należącym do tej franczyzy. Jest on kontynuacją filmu Doktor Strange z 2016 roku. Światowa premiera filmu Doktor Strange w multiwersum obłędu miała miejsce 2 maja 2022 roku w Los Angeles. W Polsce zadebiutował on 6 maja tego samego roku. Otrzymał on pozytywne oceny od krytyków.
ObsadaEdytuj
- Benedict Cumberbatch jako Stephen Strange, były neurochirurg, który po ciężkim wypadku samochodowym odkrył świat magii i alternatywnych wymiarów[2]. Cumberbatch zagrał również alternatywne wersje Stephena Strange’a: Defender Strange, który zginął chroniąc Americę Chavez; Sinister Strange, który został skorumpowany przez Darkhold oraz Supreme Strange, Najwyższego Maga i założyciela Illuminati z Ziemi-838[3][4].
- Elizabeth Olsen jako Wanda Maximoff / Szkarłatna Wiedźma, była członkini Avengers, która potrafi posługiwać się magią chaosu, posiada też umiejętności hipnozy i telekinezy[5]. Olsen zgarała również alternatywną wersję Wandy z Ziemi-838[4].
- Chiwetel Ejiofor jako Karl Mordo, alternatywna wersja mistrza mistycznych sztuk z Ziemi-838, który jest członkiem Illuminati i Najwyższym Magiem[6][7].
- Benedict Wong jako Wong, Najwyższy Mag i sojusznik Strange’a[2][8].
- Xochitl Gomez jako America Chavez, nastolatka z innej Ziemi, która potrafi podróżować pomiędzy wymiarami[9].
- Michael Stuhlbarg jako Nicodemus West, chirurg i były kolega z pracy Strange’a[10].
- Rachel McAdams jako Christine Palmer, chirurg, koleżanka Strange’a z byłej pracy, z którą się spotykał[11]. McAdams zagrała również alternatywną wersję postaci z Ziemi-838, która pracuje w Fundacji Baxtera[4].
Polski dubbing[12] |
|
W filmie ponadto wystąpili: Chess Lopez i Ruth Livier jako Amalia i Elena Chavez, matki Americi[13]; Ako Mitchell jako Charlie, mąż Christine Palmer[4]; Adam Hugill jako Rintrah, uczeń w Kamar-Taj[14] oraz Topo Wresniwiro jako Hamir i Sheila Atim jako Sara Wolfe, mistrzowie mistycznych sztuk[15][16]. Wresniwiro powtórzył swoją rolę z filmu Doktor Strange (2016). Jett Klyne i Julian Hilliard pojawili się jako Tommy i Billy Maximoff, synowie Wandy z Ziemi-838; powtórzyli oni swoje role z serialu WandaVision[17][18].
Członków Illuminati na Ziemii-838 zagrali: Patrick Stewart jako Charles Xavier / Profesor X[19][20], zagrał one tę postać w serii filmów X-Men, niebędących częścią MCU; Hayley Atwell jako Peggy Carter / Kapitan Carter, udzieliła ona wcześniej głosu animowanej wersji tej postaci w serialu A gdyby…? i grała inną wersję w głównej lini czasowej; Lashana Lynch jako Maria Rambeau / Kapitan Marvel, wystąpiła ona wcześniej w filmie Kapitan Marvel (2019) jako inna wersja postaci; Anson Mount jako Blackagar Boltagon / Black Bolt, zagrał on wcześniej tę postać w serialu Inhumans (2017) oraz John Krasinski jako Reed Richards / Mister Fantastic[7].
W rolach cameo wystąpili: Charlize Theron jako Clea w scenie pomiędzy napisami; scenarzysta filmu, Michael Waldron jako drużba Charliego; Bruce Campbell jako uliczny sprzedawca jedzenia z Ziemi-838 oraz Ross Marquand jako głos botów Ultrona z Ziemi-838, użyczył on wcześniej głosu alternatywnej wersji Ultrona w serialu animowanym A gdyby…?[21].
(Stephen Strange)
(Wanda Maximoff / Szkarłatna Wiedźma)
(Karl Mordo)
(Wong)
(Nicodemus West)
(Christine Palmer)
ProdukcjaEdytuj
Rozwój projektuEdytuj
W październiku 2016 roku Scott Derrickson poinformował, że ma pomysł na sequel[22]. Reżyser planował, aby złoczyńcą w tym filmie został Nightmare[23]. Chciał on również rozbudować historię Jonathana Pangborna i Hamira, postaci, które zostały przedstawione w pierwszym filmie[24]. Współscenarzysta pierwszej części, Jon Spaihts chciał, aby w kontynuacji pojawiła się Clea[25].
W grudniu 2018 roku poinformowano, że Derrickson powróci na stanowisku reżysera[2]. Film Doctor Strange in the Multiverse of Madness został oficjalnie zapowiedziany lipcu 2019 roku przez Kevina Feigego i Derricksona na panelu Marvel Studios podczas San Diego Comic-Conu. Ujawniono wtedy jego amerykańską datę premiery na maj 2021 roku. Feige poinformował również, że seriale WandaVision i Loki będą bezpośrednio nawiązywać do filmu[5].
W październiku tego samego roku Jade Bartlett została zatrudniona do napisania scenariusza[26]. W styczniu 2020 roku ujawniono, że Derrickson zrezygnował ze stanowiska reżysera. Pozostał on jednak na stanowisku producenta wykonawczego[27]. W lutym ujawniono, że Sam Raimi rozpoczął negocjacje ze studiem jako reżyser filmu[8]. W tym samym miesiącu studio zatrudniło Michaela Waldrona do pracy nad scenariuszem[28]. W marcu prace przedprodukcyjne nad filmem zostały wstrzymane wskutek pandemii COVID-19[29]. W kwietniu Raimi potwierdził, że zajmie się reżyserią filmu[30]. Przesunięta została wtedy również data premiery filmu wskutek pandemii na listopad tego samego roku[31]. Jeszcze w tym samym miesiącu ponownie została przesunięta na marzec 2022 roku[32]. W październiku Benedict Cumberbatch poinformował, że przedprodukcja została wznowiona, a zdjęcia mają rozpocząć się pod koniec roku[33]. W październiku 2021 roku przesunięto ponownie datę premiery na 6 maja[34]. Pod koniec kwietnia 2022 roku ujawniono, że w filmie pojawi się grupa Illuminati[35][36].
CastingEdytuj
W październiku ujawniono, że Benedict Cumberbatch ma kontrakt na przynajmniej jeszcze jeden solowy film[22]. W grudniu 2018 roku potwierdzono, że powróci on w tytułowej roli. Poinformowano wtedy również, że Benedict Wong jako Wong i Rachel McAdams jako Christine Palmer mają powtórzyć swoje role z pierwszego filmu[2]. W lipcu 2019 roku ujawniono, że Elizabeth Olsen zagra ponownie Wandę Maximoff[5].
W lutym 2020 roku poinformowano, że Chiwetel Ejiofor prawdopodobnie powróci jako Karl Mordo[8]. Ujawniono też, że McAdams jednak nie powtórzy swojej roli[8]. W czerwcu Ejiofor potwierdził, że zagra w filmie[6]. W październiku Xochitl Gomez dołączyła do obsady[33]. W grudniu poinformowano, że McAdams jednak powróci w filmie[11] oraz że Gomez zagra Americę Chavez[9].
W lutym 2021 roku pojawiła się informacja, że Adam Hugill zagra Rintrah[37][14]. W kwietniu Jett Klyne i Julian Hilliard, którzy zagrali synów Wandy w serialu WandaVision, zostali zauważeni w okolicach planu zdjęciowego w hrabstwie Somerset[17]. W grudniu ujawniono, że Michael Stuhlbarg powtórzy rolę Nicodemusa Westa z pierwszej części[10]. W lutym 2022 roku komentatorzy zwrócili uwagę, że w drugim zwiastunie słychać głos Patricka Stewarta, co sam aktor potwierdził pod koniec miesiąca[19][20]. Stewart zagrał Charlesa Xaviera / Profesora X w serii filmów X-Men, niebędącej częścią MCU[38][39], a od września 2021 roku pojawiały się nieoficjalne doniesienia, że ma on powtórzyć tę rolę w filmie[40][41]. Ten sam zwiastun ujawnił również, że Topo Wresniwiro powróci jako Hamir[15]. W kwietniu potwierdzono udział Klyne’a i Hilliarda[18].
Produkcja i materiały promocyjne filmu wzbudziły wiele plotek i spekulacji. Według nich swoje role z poprzednich produkcji franczyzy swoje role miały powtórzyć: Hayley Atwell jako Peggy Carter[42][43][44] oraz Lashana Lynch jako Maria Rambeau[45]. Ostatecznie Atwell zagrała w filmie Kapitan Carter, która przedstawiona została w serialu A gdyby…?, Lynch alternatywną wersję Kapitan Marvel, a Stewart ponownie wcielił się Charlesa Xaviera. Po premierze filmu okazało się również, że Anson Mount wystąpił jako Black Bolt, powtarzając rolę z serialu Inhumans (2017), a John Krasinski został obsadzony jako Reed Richards / Mister Fantastic[7]. Scenarzysta Michael Waldron ujawnił również, że pojawił się pomysł obsadzenia Toma Cruise’a jako alternatywnej wersji Iron Mana, lecz aktor był zajęty kręceniem Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One oraz Mission: Impossible – Dead Reckoning Part Two[46].
Zdjęcia i postprodukcjaEdytuj
Początkowo prace na planie miały się rozpocząć w maju 2020 roku, jednak wskutek pandemii COVID-19 zostały one przesunięte[29]. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się w listopadzie 2020 roku[47][48] w Londynie[49] pod roboczym tytułem Stellar Vortex[50]. Pod koniec października rząd Brytyjski zapowiedział kolejne zamknięcie gospodarki Anglii spowodowane pandemią, jednak nie miało ono wpływu na rozpoczęcie produkcji[51]. Elizabeth Olsen rozpoczęła prace na planie pod koniec listopada, równocześnie uczestniczyła w dodatkowych zdjęciach do serialu WandaVision[52]. W grudniu produkcja przeniosła się do Longcross Studios w hrabstwie Surrey[53]. W tym samym miesiącu, po zakończeniu swoich zdjęć do Spider-Man: Bez drogi do domu[49], Benedict Cumberbatch rozpoczął prace na planie[54]. Na początku stycznia 2021 roku produkcja filmu została wstrzymana wskutek wzrostu liczby przypadków COVID-19 w Wielkiej Brytanii[55]. Prace na planie wznowiono w połowie marca[54]. W tym czasie realizowano zdjęcia ponownie w Londynie[56]. W kwietniu nakręcone zostały sceny w hrabstwie Somerset[17]. Główne prace na planie filmu zakończono jeszcze w tym samym miesiącu[57]. Za zdjęcia odpowiada John Mathieson[58]. Scenografię przygotował Charles Wood[59], a nad kostiumami pracował Graham Churchyard[60].
Montażem zajęli się Bob Murawski[61] i Tia Nolan[60]. Cześć dodatkowych zdjęć do filmu została zrealizowana do połowy września 2021 roku[62]. Kolejne zostały zaplanowane na listopad i grudzień na 6 tygodni w Los Angeles. Produkcja filmu musiała nakręcić sceny, których nie mogła zrealizować wcześniej z powodu dostępności aktorów i pandemii[63]. Kręcenie dodatkowych zdjęć zakończono 8 stycznia 2022 roku[64]. Efekty specjale zostały stworzone przez studia produkcyjne: Capital T, Digital Domain, Framestore, Industrial Light & Magic, Sony Pictures Imageworks, Luma Pictures, Weta Digital, Trixter, Crafty Apes i Perception, a odpowiadał za nie Janek Sirrs[65].
MuzykaEdytuj
W październiku 2019 roku poinformowano, że Michael Giacchino ma skomponować muzykę do filmu[66]. W lutym 2021 roku ujawniono, że jego miejsce zajął Danny Elfman[67]. Nagrania ścieżki dźwiękowej odbyły się w styczniu 2022 roku[68] w Abbey Road Studios w Londynie[69]. Album z muzyką Elfmana, Doctor Strange in the Multiverse of Madness Original Motion Picture Soundtrack, został wydany 4 maja 2022 roku przez Hollywood Records[70].
| ||||||||
Nr | Tytuł utworu | Autor | Długość | |||||
1. | „Multiverse of Madness” | D. Elfman | 2:37 | |||||
2. | „On the Run” | D. Elfman | 2:17 | |||||
3. | „Strange Awakens” | D. Elfman | 0:47 | |||||
4. | „The Apple Orchard” | D. Elfman | 3:18 | |||||
5. | „Are You Happy” | D. Elfman | 1:08 | |||||
6. | „Gargantos” | D. Elfman | 2:50 | |||||
7. | „Journey with Wong” | D. Elfman | 1:44 | |||||
8. | „Home?” | D. Elfman | 4:08 | |||||
9. | „Strange Statue” | D. Elfman | 1:43 | |||||
10. | „The Decision Is Made” | D. Elfman | 1:14 | |||||
11. | „A Cup of Tea” | D. Elfman | 3:58 | |||||
12. | „Discovering America” | D. Elfman | 0:47 | |||||
13. | „Grab My Hand” | D. Elfman | 1:14 | |||||
14. | „Battle Time” | D. Elfman | 3:11 | |||||
15. | „Not a Monster” | D. Elfman | 2:38 | |||||
16. | „Forbidden Ground” | D. Elfman | 2:29 | |||||
17. | „Tribunal” | D. Elfman | 2:13 | |||||
18. | „They’re Not Coming Back” | D. Elfman | 1:00 | |||||
19. | „Stranger Things Will Happen” | D. Elfman | 2:56 | |||||
20. | „Buying Time” | D. Elfman | 3:39 | |||||
21. | „Book of Vishanti” | D. Elfman | 2:45 | |||||
22. | „Looking for Strange” | D. Elfman | 1:38 | |||||
23. | „Strange Talk” | D. Elfman | 3:32 | |||||
24. | „Lethal Symphonies” | D. Elfman | 1:48 | |||||
25. | „Getting Through” | D. Elfman | 5:34 | |||||
26. | „Only Way” | D. Elfman | 2:51 | |||||
27. | „Trust Your Power” | D. Elfman | 2:54 | |||||
28. | „They’ll Be Loved” | D. Elfman | 3:59 | |||||
29. | „Farewell” | D. Elfman | 2:29 | |||||
30. | „An Interesting Question” | D. Elfman | 3:13 | |||||
31. | „Main Titles” | D. Elfman | 2:36 | |||||
32. | „An Unexpected Visitor” | D. Elfman | 0:32 | |||||
1:19:42 |
PromocjaEdytuj
W lipcu 2019 roku Benedict Cumberbatch i Elizabeth Olsen pojawili się na panelu Marvel Studios na San Diego Comic-Conie, podczas którego zapowiedziano film[5]. Pierwszy zwiastun pojawił się w scenie po napisach końcowych filmu Spider-Man: Bez drogi do domu[71]. 22 grudnia 2021 roku został on udostępniony w internecie[72]. 13 lutego 2022 roku zaprezentowano spot filmu podczas Super Bowl LVI, który poprzedził pełny zwiastun udostępniony w sieci[38]. Został on obejrzany ponad 93 miliony razy w ciągu 24 godzin[73].
WydanieEdytuj
Światowa premiera filmu Doktor Strange w multiwersum obłędu miała miejsce 2 maja 2022 roku w Los Angeles. W wydarzeniu tym mają uczestniczyć obsada i ekipa produkcyjna filmu oraz zaproszeni goście. Premierze tej towarzyszył czerwony dywan oraz szereg konferencji prasowych[74].
W Stanach Zjednoczonych i w Polsce film zadebiutował dla szerszej publiczności 6 maja[34][75][76]. Początkowo amerykańska premiera była zaplanowana na 7 maja 2021 roku[5], jednak wskutek pandemii COVID-19 studio zdecydowało się ją trzykrotnie przesunąć: na listopad 2021[31], na marzec 2022[32] i na maj 2022[34].
OdbiórEdytuj
Box officeEdytuj
Doktor Strange w multiwersum obłędu mając budżet szacowany na 200 milionów dolarów[77], zarobił w weekend otwarcia ponad 450 milionów dolarów, z czego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie uzyskał ponad 185 milionów[78][79].
Krytyka w mediachEdytuj
Film spotkał się z przeważnie pozytywną reakcją krytyków. W serwisie Rotten Tomatoes 75% z 333 recenzji uznano za pozytywne, a średnia ocen wystawionych na ich podstawie wyniosła 6,5/10[80]. Na portalu Metacritic średnia ważona ocen z 62 recenzji wyniosła 61 punktów na 100[81]. Natomiast według serwisu CinemaScore, zajmującego się mierzeniem atrakcyjności filmów w Stanach Zjednoczonych, publiczność przyznała mu ocenę B+ w skali od F do A+[78].
Richard Roeper z „Chicago Sun-Times” stwierdził, że Doktor Strange w multiwersum obłędu „to jeden z dziwniejszych filmów Marvela”[82]. Leah Greenblatt z „Entertainment Weekly” napisała, że „nawet do ostatnich obowiązkowych scen po napisach Raimi wykuł własną dziwną, lekceważącą magię, metodę w szaleństwie”[83]. Dan Jolin z „Empire Magazine” ocenił, że jest to „najbardziej obłąkany i pełen energii film Marvela, w równym stopniu zwycięski powrót reżysera Sama Raimiego”[84]. Mick LaSalle z „San Francisco Chronicle” stwierdził, że „najwyraźniej ci superbohaterowie nigdy nie odejdą... Jednak jeśli wszystkie filmy Marvela będą tak inteligentne jak Doktor Strange w multiwersum obłędu, nie ma to znaczenia”[85]. Justin Chang z „Los Angeles Times” uzanł, że „Raimi znalazł w tym sequelu zaskakująco przychylne narzędzie dla swojej ekstatycznej miłości do tworzenia horrorów”; pochwalił również muzykę Danny’ego Elfmana[86]. John DeFore z „The Hollywood Reporter” napisał, że „choć pod pewnymi względami niesatysfakcjonujący, film jest wystarczająco zabawny, aby życzyć sobie portalu do wariantu wszechświata, w którym filmy Marvela spędzały więcej czasu na wykorzystywaniu własnych mocnych stron, a mniej na próbach skłonienia cię do kolejnych filmów Marvela”[60]. Owen Gleiberman z „Variety” ocenił, że „Doktor Strange w multiwersum obłędu to przejażdżka, intelektualne dośwaidczenie, horror CGI, łamigłówka Marvela w rzeczywistości, a chwilami trochę gehenny. To trochę wciągający bałagan, ale bałagan mimo wszystko”[1]. Krytycznie na temat filmu wypowiedział się Johnny Oleksinski z „New York Post” stwierdzając, że „film tak niekompetentny jak Doctor Strange 2 mógł wynikać tylko z tego, że producenci byli zbyt zajęci, aby faktycznie przeczytać scenariusz. Każdy, kto uważa, że ta historia ma trochę sensu, prawdopodobnie jest członkiem rodziny scenarzysty Michaela Waldrona”[87]. Natomiast Michael O’Sullivan z „The Washington Post” napisał, że „możesz czuć się tak, jakbyś, podobnie jak Stephen, miał zły sen: jakbyś biegał za czymś, czego po prostu nie masz wystarczająco dużo informacji, aby w pełni zrozumieć”[88].
Norbert Zaskórski z NaEkranie.pl ocenił, że „Doktor Strange w multiwersum obłędu to powiew świeżości w MCU. W pierwszym akcie nie byłem jeszcze do niego przekonany, jednak później było tylko ciekawiej. Dostajemy świetne wykorzystanie fanserwisu i bardzo dobrze napisane postacie. Scarlet Witch jako czarny charakter jest genialna”[89]. Radosław Krajewski z Gram.pl napisał, że „ostatecznie wyszło lepiej, niż można było przewidzieć, pomimo kilku poważnych wad”[90]. Paweł Piotrowicz z Onet.pl uznał, że film jest „szalony, dziki, makabryczny, momentami dziwny, pędzący bez opamiętania, czasem głupkowaty, ale nie zawsze zabawny w oczywisty sposób [...] zachowuje najważniejsze atrybuty, jednocześnie korzysta z faktu, że wziął się za niego Sam Raimi, jeden z największych speców od horrorów — w jego rękach kolejny odcinek Marvel Cinematic Universe staje się niemal kinem autorskim”[91]. Mateusz Zaczyk z Filmożerców ocenił, że „to bez wątpienia jedno z oryginalniejszych dokonań w dotychczasowym dorobku Marvela i to głównie za sprawą wyrazistej stylistyki jego reżysera, który potrafił dostosować swój indywidualny charakter do nakreślonych ram filmowego uniwersum”[92]. Przeciwnego zdania był Wojtek Smoła z IGN Polska, który stwierdził, że „kontynuacja losów Doktora Strange’a to jeden z największych kinowych zawodów tego roku. Mimo iż jest to seans, która z braku laku można obejrzeć, to źle poprowadzone wątki i błędnie napisane postacie sprawiają, że po seansie zostaje niesmak”[93].
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Owen Gleiberman: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ Review: Benedict Cumberbatch Returns for a Head-Trip Sequel That’s Both Entertaining and Exhausting (ang.). Variety. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ a b c d Borys Kit: Scott Derrickson Returning to Direct ‘Doctor Strange’ Sequel (Exclusive) (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-12-11]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ Spencer Perry: Doctor Strange 2: Every Stephen Strange Variant in Multiverse of Madness (ang.). Comic Book. [dostęp 2022-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-07)].
- ↑ a b c d Liam Crowley: Every Marvel Character Who Appears In Doctor Strange 2: Multiverse of Madness (ang.). The Direct. [dostęp 2022-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-07)].
- ↑ a b c d e Aaron Couch: Marvel Unveils Post-'Endgame’ Slate with ‘Eternals’, ‘Shang-Chi’ and Multiple Sequels (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Brandon Davis: Doctor Strange 2: Chiwetel Ejiofor Excited For Sam Raimi With Multiverse Of Madness (ang.). Comic Book. [dostęp 2020-06-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-03)].
- ↑ a b c Emily Garbutt, Jack Shepherd: The Illuminati members in Doctor Strange 2, listed and explained (ang.). GamesRadar+. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ a b c d Adam B.Vary, Justin Kroll: Sam Raimi in Talks to Direct ‘Doctor Strange 2’ (EXCLUSIVE) (ang.). Variety. [dostęp 2020-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-14)].
- ↑ a b Nick Romano: Doctor Strange sequel confirms cast, will tie into Spider-Man 3 (ang.). Entertainment Weekly. [dostęp 2020-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-30)].
- ↑ a b Ryan Scott: Doctor Strange In The Multiverse Of Madness Trailer Breakdown: Things Just Got Out Of Hand (ang.). /Film. [dostęp 2021-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-22)].
- ↑ a b Justin Kroll: Rachel McAdams Returning For ‘Doctor Strange In The Multiverse Of Madness’ (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2020-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-12-10)].
- ↑ „Doktor Strange w multiwersum obłędu”: obsada polskiego dubbingu (pol.). wSyncu.pl. [dostęp 2022-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-06)].
- ↑ Andy Gladman: America Chavez’s Moms In ‘Doctor Strange 2’ Revealed (ang.). Heroic Hollywood. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-29)].
- ↑ a b Adam Bernhardt: Back Issues: Behold Rintrah, Marvel’s Magical Minotaur (ang.). Comic Book. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ a b Tudor Leonte: Doctor Strange in the Multiverse of Madness Trailer Analysis & Theories (ang.). Coming Soon. [dostęp 2022-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)].
- ↑ Rosy Cordero: Marvel’s Victoria Alonso & Xochitl Gomez On Bringing Hope And Visibility To LGBTQ+ Community With America Chavez (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-04)].
- ↑ a b c Ross Millen: Doctor Strange 2: Marvel filming one scene allegedly worth £2m in Somerset (ang.). Somerset Live. [dostęp 2021-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-03)].
- ↑ a b Adam Berhardt: Doctor Strange 2 Fans Think Nightmare Is Movie’s Main Villain After Latest Teaser (ang.). Comic Book. [dostęp 2022-04-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-07)].
- ↑ a b Jon Arvedon: X-Men’s Patrick Stewart Confirms Doctor Strange 2 Role (ang.). CBR.com. [dostęp 2022-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-01)].
- ↑ a b Andy Greene: ‘It’s Been Intense’: Patrick Stewart on New Season of 'Star Trek: Picard,' Reuniting with Q (ang.). Rolling Stone. [dostęp 2022-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-03-05)].
- ↑ Michael Thomas: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’: All the Cameos in the Latest MCU Film (ang.). Collider. [dostęp 2022-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-06)].
- ↑ a b James Hunt: Doctor Strange 2: director confirms early plans (ang.). Den of Geek. [dostęp 2016-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-31)].
- ↑ Daniel Krupa: Doctor Strange Director’s Idea for a Sequel (ang.). IGN. [dostęp 2016-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-02)].
- ↑ Joe Deckelmeier: Scott Derrickson Discusses Doctor Strange’s Comic Book Influences (ang.). Screen Rant. [dostęp 2016-11-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-26)].
- ↑ Scott Huver: Passengers Screenwriter on Space Science & Interstellar Love Stories (ang.). CBR.com. [dostęp 2016-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-26)].
- ↑ Jeff Sneider: Exclusive: Marvel Taps Jade Bartlett to Write ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ (ang.). Collider. [dostęp 2019-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-19)].
- ↑ Brent Lang: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ Director Scott Derrickson Drops Out (EXCLUSIVE) (ang.). Variety. [dostęp 2020-01-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-10)].
- ↑ Borys Kit: 'Doctor Strange 2' Lands New Writer in ‘Loki’ Show Creator (Exclusive) (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-02-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-24)].
- ↑ a b Justin Kroll, Brent Lang: Hollywood’s Biggest Movies Are Stuck in Limbo as Start Dates Remain Uncertain (ang.). Variety. [dostęp 2020-03-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-31)].
- ↑ Chris Evangelista: Sam Raimi Confirms He’s Directing ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ (ang.). /Film. [dostęp 2020-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-15)].
- ↑ a b Brian Welk: ‘Black Widow’ Moves to November as Other MCU Films Shift Back to 2021, 2022 (ang.). The Wrap. [dostęp 2020-04-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-03)].
- ↑ a b Pamela McClintock, Aaron Couch: ‘Spider-Man’ Sequel Delays Release to November 2021 Amid Sony Date Shuffle (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-04-24]. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ a b Justin Kroll: ‘Doctor Strange 2’: ‘Baby-Sitters Club’ Star Xochitl Gomez Joins Benedict Cumberbatch In Next Installment (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2020-10-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-02)].
- ↑ a b c Rachel Paige: Update: Marvel Studios Upcoming Films Release Dates (ang.). marvel.com. [dostęp 2021-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-18)].
- ↑ Jake Kleinman: New 'Doctor Strange 2' trailer confirms a canon-changing MCU theory (ang.). Inverse. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-03)].
- ↑ New Doctor Strange Trailer Confirms Illuminati, But Who Are They? (ang.). GameSpot. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-29)].
- ↑ Tom Drew: Doctor Strange 2: Adam Hugill Joins Benedict Cumberbatch & Co. For Marvel Sequel (Exclusive) (ang.). The Direct. [dostęp 2021-02-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)].
- ↑ a b Noah Dominguez: Multiverse of Madness Trailer Shows a Horrifying Doctor Strange Variant, Teases Professor X (ang.). CBR.com. [dostęp 2022-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)].
- ↑ Justin Carter: Doctor Strange in the Multiverse of Madness Lives Up to Its Name in Super Bowl Spot (ang.). Gizmodo. [dostęp 2022-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-14)].
- ↑ Keegan Prosser: Deadpool Creator Confirms Doctor Strange 2 Leaks Are Legit (ang.). CBR.com. [dostęp 2022-02-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-10)].
- ↑ Campbell Clark: Leaked Multiverse Of Madness Pre-Vis Is Huge Spoiler If Legit (ang.). LRM Online. [dostęp 2021-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-09)].
- ↑ Doug Norrie: Hayley Atwell Is In Doctor Strange 2, Our Scoop Confirmed (ang.). Giant Freakin Robot. [dostęp 2021-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-25)].
- ↑ Adam Holmes: Looks Like Doctor Strange 2 Is Bringing Another Fan-Favorite Marvel Character Into The Multiverse Of Madness (ang.). Cinema Blend. [dostęp 2022-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-27)].
- ↑ Mike Williams: Doctor Strange in the Multiverse of Madness Clip Reveals Its Latest Cameo (ang.). IGN. [dostęp 2022-04-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ Epic Stream: Doctor Strange 2: New Evidence Confirms Lashana Lynch is Playing Captain Marvel (ang.). Comic Book. [dostęp 2022-02-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-15)].
- ↑ Brian Hiatt: ‘Multiverse of Madness’ Screenwriter Wanted Tom Cruise to Play An Alternate Iron Man (ang.). Rolling Stone. [dostęp 2022-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-10)].
- ↑ Borys Kit, Aaron Couch: Marvel’s ‘Black Panther’ Sequel Shoot to Begin in July (Exclusive) (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2020-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-21)].
- ↑ Adam Chitwood: ‘Doctor Strange 2’ Filming Date Revealed by Benedict Cumberbatch (ang.). Collider. [dostęp 2020-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-11)].
- ↑ a b Justin Kroll: Benedict Cumberbatch To Reprise Doctor Strange Role In Next ‘Spider-Man’ Movie (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2020-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-31)].
- ↑ Skyler Shuler: ‘Doctor Strange’ Sequel Working Title Revealed (ang.). The Insider. [dostęp 2020-09-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-20)].
- ↑ Andreas Wiseman: England Set To Enter One-Month National Lockdown As COVID Cases Surge, Film & TV Shoots To Continue (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2020-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-01)].
- ↑ Ana Dumaraog: Doctor Strange 2 Shooting Straight After WandaVision Makes Scarlet Witch Better, Says Olsen (ang.). Screen Rant. [dostęp 2020-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-18)].
- ↑ Nia Daniels: UK shoot begins on Doctor Strange in the Multiverse of Madness (ang.). KFTV.com. [dostęp 2020-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)].
- ↑ a b Russ Burlingame: Doctor Strange 2 Star Benedict Cumberbatch Apologizes for Disappointing WandaVision Fans (ang.). Comic Book. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-11-09)].
- ↑ Nick Romano: WandaVision channels Bewitched in new Marvel series clip (ang.). Entertainment Weekly. [dostęp 2021-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-19)].
- ↑ Josh Plainse: Doctor Strange 2: Chiwetel Ejiofor Has Started Filming In London (ang.). Screen Rant. [dostęp 2021-03-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-15)].
- ↑ Brandon Davis: Doctor Strange 2: Kevin Feige Confirms Final Week of Production (ang.). Comic Book. [dostęp 2021-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-15)].
- ↑ Jenna Anderson: Batgirl Lands Doctor Strange 2, Logan Cinematographer John Mathieson (ang.). Comic Book. [dostęp 2021-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-06)].
- ↑ Pierre Chanliau: Avengers: Endgame Production Designer Joins Benedict Cumberbatch’s Doctor Strange 2 (ang.). The Direct. [dostęp 2020-12-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-09)].
- ↑ a b c John Defore: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’: Film Review (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-04)].
- ↑ Akhil Arora: Doctor Strange in the Multiverse of Madness Trailer Reveals Evil Doctor Strange (ang.). NDTV. [dostęp 2021-12-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-23)].
- ↑ Ben Wasserman: Doctor Strange 2's Elizabeth Olsen Wraps Multiverse of Madness Reshoots (ang.). CBR.com. [dostęp 2021-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-25)].
- ↑ Borys Kit, Aaron Couch: ‘Doctor Strange’ Sequel Undergoing “Significant” Reshoots (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2021-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-15)].
- ↑ Matt Grobar: Benedict Cumberbatch Teases Wes Anderson Team-Up & Next ‘Doctor Strange’ Film After Earning Seventh SAG Award Nom For ‘The Power Of The Dog’ (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2022-01-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-13)].
- ↑ Vincent Frei: Doctor Strange in the Multiverse of Madness (ang.). Art of VFX. [dostęp 2022-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-26)].
- ↑ Aaron Couch: ‘The Batman’ Enlists Composer Michael Giacchino (ang.). The Hollywood Reporter. [dostęp 2019-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-26)].
- ↑ Adam Chitwood: Danny Elfman Will Compose the Score for Sam Raimi’s ‘Doctor Strange 2’ (ang.). Collider. [dostęp 2021-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-18)].
- ↑ Adam Luchies: Danny Elfman Shares Behind-the-Scenes Images of ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ Scoring Process (ang.). Collider. [dostęp 2022-01-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-04-10)].
- ↑ Brian Hiatt: From ‘Spider-Man’ to ‘Doctor Strange’: How Sam Raimi Conquered the Superhero Multiverse (Again) (ang.). Rolling Stone. [dostęp 2022-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-06)].
- ↑ a b ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ Soundtrack Album Details (ang.). Film Music Reporter. [dostęp 2022-04-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ Mira Jacobs: Spider-Man: No Way Home Presents the Doctor Strange 2 Trailer In an Unconventional Way (ang.). CBR.com. [dostęp 2021-12-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-16)].
- ↑ Chaim Gartenberg: Doctor Strange 2’s first trailer goes mad for multiverses (ang.). The Verge. [dostęp 2021-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-23)].
- ↑ Anthony D’Alessandro: ‘Doctor Strange’ Sequel, ‘Jurassic World Dominion’, ‘LOTR’ Trailers Saw Biggest Super Bowl Spikes On Social Media (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2022-02-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-26)].
- ↑ Doctor Strange in the Multiverse of Madness Premiere, LA (ang.). Average Socialite. [dostęp 2022-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-23)].
- ↑ Adam Siennica: Doctor Strange in The Multiverse of Madness – polski tytuł filmu MCU (pol.). NaEkranie.pl. [dostęp 2021-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-09-13)].
- ↑ Mateusz Zaczyk: Polskie daty premier filmów Disneya na 2022 rok. „Thor 4” i „Czarna Pantera 2” z tytułami (pol.). Filmożercy. [dostęp 2021-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-10-20)].
- ↑ Rebecca Rubin: Box Office: ‘Doctor Strange 2’ Aims for Massive $175 Million-Plus Opening Weekend (ang.). Variety. [dostęp 2022-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ a b Anthony D’Alessandro: ‘Doctor Strange In The Multiverse Of Madness’ Kick-Starts Summer Box Office With $187M Opening; Best Debut Ever For Sam Raimi – Monday Update (ang.). Deadline Hollywood. [dostęp 2022-05-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-09)].
- ↑ Doctor Strange in the Multiverse of Madness (ang.). Box Office Mojo. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Doctor Strange in the Multiverse of Madness (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Doctor Strange in the Multiverse of Madness (ang.). Metacritic. [dostęp 2022-05-09].
- ↑ Richard Roeper: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ takes Marvel to a macabre place (ang.). Chicago Sun-Times. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-04)].
- ↑ Leah Greenblatt: Doctor Strange in the Multiverse of Madness review: The loopiest, bloodiest Marvel movie yet (ang.). Entertainment Weekly. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-06)].
- ↑ Dan Jolin: Doctor Strange In The Multiverse Of Madness Review (ang.). Empire Magazine. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-07)].
- ↑ Mick LaSalle: Review: Elizabeth Olsen is the real star of Marvel’s ‘Doctor Strange’ sequel (ang.). San Francisco Chronicle. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-04)].
- ↑ Justin Chang: Review: An enjoyable ‘Doctor Strange’ sequel delivers the flyin’, the witch and the red robe (ang.). Los Angeles Times. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-06)].
- ↑ Johnny Oleksinski: ‘Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ review: One of the year’s worst (ang.). New York Post. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ Michael O’Sullivan: ‘Doctor Strange’ sequel: Lost in the multiverse (ang.). The Washington Post. [dostęp 2022-05-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-09)].
- ↑ Norbert Zaskórski: Doktor Strange w multiwersum obłędu – recenzja spoilerowa (pol.). NaEkranie.pl. [dostęp 2022-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-09)].
- ↑ Radosław Krajewski: Recenzja filmu Doktor Strange w multiwersum obłędu. Szaleństwo wszystkich wymiarów (pol.). Gram.pl. [dostęp 2022-05-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-09)].
- ↑ Paweł Piotrowicz: „Doktor Strange w multiwersum obłędu”: horror bohaterów (Recenzja) (pol.). Onet.pl. [dostęp 2022-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-06)].
- ↑ Mateusz Zaczyk: „Doktor Strange w multiwersum obłędu” – recenzja filmu. Z wielką mocą wiąże się wielka odpowiedzialność (pol.). Filmożercy. [dostęp 2022-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-05)].
- ↑ Wojtek Smoła: Doktor Strange w multiwersum obłędu – Recenzja (pol.). IGN Polska. [dostęp 2022-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-09)].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Doktor Strange w multiwersum obłędu w bazie Filmweb
- Doktor Strange w multiwersum obłędu w bazie IMDb (ang.)