Dolina Śmierci (Kalifornia)
Dolina Śmierci (ang. Death Valley) – obszar bezodpływowej depresji na pustyni Mojave w południowej części stanu Kalifornia. Najniżej położony punkt znajduje się 86 m p.p.m., stanowiąc największą depresję w Ameryce Północnej oraz drugą (po Laguna del Carbón) na półkuli zachodniej. Depresja powstała w trzeciorzędowym rowie tektonicznym.
 Dolina Śmierci widziana ze stacji ISS. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Powierzchnia |
7800 km² |
| Rodzaj obiektu | |
Położenie na mapie Kalifornii  | |
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych  | |
 36°14′49″N 116°49′01″W/36,246944 -116,816944
| |
Dolinę otacza potężne pasmo górskie Panamint z najwyższym szczytem Telescope Peak 3368 m n.p.m. oraz pasmo gór Amargosa.
Klimat zwrotnikowy, suchy, z opadami nie przekraczającymi 50 mm rocznie (w niektórych latach deszcz nie pada w ogóle)[1]. Najbardziej suche miejsce Ameryki i jedno z najgorętszych miejsc na Ziemi, gdzie 10 lipca 1913 roku temperatura osiągnęła 56,7 °C (134 °F)[2]. Jest to światowy rekord temperatury powietrza[3][4]. Wilgotność powietrza wynosi w Dolinie Śmierci średnio około 1%[5].
Rzeki w Dolinie mają charakter okresowych (Salt Creek, Furnace Creek). Niewielkie słone jezioro o nazwie Badwater zawiera bardzo niezwykłą faunę. Na terenie Racetrack Playa występuje zjawisko tzw. „wędrujących kamieni”. Na obszarze tym po gwałtownych ulewach występuje płynące błoto, które wysycha i pęka. W nocy na skutek obniżenia temperatury poniżej zera dochodzi do zamarzania powierzchni i utworzenia na niej warstwy lodu. Wówczas silne wiatry wiejące w dolinie mogą przesuwać po tymczasowo śliskiej lodowej powierzchni nawet ciężkie kamienie o wadze do 300 kg w kierunku środka Racetrack Playa[6].
W 1933 została ogłoszona narodowym pomnikiem Stanów Zjednoczonych, a w 1994 – parkiem narodowym.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Death Valley – Weather and Climate. [w:] National Park Service [on-line]. NPS.gov. [dostęp 2009-09-29]. (ang.).
- ↑ Death Valley National Park. DesertUSA. [dostęp 2009-09-29]. (ang.).
- ↑ World's Hottest Temperature Cools a Bit. ScienceDaily, 2012-09-13. [dostęp 2012-09-15]. (ang.).
- ↑ Press Release No. 956. World Meteorological Organization, 2012-09-13. [dostęp 2012-09-15]. (ang.).
- ↑ Travelmaniacy – Nie rób sobie jaj w Dolinie Śmierci
- ↑ Kamień żeglujący poprzez Dolinę Śmierci w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia
- ↑ Interameryka, Dolina Śmierci Zwiedzanie | Dolina Śmierci Ciekawostki, Internetowy przewodnik po USA, 13 listopada 2009 [dostęp 2022-09-28] (pol.).