Dom Eskenów
Dom Eskenów (nazywany także Czerwonym Spichlerzem[1]) – kamienica gotycka, znajdujący się przy ul. Łaziennej 16 w Toruniu. Obecnie siedziba Muzeum Historii Torunia.
_(OLA_Z.).JPG) Fasada Domu Eskenów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Łazienna 16 |
| Styl architektoniczny |
renesans / XIX w. |
| Rozpoczęcie budowy |
koniec XIV w. |
| Pierwszy właściciel |
rodzina Hütfeldów |
| Kolejni właściciele |
rodzina Eskenów |
Położenie na mapie Torunia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
 53°00′33,72″N 18°36′26,51″E/53,009367 18,607364
| |
Dom Eskenów sąsiaduje bezpośrednio z kamienicą, w której obecnie mieści się toruńska kuria biskupia[2].
Historia edytuj
Przypisuje się, że budowniczym gmachu był budowniczy miejski Andrzej. Pierwszym właścicielem budynku była rodzina Hütfeldów[3]. Na pocz. XVI wieku kamienicę kupiła rodzina Eskenów, reprezentująca toruńskich patrycjuszy. Eskenowie mieszkali w budynku przez ok. 200 lat. W 1703 roku kamienicę kupił Samuel Schiedler. W następnych latach kamienicę kupowały kolejne osoby. W 1844 roku firma L. Damman i Korder podjęła decyzję o przebudowie gmachu. Podczas remontu usunięto część gotyckich i renesansowych detali, zmieniono układ kondygnacji oraz wygląd otworów okiennych. Dom Eskenów stał się klasycystycznym spichlerzem zbożowym. W latach 80. XX wieku roku budynek wyremontowano i adaptowano na potrzeby Muzeum Historii Torunia[4].
Architektura edytuj
Do dzisiaj zachowały się oryginale elementy konstrukcyjne, m.in. renesansowe polichromie zdobiące strop, pochodzące z końca XVI wieku, unikatowa wnęka umywalkowa w sieni, fragment ściany z zachowanymi śladami sklepienia izby bocznej, tynkowane na biało wnęki na elewacji zachodniej, gdzie wcześniej znajdowały się okna[4], a także renesansowy portal pochodzący z ok. 1600 roku, z inicjałami Franciszka Eskena i kartuszem herbowym rodu Eskenów[4][5]. Twórcą portalu był prawdopodobnie gdański artysta Willem van den Blocke[6]. Zachowały się również dębowe drzwi przedstawiające sceny z przypowieści o synu marnotrawnym. Drzwi znajdują się obecnie w Ratuszu Staromiejskim[4].
Muzeum Historii Torunia edytuj
Od 1990 roku w Domu Eskenów mieści się Muzeum Historii Torunia[7]. Stałą wystawą Muzeum jest prezentacja Toruń i jego historia, przedstawiająca dzieje miasta od początków osadnictwa po czasy współczesne oraz życie codzienne torunian. Na parterze zaprezentowano czasy prahistoryczne i średniowieczne, na pierwszym piętrze czasy nowożytne, na drugim piętrze wydarzenia z XIX i XX wieku. W podziemiach Muzeum Historii Torunia mieszczą się trzy sale edukacyjne[8].
Przypisy edytuj
- ↑ Rejmanowski 1994 ↓, s. 10.
- ↑ Matwiejczuk 2010 ↓, s. 279.
- ↑ Gąsiorowski 2004 ↓, s. 73.
- ↑ a b c d Muzeum Historii Torunia, czyli przedstawiamy Dom Eskenów. muzeum.torun.pl. [dostęp 2023-05-20].
- ↑ Krzyżanowski 1967 ↓, s. 19.
- ↑ Wawrzak 2015 ↓, s. 171.
- ↑ Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów. muzeum.torun.pl. [dostęp 2023-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-27)].
- ↑ Muzeum Historii Torunia w Domu Eskenów. muzeum.torun.pl. [dostęp 2023-05-20].
Bibliografia edytuj
- Eugeniusz Gąsiorowski: Ratusz Staromiejski w Toruniu. Toruń: Muzeum Okręgowe w Toruniu, 2004. ISBN 83-87083-78-X.
- Lech Krzyżanowski. Wymiana oryginału na kopię w wypadkach postępującego zniszczenia rzeźb kamiennych. „Ochrona Zabytków”. 2, 1967.
- Paweł Matwiejczuk. Czy w Polsce potrzebne jest muzeum wolnomularstwa. „Ars Regia : czasopismo poświęcone myśli i historii wolnomularstwa”. 12/19, 2010.
- Maciej Rejmanowski. Prace konserwatorskie w województwie toruńskim w latach 1975-1990. „Ochrona Zabytków”. 3-4, 1994.
- Małgorzata Wawrzak. Piękne i szkaradne. Motyw maski na drodze rozwoju i transmisji nowożytnej groteski. „Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”. 46, 2015.