Droga rowerowa

Samodzielna droga dla rowerów (fizycznie oddzielona od jezdni i chodnika) wzdłuż ul. Solec w Warszawie

Pasy rowerowe na ulicy Międzyparkowej w Warszawie

Śluza rowerowa w Gdańsku na skrzyżowaniu ulic Wita Stwosza i Bażyńskiego przy kampusie Uniwersytetu Gdańskiego

Droga rowerowa biegnąca wzdłuż ciągu pieszego przy ul. Popiełuszki w Białymstoku

Droga dla rowerów (określenie z Prawa o ruchu drogowym), także: ścieżka rowerowa (określenie występujące w prawie budowlanym) – wydzielony pas terenu (ciąg komunikacyjny) przeznaczony dla ruchu rowerowego. Według prawa o ruchu drogowym: droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi oraz oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego.

• Według powyższych dokumentów drogami dla rowerów nie są pasy ani kontrapasy rowerowe.
• 'Droga dla rowerów może stanowić element: trasy rowerowej, szlaku rowerowego; natomiast ciąg pieszo-rowerowy powinien być określany jako droga dla pieszych i rowerów.

Istnieją również turystyczne trasy rowerowe – szlaki rowerowe. Szlaków rowerowych nie należy mylić z drogą rowerową. Turystyczne trasy dla rowerów są to oznakowane szlaki rowerowe, które mogą prowadzić zarówno po drogach rowerowych w mieście, po wydzielonych, osobnych drogach dla rowerów poza miastami, jak i zwykłymi drogami publicznymi lub niepublicznymi. Przykładem sieci turystycznych tras rowerowych jest EuroVelo.

Spis treści

Rodzaje miejskich dróg rowerowych

Ze względu na rodzaj

• Samodzielna, w pasie drogowym
• Samodzielna, niezależna od układu drogowego (np. w parku, nad rzeką)
• wydzielona z jezdni
• wydzielona z chodnika

Ze względu na kierunek

• jednokierunkowe:
  • prowadzone ulicą jednokierunkową w przeciwnym kierunku w stosunku do kierunku jazdy aut (kontrapas),
  • dwie (o przeciwnych kierunkach jazdy) po przeciwległych stronach jezdni
• dwukierunkowe.

Drogi rowerowe w Polsce

Liderami w Polsce pod względem ilości dróg rowerowych są: Warszawa (410 km dróg dla rowerów), Gdańsk (118 km) oraz Wrocław (205 km). W kilku miastach Polski Rady Miast wprowadziły zasadę obowiązku budowania dróg rowerowych w trakcie poważnych remontów dróg, o ile to tylko możliwe (np. Gdańsk, Warszawa, Łódź, Zamość, Kraków, Gdynia, Radom). W praktyce jednak zasada ta jest często ignorowana.

Problemem wielu polskich miast jest niska jakość dróg rowerowych. Wiele z nich to drogi źle zaprojektowane – często o nieodpowiedniej nawierzchni (z kostki brukowej) oraz ich ułożenie blisko chodników dla pieszych. Dobra nawierzchnia może być asfaltowa lub wyłożona tartanem.

W wielu krajach ścieżki rowerowe buduje się z wykorzystaniem tras zlikwidowanych linii kolejowych. Ścieżki te charakteryzują się łagodnymi łukami i niewielkimi nachyleniami. Wykorzystują one infrastrukturę pozostałą po zdemontowaniu szyn i podkładów kolejowych – nasypy, wykopy, mosty i wiadukty, czasem nawet tunele. W Polsce przykładami byłych linii kolejowych, które posłużyły do tego celu są: linia Połczyn-Zdrój-Złocieniec, linia Orneta-Lidzbark Warmiński, linia Swarzewo-Krokowa, odcinek Oborniki Wlkp.-Stobnica, kilka odcinków zlikwidowanych linii wąskotorowych na południe od Kołobrzegu.

Aspekty prawne w prawodawstwie polskim

Znak poziomy na pasie rowerowym w Niemczech (2011)

Prawo o ruchu drogowym określa zasady poruszania rowerem po drogach rowerowych oraz relacje między rowerzystami i kierowcami na punktach styku tego typu dróg z jezdniami. Zasady te omawia art. 27 ustawy – Prawo o ruchu drogowym:

Art. 27.

• 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerowi znajdującemu się na przejeździe.
• 1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście jadącemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

A z punktu widzenia rowerzysty zasady te zawarte są w art. 33:

• 1. Kierujący rowerem jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeśli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem, korzystając z drogi dla rowerów i pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować miejsca pieszym.
• 1a. Kierujący rowerem może zatrzymać się w śluzie rowerowej obok innych rowerzystów. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

Droga rowerowa na gruncie polskiego prawa

Usytuowanie drogi dla rowerów względem jezdni powinno zapewnić bezpieczeństwo ruchu. Szerokość drogi dla rowerów powinny wynosić nie mniej, niż:

• 1,5 m – gdy jest jednokierunkowa
• 2,0 m – gdy jest dwukierunkowa
• 2,5 m – gdy z jednokierunkowej drogi dla rowerów mogą korzystać piesi.
• Szerokość drogi dla rowerów należy ustalać indywidualnie, jeżeli oprócz prowadzenia ruchu rowerowego pełni ona inne funkcje.

Pas ruchu dla rowerów

Według prawa o ruchu drogowym pas ruchu dla rowerów to część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.

Szczególnym przypadkiem pasa rowerowego jest kontrapas rowerowy.

Trasa rowerowa

Trasa rowerowa – ciąg komunikacyjny przeznaczony dla ruchu rowerowego. Trasa rowerowa obejmować może wydzielone drogi rowerowe, drogi pieszo-rowerowe, ulice o ruchu uspokojonym, pasy rowerowe w jezdniach (w tym kontrapasy), skróty rowerowe.

Wyróżnia się trasy rowerowe:

• miejskie,
• turystyczne.

Turystyczne trasy rowerowe przybierają zazwyczaj formę szlaków rowerowych.

Linki zewnętrzne

• Ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym, akt objęty tekstem jednolitym
• Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 23 grudnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie
• Wymogi dla tras rowerowych w Krakowie – Definicja i wymogi techniczne dla tras rowerowych w Krakowskich standardach technicznych i wykonawczych dla systemu rowerowego.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.