Droga dla rowerów (Polska)

wydzielony pas terenu przeznaczony dla ruchu rowerowego lub łączonego ruchu rowerzystów i pieszych
(Przekierowano z Droga rowerowa)

Droga dla rowerówdroga lub część drogi niebędącą jezdnią, oznaczona odpowiednimi pionowymi znakami drogowymi, przeznaczona do ruchu rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego oraz osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch i ruchu pieszych, w przypadkach przewidzianych w ustawie[1].

Droga rowerowa z czerwonego asfaltu; Widoczne oznaczenie poziome drogi;
Osobna na hulajnodze elektrycznej jadąca drogą rowerową
Pasy rowerowe na ulicy Międzyparkowej w Warszawie
Śluza rowerowa w Gdańsku na skrzyżowaniu ulic Wita Stwosza i Bażyńskiego przy kampusie Uniwersytetu Gdańskiego
Droga rowerowa biegnąca wzdłuż ciągu pieszego przy ul. Popiełuszki w Białymstoku

Nazewnictwo edytuj

Droga rowerowa często potocznie jest nazywana ścieżką rowerową[4][5]. Istnieją również określenia trasa rowerowa czy szlak rowerowy, których nie należy mylić z drogą rowerową. Droga dla rowerów może stanowić element: trasy rowerowej, szlaku rowerowego.

Rodzaje miejskich dróg dla rowerów edytuj

Ze względu na rodzaj edytuj

  • Samodzielne, w pasie drogowym
  • Samodzielne, niezależna od układu drogowego (np. w parku, nad rzeką)
  • Wydzielone z jezdni
  • Wydzielone z chodnika

Ze względu na kierunek edytuj

  • Jednokierunkowe:
    • prowadzone ulicą jednokierunkową w przeciwnym kierunku w stosunku do kierunku jazdy aut (kontrapas)
    • dwie (o przeciwnych kierunkach jazdy) po przeciwległych stronach jezdni
  • Dwukierunkowe

Drogi dla rowerów w Polsce edytuj

Liderami w Polsce pod względem długości dróg dla rowerów w 2021 roku były: Warszawa (675 km), Wrocław (360 km), Poznań (322 km), Kraków (253 km), Łódź (230 km)[6], Lublin (172 km), Białystok (159 km), Gdańsk (130 km)[7]. Rady kilku polskich miast wprowadziły obowiązek budowania dróg dla rowerów w trakcie przebudów, rozbudów, czy nawet remontów dróg, o ile to tylko możliwe (np. Gdańsk, Warszawa, Łódź, Zamość, Kraków, Gdynia, Radom). W praktyce jednak zasada ta jest często ignorowana[8][9].

Problemem wielu polskich miast jest niska jakość dróg dla rowerów. Wiele z nich jest źle zaprojektowanych – o nieodpowiedniej nawierzchni (z kostki brukowej), zbyt blisko chodników, bez spełnienia wymogów tj. skrajnia, promienie skrętu, szerokość, wjazd z jezdni i zjazd na jezdnię – lub nawet nie podlegały projektowaniu – wydzielone z chodnika lub nawet utworzone na chodniku w postaci ciągu pieszo-rowerowego, co skutkuje pogorszeniem bezpieczeństwa pieszych oraz rowerzystów.

W wielu krajach drogi dla rowerów buduje się po śladzie zlikwidowanych linii kolejowych. Drogi te charakteryzują się łagodnymi łukami i niewielkimi nachyleniami. W szczególności adaptowane są na velostrady. Wykorzystują one infrastrukturę pozostałą po zdemontowaniu szyn i podkładów kolejowychnasypy, wykopy, mosty i wiadukty, czasem nawet tunele. W Polsce przykładami byłych linii kolejowych, które posłużyły do tego celu są: linia Połczyn-Zdrój-Złocieniec[10], linia Orneta-Lidzbark Warmiński[11], linia kolejowa nr 263 Swarzewo-Krokowa[12], odcinek Oborniki Wlkp.-Stobnica[13], kilka odcinków zlikwidowanych linii wąskotorowych na południe od Kołobrzegu.

11 maja 2014 została podpisana ustawa pozwalająca na budowę dróg rowerowych na wałach przeciwpowodziowych[14]. Drogi rowerowe podobnie jak drogi krajowe podlegają regulacjom specustawy, która umieszcza drogi rowerowe i pieszo-rowerowe w katalogu celów publicznych, co pozwala także na wywłaszczenie w celu budowy takowych[14][15][16]. Stanowisko to w 2019 zostało potwierdzone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego[17].

Aspekty prawne w prawodawstwie polskim edytuj

 
Znak poziomy i znak pionowy oznaczający drogę rowerową.

Prawo o ruchu drogowym określa zasady poruszania rowerem po drogach dla rowerów oraz relacje między rowerzystami i kierowcami na punktach styku tego typu dróg z jezdniami. Zasady te omawia art. 27 ustawy – Prawo o ruchu drogowym:

Art. 27.

  • 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, znajdującym się na przejeździe.
  • 1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jadącym na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla pieszych i rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

A z punktu widzenia rowerzysty zasady te zawarte są w art. 33:

  • 1. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych i rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu.
  • 1a. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną może zatrzymać się w śluzie dla rowerów obok innych kierujących tymi pojazdami. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

Droga dla rowerów na gruncie polskiego prawa edytuj

Usytuowanie drogi dla rowerów względem jezdni powinno zapewnić bezpieczeństwo ruchu. Szerokość drogi dla rowerów powinna wynosić nie mniej, niż:

  • 1,5 m – gdy jest jednokierunkowa
  • 2,0 m – gdy jest dwukierunkowa
  • 2,5 m – gdy z jednokierunkowej drogi dla rowerów mogą korzystać piesi

Szerokość drogi dla rowerów należy ustalać indywidualnie, jeżeli oprócz prowadzenia ruchu rowerowego pełni ona inne funkcje.

Pas ruchu dla rowerów edytuj

Główny artykuł: Pas ruchu dla rowerów.

Według prawa o ruchu drogowym pas ruchu dla rowerów to część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi[18].

Szczególnym przypadkiem pasa rowerowego jest kontrapas rowerowy.

Przypisy edytuj

  1. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 988).
  2. Bikeworld.pl Aktualne przepisy rowerowe 2023 / Porady, Bikeworld.pl / Najpopularniejszy portal rowerowy w Polsce [dostęp 2023-03-29] (pol.).
  3. Jest taki rodzaj dróg, po których rowery muszą chodzić. Czas z nimi skończyć, Autoblog.pl - blog motoryzacyjny, 7 stycznia 2023 [dostęp 2023-03-29] (pol.).
  4. droga rowerowa - Encyklopedia Rowerowa, www.encyklopediarowerowa.pl [dostęp 2023-03-29].
  5. Droga rowerowa czy ścieżka rowerowa?, www.transport-publiczny.pl [dostęp 2023-03-29] (pol.).
  6. Hubert Barański: Statystyki rowerówek. Rowerowa Łódź, 2023-01-01. [dostęp 2023-04-07]. (pol.).
  7. Top 9 rowerowych miast Polski - CentrumRowerowe.pl, CentrumRowerowe [dostęp 2023-03-29] (pol.).
  8. Aleksander Buczyński: Warunki dla ruchu rowerowego w inwestycjach drogowych 1997-2000. Zielone Mazowsze, 2001-02-10. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
  9. Błażej Grygiel: Bój o ścieżkę rowerową z Mostu Północnego. warszawa.wyborcza.pl, 2009-08-25. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
  10. Rowerem po kolei, zm.org.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  11. Lidzbark, Orneta: Dzisiaj otwarcie ścieżki rowerowej, lidzbarkwarminski.wm.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-11].
  12. Trasa rowerowa Swarzewo – Krokowa, rowery.trojmiasto.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  13. Oborniki. Nasze miasto, O takiej ścieżce marzyli rowerzyści i biegacze
  14. a b l, Wywłaszczenia pod ścieżki, jak pod autostrady, Prawo.pl, 6 maja 2014 [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  15. Drogi rowerowe zostają w katalogu celów publicznych, www.portalsamorzadowy.pl [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  16. Odpowiedź Ministra Infrastruktury na interpelacje posła Grzegorza Lipca nr 28738 z dnia 18 stycznia 2019; DDP-1.054.5.2019
  17. Ścieżka rowerowa może być budowana na podstawie specustawy drogowej - wyrok WSA, Rzeczpospolita [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  18. (Dz.U. z 2022 r. poz. 988).

Zobacz także edytuj

Linki zewnętrzne edytuj