Duke Ellington
Duke Ellington, właśc. Edward Kennedy Ellington (ur. 29 kwietnia 1899 w Waszyngtonie, zm. 24 maja 1974 w Nowym Jorku)[2] – amerykański pianista, kierownik zespołu (bandleader), kompozytor i aranżer jazzowy.
Duke Ellington | |
Imię i nazwisko |
Edward Kennedy Ellington |
---|---|
Pseudonim |
Duke |
Data i miejsce urodzenia |
29 kwietnia 1899 |
Data i miejsce śmierci |
24 maja 1974 |
Instrumenty | |
Gatunki |
jazz (swing[1], early jazz[1], jazz orkiestralny[1], jazz progresywny[1]), muzyka poważna[1] |
Zawód |
muzyk (pianista, kompozytor, aranżer), bandleader |
Zespoły | |
The Duke Ellington Orchestra | |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Życiorys
edytujUrodzony w Waszyngtonie. Jego rodzice pochodzili z czarnej klasy średniej. W domu otrzymał bardzo dobre wychowanie i maniery, stąd już w szkole nazywano go „Książę” (ang. duke). Jego zainteresowania jazzem były jednak nie w smak rodzicom, Duke uciekł więc z domu i w 1922 wraz z zespołem, w którym grał, przyjechał do Nowego Jorku, będącego w owym czasie głównym ośrodkiem jazzu. Wtedy zespół nie odniósł sukcesu, jednak Ellington spróbował jeszcze rok później jako członek zespołu The Washingtonians, tym razem z większym powodzeniem. Stary lider grupy próbował oszukiwać muzyków i stracił ich zaufanie – wtedy kierownictwo objął Duke. Udało im się dostać kontrakt w Harlemie, a w 1928 znaleźli zatrudnienie w „Cotton Clubie”.
W tym czasie grali u niego m.in. Johnny Hodges (saksofon altowy), Barney Bigard (klarnet), Cootie Williams (trąbka) i Juan Tizol (puzon wentylowy).
W 1933 Duke Ellington wraz z big bandem odbył tournée po Europie (Anglia, Francja, Holandia).
Tworzył także muzykę filmową, m.in. do Anatomii morderstwa (Anatomy of a Murder) Otto Premingera, w której zagrał też epizodyczną rolę pianisty w barze.
Został pochowany na Woodlawn Cemetery w Nowym Jorku.
Wybrane kompozycje
edytuj- Black and Tan Fantasy (1927)
- C Jam Blues (1942)
- Cotton Tail (1940)
- Creole Love Call (1927)
- Don't Get Around Much Anymore (1940)
- I Got It Bed (1941)
- I'm Beginning to See the Light (1944)
- In a Mellotone (1939)
- In a Sentimental Mood (1935)
- It Don't Mean a Thing (If It Ain't Got That Swing) (1931)
- Mood Indigo (1930)
- Prelude to a Kiss (1938)
- Satin Doll (1953)
- Solitude (1934)
- Sophisticated Lady (1932)
Nagrody i wyróżnienia
edytujGrammy Awards[3] | ||||
Rok | Kategoria | Tytuł | Gatunek | Wynik |
---|---|---|---|---|
1999 | Historical Album | The Duke Ellington Centennial Edition RCA Victor Recordings (1927-1973) |
Jazz | Laureat |
1979 | Best Jazz Instrumental Performance, Big Band | Duke Ellington at Fargo, 1940 Live | Jazz | Laureat |
1976 | Best Jazz Performance By a Big Band | The Ellington Suites | Jazz | Laureat |
1972 | Best Jazz Performance By a Big Band | Toga Brava Suite | Jazz | Laureat |
1971 | Best Jazz Performance By a Big Band | New Orleans Suite | Jazz | Laureat |
1968 | Best Instrumental Jazz Performance – Large Group Or Soloist with Large Group |
...And His Mother Called Him Bill | Jazz | Laureat |
1967 | Best Instrumental Jazz Performance, Large Group Or Soloist with Large Group |
The Far East Suite | Jazz | Laureat |
1966 | Best Original Jazz Composition | In the Beginning God | Jazz | Laureat |
1965 | Best Instrumental Jazz Performance - Large Group or Soloist with Large Group |
New Orleans Suite | Jazz | Laureat |
1959 | Best Performance By w Dance Band | Anatomy of a Murder | Pop | Laureat |
1959 | Best Musical Composition First Recorded And Released in 1959 (More Than 5 Minutes Duration) |
Anatomy of a Murder | Composing | Laureat |
1959 | Best Sound Track Album – Background Score From a Motion Picture or Television |
Anatomy of a Murder | Composing | Laureat |
- 1969 Prezydencki Medal Wolności
- 1973 Kawaler Legii Honorowej
- 1999 Nagroda Pulitzera (przyznana pośmiertnie)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Duke Ellington. allmusic.com. [dostęp 2020-07-10]. (ang.).
- ↑ Paul Tanner, Maurice Gerow: A study of jazz. W.C. Brown Co., 1973, s. 128. ISBN 978-0-697-03557-8.
- ↑ allmusic – Duke Ellington • Grammy Awards
Bibliografia
edytuj- Joachim Ernst Berendt, Od raga do rocka – wszystko o jazzie, Kraków: PWM, 1979.
- Andre Hodeir, Ludzie i problemy jazzu, Kraków: PWM, 1961.
- Dariusz Michalski, Nie było nas – był jazz, [w:] Cały ten "jazz", Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990, ISBN 83-214-0668-8 (Lekka Muza ; 1)
- Wacław Panek , Encyklopedia muzyki rozrywkowej, Warszawa: „Świat Książki”, 2000, ISBN 83-7227-183-6, OCLC 830244848 .
- Dionizy Piątkowski, Duke Ellington, Warszawa: Agora SA, 2010, ISBN 978-83-7552-891-6
- Dionizy Piątkowski, Jazz, Poznań: Atena, 2005, ISBN 83-85414-90-8
- Jerzy Radliński, Obywatel Jazz, Kraków: PWM, 1967.
- Roman Waschko, Przewodnik Iskier: muzyka jazzowa i rozrywkowa, Warszawa 1970.
Linki zewnętrzne
edytuj- Duke Ellington – Biografia (ang.). rholmes.myweb.uga.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-23)].
- Duke Ellington – Dyskografia
- Miejsce spoczynku Duke'a Ellingtona podane na stronie Find a grave
- ISNI: 0000000109110810
- VIAF: 66651610
- ULAN: 500473109
- LCCN: n50080187
- GND: 118529994
- NDL: 00438812
- LIBRIS: dbqsssfx088mx3d
- BnF: 13893638w
- SUDOC: 030838916
- SBN: RAVV030940
- NLA: 35061651
- NKC: jn20000601477
- BNE: XX854166
- NTA: 071101004
- BIBSYS: 90081141
- CiNii: DA03026747
- Open Library: OL1953949A
- PLWABN: 9810652034705606
- NUKAT: n97035404
- J9U: 987007279073105171
- PTBNP: 566164
- CANTIC: a10077273
- LNB: 000037484
- NSK: 000034304
- CONOR: 27499875
- BNC: 000523839
- ΕΒΕ: 63539
- KRNLK: KAC201925294
- LIH: LNB:V*18602;=BD
- RISM: people/40219484