Wikipedia

Durum (miasto)

Durum (akad. Dūrum, sum. bàdki)[1] – starożytne miasto w południowej Mezopotamii, leżące w pobliżu Uruk, identyfikowane przez niektórych badaczy ze stanowiskiem Umm al-Wawiya w Iraku[2].

Dzieje edytuj

Durum pojawia się po raz pierwszy w tekstach z końca III tys. p.n.e., z czasów panowania III dynastii z Ur[2]. Na początku II tys. p.n.e. miasto znalazło się pod kontrolą królów Isin[2]. W tym też to czasie pojawił się zwyczaj, aby Durum powierzać w zarządzanie królewskiemu synowi - następcy tronu[2]. I tak na przykład gubernatorem tego miasta był Iszme-Dagan (ok. 1953–1935 p.n.e.), syn i przyszły następca króla Isin Iddin-Dagana (ok. 1974–1954 p.n.e.)[2]. W jakiś czas po panowaniu samego Iszme-Dagana Isin utraciło kontrolę nad Durum na rzecz królestwa Larsy[2]. Dowodem na to są cegły inskrybowane imieniem Gungunuma, króla Larsy (1932-1906 p.n.e.), znajdowane na stanowisku Umm al-Wawiya[2]. Po kilkudziesięciu latach Durum znalazło się z kolei w rękach Sin-kaszida (1865/1860–1833? p.n.e.), władcy małego królestwa ze stolicą w Uruk[2]. Założył on własną dynastię, która rządziła Uruk i Durum aż do 1802 r. p.n.e., kiedy to królestwo to najechał i podbił Rim-Sin I z Larsy (1822–1763 p.n.e.)[2].

Bogowie Durum edytuj

Bogami opiekuńczymi miasta Durum byli bliźniacy Lugal-irra i Meslamta-ea – bóstwa związane ze światem podziemnym[3]. Sin-kaszid, król Uruk, rozkazał wznieść w Durum każdemu z tych bogów jego własną świątynię: Lugal-irra czczony miał być w świątyni E-nihuszgurusuziila (sum. é.ní.ḫuš.gùru.su.zi.íl.la, tłum. „Dom odziany w budzący grozę terror, niosący trwogę”)[4][5], a Meslamta-ea w świątyni E-meslammelamila (sum. é.mes.lam.me.lám.íl.la, tłum. „Dom, bohater świata podziemnego, niosący przerażający blask”)[6][7].

Ninszatapada, arcykapłanka boga Meslamta-ea w Durum edytuj

Z Durum związana jest postać Ninszatapady, córki Sin-kaszida i arcykapłanki boga Meslamta-ea w tym mieście[8]. Po zdobyciu Durum przez wojska Rim-Sina I z Larsy musiała ona z niego uciekać i żyć przez kilka lat na wygnaniu[8]. Tęskniąc za Durum napisała ona do Rim-Sina I wychwalający go list, w którym prosi go, aby pozwolił jej wrócić do tego miasta[8]. Z faktu, iż list ten odnaleziony został w archiwum królewskim w Larsie wnosić można, że prośba Ninszatapady została spełniona[8].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Frayne D.R., Old Babylonian ..., s. 460, 462.
  2. ↑ a b c d e f g h i hasło Durum, w: Bryce T., The Routledge Handbook ..., s. 208-209.
  3. ↑ Nicole Brisch, 'Lugalirra and Meslamtaea (a pair of gods)', Ancient Mesopotamian Gods and Goddesses, Oracc and the UK Higher Education Academy, 2016
  4. ↑ Frayne D.R., Old Babylonian ..., s. 460.
  5. ↑ George A.R., House Most ..., s. 132.
  6. ↑ Frayne D.R., Old Babylonian ..., s. 462.
  7. ↑ George A.R., House Most ..., s. 127.
  8. ↑ a b c d Halton Ch., Svärd S., Women's Writing ..., s. 100-102.

Bibliografia edytuj

  • hasło Durum, w: Bryce T., The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 208-209.
  • Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990.
  • George A.R., House Most High. The Temples of Ancient Mesopotamia, Eisenbrauns, Winona Lake 1993.
  • Halton Ch., Svärd S., Women's Writing of Ancient Mesopotamia, Cambridge University Press, 2017.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Durum_(miasto)&oldid=54236940”