Dustin Hoffman

amerykański aktor

Dustin Lee Hoffman[1] (ur. 8 sierpnia 1937 w Los Angeles) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, dwukrotny laureat Oscara[2].

Dustin Hoffman
Ilustracja
Dustin Hoffman (2017)
Imię i nazwisko

Dustin Lee Hoffman

Data i miejsce urodzenia

8 sierpnia 1937
Los Angeles

Zawód

aktor, reżyser, producent filmowy

Współmałżonek

Anne Byrne
(1969–1980; rozwód)
Lisa Gottsegen
(od 1980)

Lata aktywności

od 1960

Odznaczenia
Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Los Angeles w Kalifornii w rodzinie Żydów aszkenazyjskich. Jego matką była Lillian z domu Gold, pianistka jazzowa. Jego ojcem był Harry Hoffman scenograf Columbia Pictures[3][4]. Swoje imię otrzymał od imienia hollywoodzkiego aktora Dustina Farnuma. Jego starszy brat Ronald został adwokatem i ekonomistą.

W 1955 ukończył szkołę średnią Los Angeles High School. W 1956 porzucił Santa Monica City College[5]. Od początku myślał o aktorstwie i dlatego w 1958 wstąpił do Pasadena Playhouse w Pasadenie, w stanie Kalifornia, gdzie zaprzyjaźnił się ze studentem Gene’em Hackmanem[6].

Początki kariery

edytuj

Debiutował w sztuce Tak jest dla bardzo młodego człowieka (Yes Is For a Very Young Man, 1960) na scenie Sarah Lawrence College, a rok później wystąpił na Broadwayu w spektaklu Kucharz dla pana generała (A Cook For Mr. General, 1961)[7]. Następnie studiował w słynnym nowojorskim Actors Studio, aby poznać tajniki metody wszczepiane całym pokoleniom amerykańskich aktorów przez Lee Strasberga. Swoją pracę na ekranie zapoczątkował gościnnym występem w dwóch odcinkach serialu ABC Nagie miasto (Naked City, 1961, 1963).

Grał na scenie Theatre Company of Boston (1964), m.in. w takich przedstawieniach jak Końcówka (Endgame) Samuela Becketta, Towarzysz Quare (The Quare Fellow) i W dżungli miejskiej (In the Jungle of Cities) Bertolta Brechta, w nowojorskim American Place Theater (1965) w spektaklu Harry, południe i noc (Harry, Noon and Night). Był asystentem reżysera Ulu Grosbarda sztuki Arthura Millera Widok z mostu (A View From the Bridge, 1965), pracował jako menadżer sceniczny na Broadwayu przy realizacji przedstawienia Tematem były róże (The Subject Was Roses, 1965).

W 1968 spróbował swoich sił jako reżyser broadwayowskiego spektaklu Jimmy Shine.

Był na okładkach „People”, „Interview”, „Time”, „Esquire”, „L’Uomo Vogue”, „Vanity Fair”, „Rolling Stone”, „GQ”, „Entertainment Weekly”, „Harper’s Bazaar”, „Film” i „Life[8].

Kariera ekranowa

edytuj

W tym okresie okazjonalnie grywał w reklamach telewizyjnych. Na początku i w połowie lat 60. występował w programach i serialach telewizjnych: Naked City, The Defenders, Hallmark Hall of Fame, The Nurses.

Jego kinowym debiutem był udział w komedii Arthura Hillera The Tiger Makes Out (1967) u boku Eli Wallacha. Pozycję gwiazdora zdobył natychmiast, dzięki kreacji niedojrzałego, nadwrażliwego i niepozornego fizycznie Benjamina Braddocka, absolwenta wyższej uczelni, który wpada w sidła romansu w melodramacie Mike’a Nicholsa Absolwent (The Graduate, 1967), za którą otrzymał nagrodę Złotego Globu jako obiecujący aktor, Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) i nominację do nagrody Oscara[2]. Do tej roli byli brani pod uwagę także Warren Beatty i Robert Redford. Wyzwaniem była nominowana do Oscara rola kulawego złodziejaszka Ratso Rizzo, żałosnego, a zarazem tragicznego w swojej niemal zwierzęcej amoralności w dramacie Johna Schlesingera Nocny kowboj (Midnight Cowboy, 1969)[2].

 
Dustin Hoffman w 1974

W satyrycznej ekranizacji powieści Thomasa Bergera Mały Wielki Człowiek (Little Big Man, 1970) w reż. Arthura Penna z Faye Dunaway jako Jack Crabb, stulatek, opowiada reporterowi historię swojego długiego i niezwykłego życia na Dzikim Zachodzie. W okresie mody na kino przemocy i gwałtu zagrał mrukliwego astrofizyka w dreszczowcu Sama Peckinpaha Nędzne psy (Straw Dogs, 1971). Rola kontrowersyjnego prezentera kabaretowego Lenny’ego Bruce’a, który prowokował Amerykę bezkompromisową krytyką i wulgarnym językiem, w dramacie biograficznym Boba Fosse’a Lenny (1974) z Valerie Perrine przyniosła mu kolejną nominację do Oscara[2].

W dramacie historycznym Alana J. Pakuli Wszyscy ludzie prezydenta (All the President’s Men, 1976) zagrał dziennikarza Carla Bernsteina odpowiedzialnego wraz z Bobem Woodwardem (Robert Redford) za ujawnienie afery Watergate. Za postać Teda Kramera, który porzucony przez żonę poświęca się wychowaniu sześcioletniego Billy’ego, w dramacie Sprawa Kramerów (Kramer vs. Kramer, 1979) został uhonorowany nagrodą Oscara i nagrodą Złotego Globu[2].

Rola zdeprymowanego bezrobotnego aktora, który podbija Amerykę kobiecą rolą w telewizyjnej operze mydlanej, w komedii Sydneya Pollacka Tootsie (1982) przyniosła mu jeszcze jedną nagrodę Złotego Globu i Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) oraz nominację do nagrody Oscara[2]. Za postać objazdowego sprzedawcy, żyjącego iluzją, że jemu i jego rodzinie jest pisane odnieść sukces, w telewizyjnej adaptacji sztuki Arthura Millera CBS Śmierć komiwojażera (Death of a Salesman, 1985) w reżyserii Volkera Schlöndorffa dostał nagrodę Emmy i Złotego Globu. Dzięki przejmującej kreacji cierpiącego na autyzm schizofreniczny Raymonda Babbitta w dramacie Barry’ego Levinsona Rain Man (1988) sprawił, że problem tego zaburzenia znalazł się w centrum zainteresowania społecznego i odebrał nagrodę Oscara i Złotego Globu[2]. Za postać producenta filmowego-dziwaka ze świata show biznesu w czarnej komedii Barry’ego Levinsona Fakty i akty (Wag the Dog, 1997) był po raz siódmy nominowany do nagrody Oscara[2].

Życie prywatne

edytuj

Od 4 maja 1969 do 6 października 1980 był żonaty z baletnicą Anne Byrne, z którą ma córkę Jennę Byrne (ur. 15 października 1970), fotografkę. Ma także pasierbicę Karinę (ur. 1966). 12 października 1980 ożenił się z prawniczką Lisą Gottsegen. Mają czwórkę dzieci: dwóch synów – Jacoba Jake’a Hoffmana(inne języki) (ur. 20 marca 1981) i Maxwella (ur. 30 sierpnia 1984) oraz dwie córki – Rebeccę (ur. 17 marca 1983) i Alexandrę (ur. 1987).

Odznaczenia

edytuj

Filmografia

edytuj

Nagrody

edytuj
Rok Nagroda Kategoria Film
1968 Nagroda BAFTA Najbardziej obiecujący nowicjusz[11] Absolwent (1967)
Złoty Glob Najbardziej obiecujący aktor[11]
1969 Nagroda BAFTA Najlepszy aktor pierwszoplanowy[11] John i Mary (1969) i Nocny kowboj (1969)
1970 David di Donatello Najlepszy aktor zagraniczny[11] Nocny kowboj (1969)
1977 Maratończyk (1976)
1980 Sprawa Kramerów (1979)
Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy[11]
Złoty Glob Najlepszy aktor w filmie dramatycznym[11]
1984 Nagroda BAFTA Najlepszy aktor[11] Tootsie (1982)
Złoty Glob Najlepszy aktor w komedii / musicalu[11]
1986 Nagroda Emmy Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym[11] Śmierć komiwojażera (1985)
Złoty Glob Najlepszy aktor w miniserialu lub filmie telewizyjnym[11]
1989 Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy[11] Rain Man (1988)
Złoty Glob Najlepszy aktor w filmie dramatycznym[11]
David di Donatello Najlepszy aktor zagraniczny[11]
Nagroda na 39. MFF w Berlinie Honorowy Złoty Niedźwiedź za całokształt twórczości[11]
1996 53. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji Złoty Lew za całokształt twórczości[11]
1997 Złoty Glob Nagroda im. Cecila B. DeMille’a[11]
2003 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Francisco Nagroda im. Petera J. Owensa[11]
2005 MTV Movie Awards 2005 Najlepszy występ komediowy[11] Poznaj moich rodziców (2004)
2009 César Cezar Honorowy[11]
Annie Najlepszy aktor głosowy w filmie animowanym[11] Kung Fu Panda (2008)
2011 Nagroda Genie Najlepszy występ aktora w roli drugoplanowej[11] Świat według Barneya (2010)
2012 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w San Sebastián Nagroda Donostia za całokształt twórczości[11]

Przypisy

edytuj
  1. Personalidade: Dustin Hoffman (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2019-07-27]. (port.).
  2. a b c d e f g h Dustin Hoffman Awards. AllMovie. [dostęp 2022-10-30]. (ang.).
  3. Dustin Hoffman – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2019-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-27)]. (ang.).
  4. Dustin Hoffman Biography (1937-). Film Reference. [dostęp 2019-07-27]. (ang.).
  5. Dustin Hoffman – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-07-27]. (rum.).
  6. Jason Ankeny: Dustin Hoffman Biography. AllMovie. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).
  7. Dustin Hoffman. Internet Broadway Database. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).
  8. Dustin Hoffman Magazines. FamousFix. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).
  9. LÉGENDE DU CINÉMA, DUSTIN HOFFMAN DEVIENT COMMANDEUR DE L'ORDRE DES ARTS ET DES LETTRES EN 2009.. puretrend.com. [dostęp 2014-11-26]. (fr.).
  10. ang. Mr. Magorium’s Wonder Emporium
  11. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Dustin Hoffman Awards. FamousFix. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj