Duszniki (województwo wielkopolskie)
Duszniki[2] – wieś w zachodniej Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie szamotulskim, w gminie Duszniki. Wieś jest siedzibą gminy Duszniki.
| Artykuł | 52°27′4″N 16°24′8″E |
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°27'N, 16°24'E |
| - błąd | 2293 m |
| Odległość | 206 m |
| ||||
| ||||
 Dwór (dom kultury) i kościół poewangelicki | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  wielkopolskie
| |||
| Powiat | szamotulski | |||
| Gmina | Duszniki | |||
| Liczba ludności (2014) | 2600 | |||
| Strefa numeracyjna | 61 | |||
| Kod pocztowy | 64-550[1] | |||
| Tablice rejestracyjne | PSZ | |||
| SIMC | 0583065 | |||
Położenie na mapie gminy Duszniki   Duszniki | ||||
Położenie na mapie Polski  Duszniki | ||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  Duszniki | ||||
Położenie na mapie powiatu szamotulskiego  Duszniki | ||||
 52°27′04″N 16°24′08″E/52,451111 16,402222
| ||||
| Strona internetowa | ||||
Wieś duchowna, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[3].
W Dusznikach urodził się Piotr Lisek, medalista mistrzostw świata, halowych mistrzostw świata oraz dwukrotny halowych mistrzostw Europy.
Części wsiEdytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0583071 | Duszniczki | część wsi |
| 0583088 | Duszniki-Huby | część wsi |
| 0583094 | Duszniki-Osiedle | część wsi |
| 0583102 | Jakubowo | część wsi |
Historia i zabytkiEdytuj
Pierwsza informacja o istnieniu osady pochodzi z 1417. Należała do dóbr stołowych biskupów poznańskich.
Wieś duchowna biskupa poznańskiego, położona była w 1580 roku w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[6].
Leon Plater w XIX-wiecznej książce pod tytułem "Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Księztwa Poznańskiego" (wyd. 1846) zalicza Duszniki do ówczesnego powiatu bukowskiego, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[7]. Duszniki należały do okręgu bukowskiego i były siedzibą majętności, której właścicielem był rząd pruski w Berlinie[7]. Do majątku Duszniki należały: Dobieżyn, Wielka Wieś, Pawłowko oraz Zegowo[7].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
Do najważniejszych zabytków i osobliwości należą:
- kościół św. Marcina z 1. połowy XVI wieku, rozbudowywany w latach 1903-1904 i 1912-1913 (nawa gotycka, polichromie Stanisława Smoguleckiego z 1913, renesansowe epitafium poety Jerzego Pigłowskiego, dzwonnica z 1948 prawdopodobnie autorstwa Franciszka Morawskiego),
- późnobarokowa plebania - koniec XVIII wieku,
- neogotycki kościół poewangelicki z 1866 (nieczynny, był użytkowany jako magazyn),
- dwór klasycystyczny z 1848, obecnie dom kultury (w gestii skarbu państwa już w 1926) i zespół folwarczny,
- dawny szpital dla ubogich z 1907,
- dawna szkoła ludowa, obecnie podstawowa (różne budynki z lat 1865-1913),
- poczta z początków XX wieku,
- dworzec Opalenickiej Kolei Dojazdowej, 1905,
- pomnik poległych w powstaniu wielkopolskim i II wojnie światowej,
- park krajobrazowy wokół dworu - platan o obwodzie 400 cm, dęby, cisy, sosny,
- pierścień lip wokół starego kościoła - obwody do 350 cm.
Miejscowości partnerskieEdytuj
- Faßberg
, - Illuka
, - Taivalkoski
.
Zobacz teżEdytuj
- Rezerwat przyrody Duszniczki - w pobliżu
PrzypisyEdytuj
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 237 [dostęp 2020-12-23] [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Popularnie, zamiennie używa się nazwy Duszniki Wielkopolskie, jednakże nazwa ta nie jest prawnie uregulowana.
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 245.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. I, Wielkopolska, Warszawa 1883, s. 11.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
BibliografiaEdytuj
- praca zbior., Słownik krajoznawczy Wielkopolski, PWN, Warszawa-Poznań, 1992, s.55, ISBN 83-01-10630-1
- Marcin Libicki, Piotr Libicki, Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce, wyd. Rebis, Poznań, 2010, s.90, ISBN 978-83-7301-243-1
- praca zbiorowa, Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, Województwo poznańskie 32, cz. 2, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 1998, ss.99-102, ISBN 83-86334-37-1
Linki zewnętrzneEdytuj
- Duszniki, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu [online], Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
- Dwór w Dusznikach (UAM)