Dwór Idzików (niem. Oberhof Kieslingswalde) – zabytkowy renesansowo-barokowy dwór w Idzikowie na ziemi kłodzkiej, z drugiej połowy XV wieku. Obecnie w ruinie.

Dwór Idzików
Symbol zabytku nr rej. 66 220/764 z 30.09.1960[1]
Ilustracja
Dwór w Idzikowie (2017)
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Idzików

Adres

Idzików 66, 57-500 Bystrzyca Kłodzka

Typ budynku

dwór

Styl architektoniczny

renesansowo-barokowy

Kondygnacje

2

Ukończenie budowy

druga połowa XV w.

Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka
Mapa konturowa gminy Bystrzyca Kłodzka, po prawej znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór Idzików”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór Idzików”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór Idzików”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się ikonka pałacu z opisem „Dwór Idzików”
Ziemia50°17′19″N 16°45′17″E/50,288611 16,754722

Położenie edytuj

Dwór Idzików położony jest w centrum wsi przy dawnym majdanie folwarcznym[2]. Jest budowlą o przysadzistej, wydłużonej sylwecie, ustawioną szczytem do głównej drogi wiejskiej i, wiodącego przez mostek nad potokiem Biała Woda, wjazdu na dziedziniec. W skład zabudowań dworskich oprócz głównego budynku wchodzą jeszcze obiekty gospodarcze z XVIII wieku, zaś w jego pobliżu znajdują się resztki zabytkowego renesansowego ogrodu o powierzchni 0,5 ha, który znacznie został obecnie zniekształcony[3].

Historia edytuj

Nie znamy początków historii dworu. Pewne natomiast jest to, że istniał on już przed 1477 rokiem, a w 1599 roku był wzmiankowany jako siedziba Reichenbachów. W ciągu kolejnych stuleci forma budynku uległa licznym przebudowom. Najstarsze jego fragmenty pochodzą z końca XV wieku lub z początku XVI wieku i zachowały się w części północnej, nieco odchylonej od osi oraz prawdopodobnie stanowią one resztki wieży mieszkalnej. Obiekt był wielokrotnie niszczony przez pożary (1622, 1651, 1664), a następnie odbudowywany, przebudowywany i rozbudowywany, co skutkowało wieloma nieregularnościami w jego planie, układzie wnętrz i kompozycji elewacji, szczególnie zachodniej (zakłócenia w rytmie osi i kształcie otworów okiennych oraz podziale płaszczyzny ściany). Nie wiadomo jak wyglądał on w XVIII wieku. Źródła odnotowują wyłącznie, że był on dwukondygnacyjny[4].:

Po przejęciu dóbr przez Magnisów w 1804 roku, obiekt utracił rangę szlacheckiej siedziby, ale został zmodernizowany i otrzymał formę, którą w znacznej mierze zachował do dzisiaj (wyłącznie pomieszczenia z pierwszego piętra zostały gruntownie przebudowane na początku XX wieku, m.in. w miejsce drewnianych stropów z podsufitką i dekoracyjnymi stiukowymi rozetami założono nowe stropy ceramiczne na metalowych dźwigarach)[4].

Po 1945 roku obiekt został przejęty przez władze polskie i zaadaptowany na biura dla administracji miejscowego PGR-u. W 1977 roku część budowli uległa zniszczeniu i została rozebrana, a dwór prowizorycznie zabezpieczono. Obecnie obiekt stoi pusty[5].

Architektura edytuj

Obiekt obecnie jest budowlą dwukondygnacyjną, założoną na wydłużonym planie o nieco zwichrowanej osi wzdłużnej, przykrytą czterospadowym dachem z niewielkimi lukarnami. Część północną, jednotraktową od południowej, dwutraktowej oddziela korytarz, w którym umieszczono trójbiegowe schody założone na planie litery T. We wnętrzach przyziemia zastosowano sklepienia kolebkowe, kolebkowe z lunetami i sklepienia żaglowe. Elewację wschodnią (fasadę) i północną z pozostałościami wolutowego szczytu uporządkowano i ujednolicono stylistycznie. W tym celu na kondygnacji piętra zastosowano podział ramowy w postaci lizen wspartych na listowym gzymsie kordonowym, a okna oprawiono w tynkowe, uszakowate opaski i łukowate obdasznice, pod którymi zaprojektowano dekorację z motywami liści palmowych[4].

Przypisy edytuj

  1. Na podstawie Rejestru zabytków województwa wałbrzyskiego z 1998 roku.
  2. Kotlina Kłodzka. Mapa turystyczna, 1:100 000, Eko-Graf, Wrocław 1997.
  3. Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t. 15, Wrocław 1994, s. 163.
  4. a b c Popularna Encyklopedia Ziemi Kłodzkiej, pod red. J. Laski i M. Kowalcze, t. 1, Kłodzko 2009, s. 158.
  5. Historia dworu w Idzikowie na stronie "Vratislavia Amici" [on-line] [dostęp: 4.02.2012]

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj