Dydelfowate
Dydelfowate[3], szczury workowate[4] (Didelphidae) – rodzina torbaczy z rzędu dydelfokształtnych (Didelphimorphia). Obejmuje gatunki wszystkożernych, niewielkich ssaków podobnych do szczura. W zapisach kopalnych są znane z pokładów górnej kredy.
| ||
| Didelphidae[1] | ||
| J.E. Gray, 1821[2] | ||
 Przedstawiciel rodziny – dydelf wirginijski (Didelphis virginiana) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Nadrząd | torbacze | |
| Rząd | dydelfokształtne | |
| Rodzina | dydelfowate | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
Didelphis Linnaeus, 1758 | ||
| Podrodziny | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
WystępowanieEdytuj
Dydelfowate zamieszkują Amerykę Południową i Środkową. Jeden gatunek (dydelf wirginijski) występuje od Kostaryki po południe Kanady[5][6].
CharakterystykaEdytuj
Ssaki te charakteryzują się obecnością długiego, zwykle chwytnego, pokrytego łuskami ogona, wydłużoną głową i dużymi uszami. Torba lęgowa, u gatunków, u których występuje, dobrze wykształcona. Samce są nieznacznie większe od samic. Ciąża trwa 12–14 dni. Przez 70–125 dni trwa karmienie mlekiem, po czym młode są odstawiane od sutków matki i rozpoczynają samodzielne życie. Dydelfowate są zwierzętami wszystkożernymi, zjadają padlinę, owoce, owady i drobne kręgowce. Prowadzą nocny tryb życia. Poza okresem rozrodu bytują samotnie. Żyją od 2 do 4 lat[7].
| Wzór zębowy | I | C | P | M | |
|---|---|---|---|---|---|
| 50 | = | 5 | 1 | 3 | 4 |
| 4 | 1 | 3 | 4 | ||
SystematykaEdytuj
Do rodziny należą następujące podrodziny[5][3]:
- Caluromyinae Kirsch, 1977 – wełnooposy
- Glironiinae Voss & Jansa, 2009 – jedynym przedstawicielem jest Glironia venusta Thomas, 1912 – glironia puszystoogonowa
- Hyladelphinae Voss & Jansa, 2009 – jedynym przedstawicielem jest Hyladelphys kalinowskii (Hershkovitz, 1992) – dydelfik Kalinowskiego
- Didelphinae J.E. Gray, 1821 – dydelfy
PrzypisyEdytuj
- ↑ Didelphidae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 308, 1821 (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 1-6. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ Nazwy polskie za: K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 57, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b Podział systematyczny za: D. Astúa: Family Didelphidae. W: C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest (red. red.): Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 42–57. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Family Didelphidae. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-19].
- ↑ Opossum Facts (ang.). [dostęp 23 września 2016].
BibliografiaEdytuj
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 69-70. ISBN 83-01-14344-4.