Dyptyk Barberini
Dyptyk Barberini – datowany na przełom V i VI wieku[1] wykonany z kości słoniowej dyptyk, znajdujący się w zbiorach Luwru (numer inwentarzowy OA 9063)[2].
| |
| Data powstania | |
|---|---|
| Medium | |
| Wymiary |
34,20×26,80 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Zachowało się tylko jedno skrzydło dyptyku[1][2], o wymiarach 34,20×26,80 cm. Jego centralną część zajmuje relief z przedstawieniem sceny triumfu cesarza. Władca dosiada stającego dęba konia, wspierając się o ziemię włócznią przytrzymywaną z tyłu przez brodatego barbarzyńcę[1][2]. Osadzoną w strzemieniu prawą stopę cesarza podtrzymuje półnaga kobieta, uważana za personifikację Ziemi Gaję[1] lub obfitości Abudantię[2]. Nad łbem konia unosi się skrzydlata bogini Wiktoria, trzymająca w ręku palmę zwycięstwa[1]. Ponieważ na dyptyku nie ma żadnej inskrypcji, identyfikacja przedstawionego cesarza jest niepewna, najprawdopodobniej jest to Anastazjusz I lub Justynian I Wielki[1][2].
W lewej kwaterze bocznej umieszczono wizerunek oficera, przekazującego cesarzowi posążek bogini Wiktorii trzymającej wieniec[1]. Kwatera prawa nie zachowała się i w jej miejscu znajduje się osadzony w czasach nowożytnych pusty panel[2]. W dolnym pasie dyptyku widnieją składający hołd cesarzowi barbarzyńcy, prowadzący ze sobą egzotyczne zwierzęta: lwa, słonia i tygrysa[1][2]. Pomiędzy nimi stoi bogini Wiktoria, prawą ręką pozdrawiająca władcę, w lewej natomiast trzymająca róg obfitości[2] lub trofeum[1]. W pasie górnym umieszczono w medalionie podtrzymywanym po bokach przez dwa anioły ukazanego en face Chrystusa otoczonego przez słońce, księżyc i gwiazdę, trzymającego w ręku krzyż[1].
Proweniencja edytuj
Najstarsza wzmianka na temat dyptyku pochodzi z 1625 roku, kiedy to trafił do kolekcji rodziny Barberini, podarowany przez Nicolasa-Claude’a Fabriego de Peiresca kardynałowi Francesco Barberiniemu. Jego wcześniejsze dzieje są nieznane[2]. W 1899 roku zabytek został zakupiony do zbiorów Luwru.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j Janusz A. Ostrowski: Starożytny Rzym. Polityka i sztuka. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, s. 455. ISBN 83-01-12616-7.
- ↑ a b c d e f g h i The Eerdmans Encyclopedia of Early Christian Art and Archaeology. edited by Paul Corby Finney. T. 1. Grand Rapids: William B. Eerdmans Publishing Company, 2017, s. 164. ISBN 978-0-8028-9016-0.