Dytryk
Dytryk (ur. po 992, zm. po 1032) – rzeczywisty, bądź tytularny polski książę dzielnicowy[1], panujący w części państwa polskiego od 1032 do ok. 1033.
 Prawdopodobny podział Polski na trzy dzielnice uzgodniony na zjeździe w Merseburgu (1032-1033): Dzielnica Dytryka | |
| Polski książę dzielnicowy (rzeczywisty, bądź tytularny) | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
po 992 |
| Data śmierci |
po 1032 |
| Ojciec |
Świętopełk, Mieszko lub Lambert |
Życie i panowanie
edytujBył synem jednego z przyrodnich braci Bolesława Chrobrego: Świętopełka, Mieszka lub Lamberta; wnuk Mieszka I i Ody[2]. Najmniej prawdopodobnym ojcem Dytryka jest Świętopełk, który zmarł przed 25 maja 992 r. Natomiast z równym prawdopodobieństwem ojcem mógł być zarówno Lambert, jak i Mieszko. Kazimierz Jasiński, za Oswaldem Balzerem przyjmuje Mieszka[3]. Jedyna o nim wzmianka w Rocznikach hildesheimskich określa go jako patruelis, czyli jako brata stryjecznego Mieszka II[3].
Imię otrzymał prawdopodobnie po pradziadku, Dytryku margrabim Marchii Północnej[3].
Urodzony prawdopodobnie w Niemczech, po wygnaniu jego ojca z Polski przez Bolesława Chrobrego. Jego losy przed 1032 rokiem nie są znane[4]. W 1032 roku na zjeździe w Merseburgu został przez cesarza Konrada II przewidziany na jednego z książąt dzielnicowych. Miał objąć prawdopodobnie dawne państwo gnieźnieńskie, czyli Wielkopolskę[5].
Prawdopodobnie został wygnany z kraju po roku 1033. Wtedy to zmarł Otto Bolesławowic, co dało Mieszkowi II okazję do przejęcia pozostałych dzielnic i ponownego zjednoczenia państwa[6]. Dalsze losy Dytryka nie są znane, podobnie jak małżeństwo, potomstwo, data jego śmierci i miejsce pochówku[3].
Istnieje także hipoteza według której Dytryk był księciem pomorskim i ojcem lub bratem Siemomysła, a tym samym dał początek piastowskiej gałęzi dynastii książąt pomorskich[7].
Genealogia
edytujHipoteza 1 (według E. Rymara)
edytuj| Mieszko I ur. w okr. 922–945 zm. 25 V 992 |
Oda ur. ok. 955–960 zm. 1023 |
N.N. ur. ? zm. ? |
N.N. ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Świętopełk Mieszkowic ur. w ok. 979–985 zm. przed 25 V 992 (?) |
N.N. ur. ? zm. ? |
||||||||||||
| Dytryk ur. po 992, zm. po 1032 |
Hipoteza 2 (według B. Śliwińskiego i J. Dobosza)
edytuj| Mieszko I ur. w okr. 922–945 zm. 25 V 992 |
Oda ur. w ok. 955–960 zm. 1023 |
N.N. ur. ? zm. ? |
N.N. ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Mieszko Mieszkowic ur. w ok. 978–984 zm. po 25 V 992 |
N.N. ur. ? zm. ? |
||||||||||||
| Dytryk ur. po 992, zm. po 1032 |
Hipoteza 3 (według B. Śliwińskiego i J. Dobosza)
edytuj| Mieszko I ur. w ok. 922–945 zm. 25 V 992 |
Oda ur. w ok. 955–960 zm. 1023 |
N.N. ur. ? zm. ? |
N.N. ur. ? zm. ? | ||||||||||
| Lambert Mieszkowic ur. w ok. 981–986 zm. po 25 V 992 (1030?) |
N.N. ur. ? zm. ? |
||||||||||||
| Dytryk ur. po 992, zm. po 1032 |
Przypisy
edytuj- ↑ Brak tekstów źródłowych nt. zasięgu jego księstwa. S. Szczur sugeruje, że jego dzielnicą była Wielkopolska. Zob. Szczur 2002 ↓, s. 80.
- ↑ Rymar 2005 ↓, s. 72–73.
- ↑ a b c d Jasiński 2004 ↓, s. 126.
- ↑ M. D. Kowalski, Dytryk, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. nauk. S. Szczur i K. Ożóg, Kraków 1999, s. 497.
- ↑ Szczur 2002 ↓, s. 80.
- ↑ Szczur 2002 ↓, s. 81.
- ↑ Rymar 2005 ↓, s. 72–73, 79.
Bibliografia
edytuj- Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895.
- Kazimierz Jasiński: Rodowód pierwszych Piastów. Poznań: Wyd. Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, 2004, s. 126–127. ISBN 978-83-7063-409-4. OCLC 442621693. (pol.).
- Gerard Labuda, Pierwsze państwo polskie, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989, s. 54, ISBN 83-03-02969-X, OCLC 834091325.
- Edward Rymar: Rodowód książąt pomorskich. Szczecin: Książnica Pomorska, 2005. ISBN 83-87879-50-9. (pol.).
- Stanisław Szczur: Historia Polski, średniowiecze. Kraków: Wyd. Literackie, 2002. ISBN 83-08-03272-9. OCLC 52266254. (pol.).