Dziennik podróży do Tatrów
Dziennik podróży do Tatrów – dziennik podróży napisany przez Seweryna Goszczyńskiego podczas jego podróży po Podhalu, Spiszu i Tatrach w 1832. Obejmuje okres od 4 kwietnia do 1 listopada 1832. Drukowany był we fragmentach na różnych łamach poczynając od 1834, a w całości wydany po raz pierwszy w roku 1853 w Petersburgu.
Dziennik był jednym z pierwszych wielkich dzieł poświęconych przyrodzie, kulturze i folklorowi Podhala i Tatr. Powstał w trakcie podróży Goszczyńskiego z Krakowa do Łopusznej u podnóży Gorców, gdzie jako poszukiwany uczestnik powstania listopadowego schronił się w dworze Leona Tetmajera, oraz w czasie odbywanych stamtąd wycieczek w Tatry i na Spisz.
Góralszczyzna w Dzienniku traktowana jest w sposób romantyczny, z pozycji demokratycznych. Górale podhalańscy to grupa ludzi o wielkich wartościach kulturotwórczych i społecznych. Goszczyński podkreśla nawet wyższość Górali[1] nad chłopami z innych rejonów kraju. Dzieło ma charakter gawęd o życiu góralskim, pasterstwie, czy zbójnictwie. Podkreślana jest pracowitość górali i ich umiłowanie wolności, a także dążenia niepodległościowe. Opisane są stroje ludowe, a także ułożono słownik gwary podhalańskiej. Same góry są natomiast zdemonizowane i zamieszkałe przez dziwaczne stwory. Realizm faktów koegzystuje w Dzienniku z subiektywizmem impresji.
Przypisy edytuj
- ↑ Sam autor używał zawsze nazwy "Góral" pisanej od dużej litery
Bibliografia edytuj
- Majda Jan: Literatura o Tatrach i Zakopanem (do roku 1918), Ossolineum-PAN Kraków, 1981, s.22-23, ISBN 83-04-00863-7;
- Sierotwiński Stanisław: "Wstęp" do Dziennika podróży do Tatrów wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, we współpracy z De Agostini Polska Sp. z o.o., Wrocław 2005, s. V – CIII, ISBN 83-04-04762-4.
Linki zewnętrzne edytuj
- Dziennik podróży do Tatrów (wyd. 1853) w bibliotece Polona