Dzierżyńsk (Białoruś)

Dzierżyńsk
Дзяржынск
	; Budynek administracji rejonu
Herb	Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	miński
Populacja (2010); • liczba ludności	; 25 200
Nr kierunkowy	+375 1716
Kod pocztowy	222712, 222720
Tablice rejestracyjne	5
	Położenie na mapie obwodu mińskiego Dzierżyńsk
	Położenie na mapie Białorusi Dzierżyńsk
	53°41′N 27°08′E/53,683333 27,133333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Dzierżyńsk, Kojdanów^[2] (błr. Дзяржынск, Dziarżynsk; ros. Дзержинск, Dzierżynsk; hist. błr. Койданаў, Kojdanau; ros. Койданов, Kojdanow) – miasto na Białorusi, w obwodzie mińskim, siedziba administracyjna rejonu dzierżyńskiego. W 2010 roku liczyło ok. 25,2 tys. mieszkańców.

Historia

Dawny zamek i kościół ewangelicko-reformowany

Początki osadnictwa na jego terenie datowane są na XI wiek. Wpisało się ono w historię Rusi Kijowskiej, od XIV wieku wchodziło w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego, a od połowy XVI wieku było ono we władaniu rodu Radziwiłłów, zasłynęło wówczas jako prężny ośrodek kalwinizmu. W 1613 roku Krzysztof Radziwiłł Piorun ufundował nowy kościół ewangelicko-reformowany, który wzniesiono w obrębie murów zamku Radziwiłłów(inne języki). Parafia reformowana istniała tutaj w ramach Jednoty Wileńskiej do 1921 roku. W końcu XVIII wieku miasto należało do powiatu mińskiego w województwie mińskim^[3].

Po II rozbiorze Polski znalazło się ono w granicach guberni mińskiej Imperium Rosyjskiego^[4]. W 1871 roku otwarto stację kolejową. W okresie wojny polsko-bolszewickiej od sierpnia 1919 roku do ok. 10 lipca 1920 roku oraz od 5 do 10 października 1920 roku (wypad 2 Brygady Jazdy, a następnie 14 Dywizji Piechoty) miasto znajdowało się w polskich rękach pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich. Kojdanów był wówczas siedzibą wiejskiej gminy Kojdanów.

Miasto nosiło nazwę Kojdanów do 1932 roku, kiedy na cześć Feliksa Dzierżyńskiego zmieniono nazwę na Dzierżyńsk, czyniąc je jednocześnie stolicą Polskiego Rejonu Narodowego im. Feliksa Dzierżyńskiego – autonomicznej polskiej jednostki administracyjnej. Starą nazwę zachowała miejscowa stacja kolejowa. Po 1940 roku zamek i kościół ewangelicko-reformowany zostały rozebrane.

Podczas okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 200 osób. W grudniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w okolicach miasta^[5].