Echinopsis Zucc. – rodzaj roślin z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Gatunki z tego rodzaju pochodzą z Ameryki Południowej (Argentyna, Chile, Boliwia, Peru, Brazylia, Ekwador, Paragwaj, Urugwaj). Gatunkiem typowym jest E. eyriesii (Turpin) Zucc[3].

Echinopsis
Ilustracja
Morfologia (Echinopsis maximiliana)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

kaktusowate

Rodzaj

Echinopsis

Nazwa systematyczna
Echinopsis Zucc.
Abh. Math.-Phys. Cl. Königl. Bayer. Akad. Wiss. 2: 675. 1837
Echinopsis eyriesii
Echinopsis maximiliana
Trichocereus chiloensis
Echinopsis eyriesii

Morfologia edytuj

Są to rośliny najczęściej o kształcie kulistym lub cylindrycznym. Mają proste żebra i długie, lejkowate kwiaty rozwijające się w nocy.

Synonimy edytuj

W wyniku badań w latach 70. i 80. XX w. do rodzaju Echinopsis włączanych jest szereg wcześniej wyróżnianych rodzajów[4]:

  • Acantholobivia Backeb.
  • Acanthopetalus Y. Itô
  • Andenea Fric (nom. inval.)
  • Aureilobivia Fric (nom. inval.)
  • Chamaecereus Britton & Rose
  • Chamaelobivia Y. Itô (nom. inval.)
  • Cinnabarinea Fric ex F. Ritter
  • Echinolobivia Y. Itô (nom. inval.)
  • Echinonyctanthus Lem.
  • Furiolobivia Y. Itô (nom. inval.)
  • Helianthocereus Backeb.
  • Heterolobivia Y. Itô (nom. inval.)
  • Hymenorebulobivia Fric (nom. inval.)
  • Hymenorebutia Fric ex Buining
  • Leucostele Backeb.
  • Lobirebutia Fric (nom. inval.)
  • Lobivia Britton & Rose
  • Lobiviopsis Fric (nom. inval.)
  • Megalobivia Y. Itô (nom. inval.)
  • Mesechinopsis Y. Itô
  • Neolobivia Y. Itô
  • Pilopsis Y. Itô (nom. inval.)
  • Pseudolobivia (Backeb.) Backeb.
  • Rebulobivia Fric (nom. inval.)
  • Salpingolobivia Y. Itô
  • Scoparebutia Fric & Kreuz. ex Buining
  • Setiechinopsis (Backeb.) de Haas
  • Soehrensia Backeb.
  • Trichocereus (A. Berger) Riccob.

Czasem włączane są także rodzaje:

Część z tych zmian taksonomicznych jest krytykowana[5], w szczególności włączenie rodzaju Trichocereus i utworzenie dużego, złożonego taksonu bez towarzyszącej monografii. Pojawiły się w związku z tym problemy z kolizją nazw w tak powstałym rodzaju, np. w przypadku dwóch różnych gatunków funkcjonujących wcześniej pod nazwami Echinopsis bridgesii i Trichocereus bridgesii. W nowej klasyfikacji Trichocereus bridgesii występuje jako Echinopsis lageniformis. Pomimo wprowadzenia tych zmian, w części prac, szczególnie etnobotanicznych, nadal można znaleźć odwołania do starej klasyfikacji rodzaju Trichocereus.

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny kaktusowatych (Cactaceae) Juss., która jest jednym z kladów w obrębie rzędu goździkowców (Caryophyllales) i klasy roślin okrytonasiennych[2]. W obrębie kaktusowatych należy do plemienia Trichocereeae, podrodziny Cactoideae[6].

Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllanae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Cactineae Bessey in C.K. Adams, rodzina kaktusowate (Cactaceae Juss.), rodzaj Echinopsis Zucc[7].

Gatunki (wybór)[8]

Zastosowanie edytuj

Uprawiane jako rośliny doniczkowe. Uprawa jest łatwa i dlatego są powszechnie spotykane, przy czym najczęściej uprawiany jest Echinopsis eyriesii.

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-07] (ang.).
  3. Index Nominum Genericorum. [dostęp 2010-01-10].
  4. Genus: Echinopsis Zucc. [w:] Germplasm Resources Information Network – (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2008-08-05]. (ang.).
  5. K. Trout: The genus Trichocereus. A simple list of specific names assigned to or proposed for use within the genus Trichocereus. [dostęp 2008-08-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-23)]. (ang.).
  6. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-02-24].
  7. James L. Reveal System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999. Systematyka rodzaju Echinopsis według Reveala
  8. The Plant List. Echinocactus. [dostęp 2011-02-24].