Edmund Ciemnoczołowski
Edmund Ciemnoczołowski (ur. 8 października 1902 w Rogowie w Rejencji bydgoskiej, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – porucznik rezerwy piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 ppor. rez. Edmund Ciemnoczołowski | |
 porucznik rezerwy piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1939 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Edmund Ciemnoczołowski urodził się w dniu 8 października 1902 roku w Rogowie, w ówczesnej Rejencji bydgoskiej, jako syn Józefa i Katarzyny z Konieczków[a]. Młodość spędził w Janowcu[b]. W roku 1923 ukończył Seminarium Nauczycielskie w Gnieźnie (był również absolwentem Państwowego Instytutu Robót Ręcznych w Warszawie) i rozpoczął[c] pracę w szkole powszechnej w Gołańczy. W latach 1930–1938 był kierownikiem tejże szkoły. Od 1938 roku pracował jako nauczyciel w Szkole Ćwiczeń przy Państwowym Liceum Pedagogicznym w Wągrowcu[1][2].
Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego[d] tytularny plutonowy podchorąży Edmund Ciemnoczołowski mianowany został podporucznikiem w rezerwie, ze starszeństwem z dnia 1 września 1929 roku i 536. lokatą korpusie oficerów piechoty[3][4]. W roku 1934 jako podporucznik rezerwy piechoty zajmował 458. lokatę w swoim starszeństwie[5]. Znajdował się wówczas w ewidencji PKU Inowrocław i był oficerem rezerwy 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej z Inowrocławia[6]. Do stopnia porucznika rezerwy piechoty mianowany został ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1939 roku i 989. lokatą[4].
Po zmobilizowaniu (w sierpniu 1939 roku) został wcielony do macierzystego 59 pułku piechoty[e] (pułk ten walczył w składzie 15 Dywizji Piechoty z Armii „Pomorze”). Po agresji ZSRR na Polskę w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli, w której przetrzymywany był w obozie kozielskim[7]. Wiosną 1940 roku został zamordowany w Katyniu (na liście wywózkowej NKWD nr 035/3 z dnia 16 kwietnia 1940 r. odnotowany został pod 70. pozycją)[2][f].
Minister Obrony Narodowej decyzją Nr 439/MON z 5 października 2007 r. awansował pośmiertnie por. Edmunda Ciemnoczołowskiego do stopnia kapitana[8]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 r. w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Rodzina edytuj
Edmund Ciemnoczołowski żonaty był z Anną Chwiłkowską, z którą miał czworo dzieci: Emilię, Eugeniusza, Andrzeja i Marię[1].
Upamiętnienie edytuj
Obelisk poświęcony jego pamięci znajduje się przy Zespole Szkół w Gołańczy (przy ulicy Klasztornej 3). Symboliczny grób zamordowanego oficera znajduje się na poznańskim Cmentarzu Komunalnym nr 2 w Junikowie. Katyński Dąb Pamięci poświęcony kapitanowi Edmundowi Ciemnoczołowskiemu zasadzony został w dniu 20 kwietnia 2010 roku przez nauczycieli i uczniów Gimnazjum im. dra Piotra Kowalika w Gołańczy[9].
Odznaczenia edytuj
- Medal Niepodległości[10]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[10]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[10]
- Państwowa Odznaka Sportowa[10]
- Odznaka Pamiątkowa „Towarzystwo Powstańców i Wojaków Okręgu VIII”[10]
- Odznaka Komendancka Przysposobienia Wojskowego[10]
- Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 r. – 1 stycznia 1986 r. (pośmiertnie)[11]
Uwagi edytuj
- ↑ Edmund Ciemnoczołowski posiadał również rodzinę mieszkającą w Krotoszynie.
- ↑ Według części niepotwierdzonych informacji był uczestnikiem powstania wielkopolskiego i wojny polsko-bolszewickiej.
- ↑ Według części źródeł pracował również jako nauczyciel w szkole w Rogowie.
- ↑ Zarządzenie z dnia 16 maja 1930 r. o sygnaturze B.P.L. 10825-Piech. L. 1414-30.
- ↑ Według części źródeł por. Ciemnoczołowski nie został przydzielony do obsady oficerskiej I rzutu pułku, lecz został wyznaczony dowódcą kompanii w Ośrodku Zapasowym Nadwyżek 59 pp, który wszedł w skład Ośrodka Zapasowego 15 Dywizji Piechoty w Sandomierzu. OZ 15 DP ewakuował się następnie w okolice Tarnopola.
- ↑ Według części źródeł wywieziony z obozu kozielskiego został w dniu 19 kwietnia 1940 roku (w XII transporcie).
Przypisy edytuj
- ↑ a b Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej ↓.
- ↑ a b Katyń – 55 lat od czasu zbrodni ↓.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 10 z 23 V 1930, s. 170.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 633.
- ↑ Rocznik oficerski rezerw 1934 ↓, s. 55.
- ↑ Rocznik oficerski rezerw 1934 ↓, s. 516.
- ↑ Kryska-Karski 1996 ↓, s. 61.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON ↓.
- ↑ Szkolne lusterko ↓.
- ↑ a b c d e f Na podstawie https://web.archive.org/web/20181130030326/https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/eb/Edmund_Ciemnoczo%C5%82owski.jpg
- ↑ Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ↓, Nr 2 poz. 7 z 10 IV 1986, s. 30.
Bibliografia edytuj
- Rocznik oficerski rezerw 1934. Ministerstwo Spraw Wojskowych. Warszawa, 1934. [dostęp 2018-05-19].
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie – decyzja nie ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON. Portal Policja.pl – Katyń – lista osób zamordowanych mianowanych pośmiertnie na wyższe stopnie, poz. 2575. [dostęp 2018-10-11].
- Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Muzeum Wojska Polskiego. [dostęp 2018-10-11].
- Dzienniki Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych z lat 1920–1937. [dostęp 2018-10-11].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w wojsku polskim 1935–1939. Warszawa: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Tadeusz Kryska-Karski: Straty korpusu oficerskiego 1939–1945. Londyn: Polska Fundacja Kulturalna, 1996. ISBN 0-85065-252-9.
- Katyń – 55 lat od czasu zbrodni. portal palukitv.pl, 2007-06-21. [dostęp 2018-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-12)].
- Szkolne lusterko – pisemko uczniów gimnazjum im. dra Piotra Kowalika w Gołańczy. Zespół Szkół w Gołańczy, 2010-04. [dostęp 2018-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-12)].
- Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 z 1 stycznia 1986 r.. [dostęp 2022-06-22].
Linki zewnętrzne edytuj
- Pamięci Edmunda Ciemnoczołowskiego zamordowanego w lesie katyńskim. Ochotnicza Straż Pożarna Gołańcz, 2015. [dostęp 2018-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-12)].
- Krotoszynianie pamiętają o zbrodni katyńskiej. portal Krotoszyn naszemiasto.pl, 2018-04-06. [dostęp 2018-10-12].