Edmund Kloskowski
Edmund Jan Kloskowski (ur. 6 grudnia 1919 w Brusach, zm. 13 września 1993 w Człuchowie) – pedagog, działacz kulturalno-oświatowy, historyk specjalizujący się w historii ziemi człuchowskiej. Opiekował się zabytkami, zbierał dokumenty dotyczące dziejów ziem zachodnich, a szczególnie człuchowskiej. Zbierał i zabezpieczał stare archiwalia, poszukiwał dokumenty w całej Polsce, jak i zagranicą.
Życiorys edytuj
Edmund Kloskowski z pochodzenia Kaszub urodził się w rodzinie chłopskiej jako najstarszy syn Augustyna i Kornelii z domu Wyrowińskich, miał czterech braci – January, Czesław, Zbigniew, Jerzy. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Tucholi. W 1931 roku rozpoczął naukę w gimnazjum w Chojnicach. W 1937 roku został przyjęty do Liceum Pedagogicznego w Grudziądzu, gdzie do wojny ukończył dwie klasy, w tym czasie zaczął działać jako harcerz.
Z dniem wybuchu II wojny światowej z terenów Człuchowa i Debrzna XIX Korpus Pancerny z 4 Armii, dowodzony przez gen. Heinza Guderiana rozpoczął natarcie. Rodzina Kloskowskich podjęła się ucieczki, lecz w ciągu kilku dni front ich wyprzedził i w drodze powrotnej Edmund o mało nie został rozstrzelany przez Niemców podejrzewających go o dezercję. Po powrocie do rodzinnej miejscowości wraz z innymi musiał się regularnie stawiać w miejscowym urzędzie, a niedługo został skierowany do robót przymusowych na terenie Pomorza w firmie Klampt. Pracował przy budowie dróg i mostów. W związku z pochodzeniem etnicznym z pogranicza między III Rzeszą a Rzecząpospolitą Polską około 1941 roku został uznany za Wasserpolen i wpisany jako Eingedeutschte., a następnie przymusowo wcielony do Wehrmachtu.
Według zapisów sporządzonych przez Rejonową Komendę Uzupełnień Szczecinek zapis z dn. 22.04.1949 wygląda następująco. Według książeczki wojskowej: 8.10.1942 wcielony do armii niemieckiej do 489 pułku piechoty, 5.12.1942 zaprzysiężony, 3.08.1943 awansowany na starszego strzelca, 16.10.1943 wyjazd do Norwegii i przydzielony do 62 pułku piechoty kompanii sanitarnej, 16.05.1945 wzięty do obozu polskiego w Norwegii, 18.11.1945 zwolniony i powrócił do Polski, 22.04.1949 przeniesiony do rezerwy w PRL, uznany zdolnym do służby liniowej.
Latem 1945 roku powrócił do Polski i osiadł we wsi Olszanowo w powiecie człuchowskim. W połowie grudnia 1945 roku uruchomił szkołę jednoklasową w Olszanowie. 15 marca 1947 zdał egzamin dojrzałości w Liceum Pedagogicznym w Bydgoszczy. 26 sierpnia 1953 roku ożenił się z Janiną z domu Marchlewicz z Wolności z którą miał i wychował trójkę dzieci Tadeusza, Halinę i Kornelię. Na własną prośbę został przeniesiony i zajął stanowisko kierownika Szkoły Podstawowej w Czarnoszycach. W 1961 roku powierzono mu kierowanie Szkołą Podstawową w Polnicy. Za jego staraniem obok starego obiektu wybudowano nową szkołę imienia Józefa Wybickiego.
W 1969 dotknął go udar mózgu, który spowodował paraliż, otrzymał II grupę inwalidzką. W 1975 został mianowany dyrektorem nowo powstającego Muzeum Regionalnego w Człuchowie z siedzibą w dworze miejskim (z 2 poł. XIX w., dawniej siedziba starostwa) przy al. Wojska Polskiego 3. W 1979 roku na Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku uzyskał stopień magistra historii na podstawie pracy „Podziały terytorialne Pomorza w średniowieczu”. 1 stycznia 1986 przeszedł na emeryturę, lecz nadal pracował na 1/2 etatu w Muzeum Regionalnym. W wyniku poszukiwań bibliofilskich odkrył w bibliotekach berlińskich pierwszą monografię miasta Człuchów – Carl Schulz, Gezchichte der Stadt Schlochau, Schlochau 1882. Efektem jego pracy były również liczne artykuły, wywiady czy współautorstwo książki Dzieje ziemi człuchowskiej[1].
Zmarł nagle 13 września 1993 roku w Człuchowie. Pogrzeb odbył się 16 września; pożegnały go setki ludzi w bazylice pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Chojnicach, a następnie kondukt żałobny przeszedł ulicami miasta na cmentarz komunalny[potrzebny przypis].
Był przewodnikiem PTTK, prezesem wielu organizacji działających na terenie ziemi człuchowskiej jak Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, Polskiego Towarzystwa Historycznego, Towarzystwa Miłośników Ziemi Człuchowskiej. Był także członkiem i założycielem człuchowskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w którym działał czynnie do chwili śmierci jako przewodniczący komisji rewizyjnej.
Przynależność do organizacji edytuj
- 1947–1979(?) – Zjednoczone Stronnictwo Ludowe
- 1957–1968 – Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich w Człuchowie (1962–1968 prezes)
- 1961–1979(?) – Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
- 1963–1979(?) – Towarzystwo Miłośników Ziemi Człuchowskiej (1972–1978 prezes)
- 1978-(?) – Polskie Towarzystwo Historyczne
- 9.10.1980-(?) – NSZZ „Solidarność”
Wyróżnienia edytuj
- 09.06.1957 – odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi uchwałą Rady Państwa PRL
- 19.11.1962 – otrzymał godność zasłużonego działacza Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich
- 16.11.1963 – otrzymał Odznakę Honorową ZHP „za aktywną pracę wśród młodzieży i dzieci” przez Związek Harcerstwa Polskiego, Chorągiew Koszalińska
- 1964 – otrzymał odznakę Zasłużony Działacz Kultury
- 05.06.1965 – odznaczony Srebrną Odznaką „Za opiekę nad zabytkami” przez ministra kultury i sztuki PRL
- 17.11.1966 – wyróżniony Odznaką Honorową „Za zasługi w rozwoju województwa koszalińskiego” przez prezydium wojewódzkiej rady narodowej w Koszalinie
- 1971 – odznaczony Złotą Odznaką PTTK
- 02.07.1979 – odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski
- 14.04.1980 – wyróżniony Odznaką Honorową „Za zasługi dla województwa Słupskiego” przez Wojewódzką Radę Narodową w Słupsku
- 25.04.1980 – wyróżniony Odznaką Honorową „Zasłużony dla miasta Człuchów” przez Miejską Radę Narodową w Człuchowie
- 22.07.1984 – odznaczony Medalem 40-lecia Polski Ludowej uchwałą Rady Państwa PRL
- 27.12.1984 – otrzymał Dyplom za aktywną prace w PTTK
- 02.05.1985 – odznaczony Honorową Odznaką „Za zasługi w rozwoju turystyki w województwie słupskim” przez Urząd Wojewódzki Wydział Kultury Fizycznej i Turystyki w Słupsku
- ? – wyróżniony Odznaką Honorową „Zasłużony dla ziemi koszalińskiej”
Informacje dodatkowe edytuj
W 2008 roku wydano książkę pt. „Inwentarz Starostwa Człuchowskiego z roku 1753” na 660 lecie miasta Człuchów, którą zadedykowano Edmundowi Kloskowskiemu jako założycielowi i pierwszemu dyrektorowi Muzeum Regionalnego[2].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Dzieje ziemi człuchowskiej, Poznań, 1975.
- ↑ Przekazanie dokumentów na podstawie których powstał Inwentarz Starostwa Człuchowskiego z roku 1753.