Edward Albee
Edward Franklin Albee (ur. 12 marca 1928 w Waszyngtonie, zm. 16 września 2016 w Montauk[1][2]) – amerykański dramaturg, który w swoich utworach wyrażał bunt skierowany przeciwko konformizmowi, a także izolacji niektórych amerykańskich środowisk intelektualnych.
Edward Albee (fot. Carl Van Vechten, 1961) | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
dramaturg |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodził się jako Edward Harvey w Waszyngtonie (lub gdzieś w Wirginii), jako syn nieznanego ojca i Louise Harvey. Nie znał swoich biologicznych rodziców, a 18 dni później został oddany do adopcji w Nowym Jorku. Adoptowany przez Reeda A. Albee przedsiębiorcę teatralnego, syna Edwarda Franklina Albee II, multimilionera spadkobiercy Keith-Albee Vaudeville Circuit, oraz Frances Cotter, jako Edward Franklin Albee III i wychowany w Larchmont w stanie Nowy Jork, 18 mil od Manhattanu[3].
Przerwał podjęte studia i wyjechał do Włoch, gdzie podjął pierwsze próby literackie. Po powrocie do Stanów Zjednoczonych w 1959 r. opublikował jednoaktówkę "Opowiadanie o ZOO", która szybko weszła do repertuaru teatrów na całym świecie[4]. Tworzył jednoaktówki surrealistyczne oraz dramaty psychologiczne. W jego dziełach widać wyraźne związki z teatrem absurdu. Sztuki Chwiejna równowaga i Seascape zostały uhonorowane nagrodami Pulitzera. Z kolei Kto się boi Wirginii Woolf? została zekranizowana, a w głównych rolach wystąpili Elizabeth Taylor i Richard Burton.
Sztuki
edytuj- Peter & Jerry (Act One: Homelife. Act Two: The Zoo Story) 2004
- Occupant 2001
- The Goat, or Who is Sylvia? 2000, Tony Award
- The Play About the Baby 1996
- Fragments 1993
- The Lorca Play 1992
- Three Tall Women 1990–91
- Marriage Play 1986–87
- Finding the Sun 1982
- The Man Who Had Three Arms 1981
- Lolita (adaptacja powieści Vladimira Nabokova)
- The Lady From Dubuque 1977–79
- Counting the Ways 1976
- Listening 1975
- Seascape 1974
- Już po wszystkim (All Over, 1971)
- Quotations From Chairman Mao Tse-Tung 1968
- Wszystko w ogrodzie (Everything in the Garden, 1967, adaptacja sztuki Gilesa Coopera)
- Chwiejna równowaga (A Delicate Balance, 1966)
- Malcolm 1965 (adaptacja powieści Jamesa Purdy'ego)
- Maleńka Alicja (Tiny Alice, 1964)
- The Ballad of the Sad Cafe 1963 (adaptacja powieści Carson McCullers)
- Kto się boi Wirginii Woolf? (Who's Afraid of Virginia Woolf?, 1962, Tony Award; adaptacja filmowa: Kto się boi Virginii Woolf?, 1966)
- Amerykański ideał (The American Dream, 1960)
- Fam and Yam 1959
- The Sandbox 1959
- The Death of Bessie Smith 1959
- The Zoo Story 1959
Przypisy
edytuj- ↑ Chris Jones: Pulitzer Prize-winning playwright Edward Albee dies at age 88. [w:] chicagotribune.com [on-line]. 2016-09-16. [dostęp 2016-09-17]. (ang.).
- ↑ Nelson Pressley: Edward Albee, Pulitzer-winning playwright of modern masterpieces, dies at 88. [w:] washingtonpost.com [on-line]. 2016-09-16. [dostęp 2016-09-17]. (ang.).
- ↑ Dennis Wepman , Albee, Edward (12 Mar. 1928–16 Sept. 2016), playwright, Oxford University Press, 22 lipca 2021, DOI: 10.1093/anb/9780198606697.013.20684 [dostęp 2022-02-26] .
- ↑ Leksykon pisarzy świata XX wiek (autor hasła Mikołaj Melanowicz), Fundacja "Literatura Światowa" Warszawa 1993 s. 12-13 ISBN 83-900273-2-1
- ↑ „THEATER Edward Albee: Nothing to Fear”, aut. Jonathana Abarbanela, dostęp 2009-09-08 (ang.)
Bibliografia
edytuj- Popularna Encyklopedia Powszechna, Kraków 1994, ISBN 83-85719-07-5.
- ISNI: 0000000121317785
- VIAF: 49220724
- LCCN: n79122150
- GND: 118501380
- NDL: 00431145
- LIBRIS: mkz13px53kpp8df
- BnF: 118882971
- SUDOC: 026680378
- SBN: CFIV070662
- NLA: 35002571
- NKC: jn20000600091
- BNE: XX823950
- NTA: 068500548
- BIBSYS: 90052928
- CiNii: DA01703505
- Open Library: OL341986A
- PLWABN: 9810598545205606
- NUKAT: n97028477
- J9U: 987007257402905171
- PTBNP: 24250
- LNB: 000148559
- NSK: 000065422
- CONOR: 5311075
- BNC: 000098859
- ΕΒΕ: 73631
- BLBNB: 000593338
- KRNLK: KAC199600306
- LIH: LNB:V*159034;=BI