Edward Goldstein
Edward Goldstein (ur. 14 listopada 1844 w Warszawie, zm. 24 sierpnia 1920 w Paryżu) – powstaniec styczniowy, lekarz, antropolog, kolekcjoner.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz, antropolog |
| Narodowość |
polska |
Życiorys edytuj
Urodził się 14 listopada 1844 w Warszawie[1][2]. Tam w 1862 współorganizował mszę św. w kościele św. Krzyża na rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja[3]. W związku z tym musiał wyjechać z miasta[3]. Został aresztowany w Berlinie, skąd po zwolnieniu udał się przez Hamburg i Londyn do Paryża[3]. Na żądanie ambasady rosyjskiej został stamtąd wydalony[3]. Trafił do Turynu[3]. Tam podjął studia uniwersyteckie[3].
W 1863 w Krakowie przyłączył się do walczących w powstaniu styczniowym[3][2]. Wyruszył do Goszczy i służył w szeregach żuawów śmierci[3]. Uczestniczył w bitwach pod Chrobrzem oraz pod Grochowiskami, gdzie doznał ran[3]. Był leczony w Krakowie, po czym jako sekretarz Wierzejskiego udał się do Lwowa[3]. W drodze został aresztowany i przez półtora roku był osadzony w fortecy[3]. Został przetransportowany do Königgrätz, skąd zbiegł po dwóch tygodniach[3]. Następnie przez Zurych i Lugano dotarł do Paryża[3]. Tam otrzymał pozwolenie na pobyt[3].
W Paryżu podjął studia medycyny oraz antropologii[3][2]. Pracował na stanowisku lekarza IX Dzielnicy[2]. Równolegle był też zatrudniony w Muzeum Nauk Przyrodniczych[2]. Był preparatorem w Muzeum Historii Naturalnej[3]. Pracował u boku Paula Broci[3]. Opublikował szereg prac z dziedziny antropologii, cenionych we Francji[3]. Zarobkował jako profesor nauk przyrodniczych i języka francuskiego[3]. Pełnił funkcję przysięgłego znawcy sztuki przy Trybunale Apelacyjnym w Paryżu[3]. Był sekretarzem Towarzystwa Antropologicznego i Etnograficznego Polskiego w Paryżu[2]. Na wniosek dziekana Sorbony został odznaczony krzyżem oficerskim[3].
Przez trzy lata urządzał założone w 1898 Musée Cernuschi[3]. Następnie wyjechał do Krakowa[3]. Odmawiając sobie osobistego majątku sukcsywnie gromadził kolekcję osobliwości i dzieł sztuki i w 1909 przekazał ten zbiór miastu Kraków[3][2]. Tam w maju 1909 został mianowany kustoszem Muzeum Narodowego[2]. Potem wrócił do Paryża aby kontynuować starania kolekcjonerskie[3][2]. Po wybchu I wojny światowej nie mógł już udać się do Krakowa[3]. Wskutek niekorzystnej sytuacji popadł w niedostatek[3]. Cierpiąc głód nie odważył się wtedy sprzedać niektórych zbiorów oświadczając, że nie są już jego własnością, lecz mają być przekazane do Krakowa[3]. Zmarł w 24 sierpnia 1920 w paryskim przytułku – polskim zakąadzie dobrocznymm św. Kazimierza (trafił tam wcześniej staraniem Władysława Mickiewicza)[2].