Egipskie hieroglify jednoliterowe

Egipskie hieroglify jednoliterowe (tzw. jednoliterowce lub jednospółgłoskowce) – hieroglify reprezentujące tylko jedną spółgłoskę – półsamogłoski lub spółgłoski, ale nigdy nie samogłoski. Jest to najważniejsza, chociaż najmniejsza grupa fonemów. W sumie jest 26 znaków, włączając w to graficzne warianty niektórych z nich. Jednospółgłoskowce w zapisach hieroglificznych z dwu- i trzyliterowcami czasami nazywane są dopełnieniem fonetycznym.

Znaki:

3

,

ỉ

,

w

.

są spółgłoskami słabymi. Łatwo asymilują się ze spółgłoskami je poprzedzającymi, zwłaszcza gdy występują na końcu sylaby. W rezultacie – są często pomijane w zapisie hieroglificznym. Podobnie zachowuje się spółgłoska:

r

.

W naukowych opracowaniach egiptolodzy zaznaczają takie pominięte spółgłoski w zapisach hieroglificznych – w transliteracjach wypisują je w nawiasach kwadratowych „[]” lub nawiasach okrągłych „()”.

Tabela hieroglifów jednoliterowych

Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
Abdżad
Hieroglif	Opis	Tradycyjna transliteracja				Wartość fonetyczna według Allena (2000)
		Zapis	MdC	Fonetyka polska	Przypisy	Staroegipski	Średnioegipski
	sęp egipski	3	A	e lub ee	polskie oddechowe e lub ee, zawieszenie głosu (jak w słowie: peerel); semicki alef	[l] lub [ɾ]	ciche [j] lub [ʔ]
	kwitnąca trzcina	ỉ	i	i	ma dwie wartości fonetyczne: 1. w środku słowa jest to krótkie i (jak w słowie: iść); 2. na początku słowa np. Amon (ỉmn) ma wtedy wartość jak 3; semickie jodh	początkowe lub końcowe [i]; czasem [j]
lub	para kwitnących trzcin lub dwa patyki	y	i + i lub y	j	polskie długie j (jak w słowie: jeść); podwojony jodh		[j]
	przedramię	c lub ʾ	a	e	polskie krótkie e, zwarcie krtaniowe (jak w słowie: ech!); semickie ayin	możliwe [d]	[ʕ]; [d] możliwe, że zachowane w dialektach lub słowach
lub	pisklę przepiórki lub spirala (hieratyczne skrócenie)	w	w lub W	u lub ł lub łu	polskie u przechodzące w łuuu (jak w słowie: służba); semickie Waw	[w] ~ [u]
	stopa lub goleń ze stopą	b	b	b	polskie b (jak w słowie: bomba)	[b] ~ [β]
	taboret z maty trzcinowej lub stołek	p	p	p	polskie p (jak w słowie: pompka)	przydechowe [pʰ]
	żmija rogata	f	f	f	polskie f (jak w słowie: fajka)	[f]
lub	sowa lub palec	m	m lub M	m	1. polskie m (jak w słowie: mama) 2. Uwaga: ten hieroglif posiada również inne formy: – gs chyba dwa żebra oryksa (nazwa zaproponowana) oraz – gs – forma skrótowa 3. zobacz też: dwuliterowe – chyba dwa żebra oryksa (gs)	[m]
lub	fala na wodzie lub korona Dolnego Egiptu	n	n lub N	n	polskie n (jak w słowie: nazwa)	[n]	[n], czasem [l]
	usta	r	r	r	polskie r (jak w słowie: rower)		[ɾ], czasem [l] (dla niektórych dialektów zawsze jako [l])
	trzcinowy szałas (przekrój, rzut z góry)	h	h	h	gardłowo-, lekko-„charczące” h, zwarcie krtaniowe (jak w słowie: Ahmed)	[h]
	lniany skręcony knot	ḥ	H	h	polskie krótkie h (jak w słowie: hufiec); emfatyczne heth	[ħ]
	placenta lub płaski placek lub ludzkie łożysko	ḫ	x	ch	polskie oddechowe ch (jak w słowie: chata); spółgłoska szczelinowa miękkopodniebienna bezdźwięczna	[ɣ]
	brzuch zwierzęcia z sutkami i ogonem	ẖ	X	ś lub chś	bardziej przypomina polskie ś („syczące” sj przy uśmiechnięciu) lub niemieckie ç (jak polskim słowie: wiśnia lub w niemieckim słowie: ich, fonet.: ɪç); spółgłoska szczelinowa podniebienna bezdźwięczna	[x]
lub	złożone ubranie lub rygiel	s lub z	s lub z	s lub z	staroegipski dźwięk fonetyczny „rygla” nie jest znany, możliwe że było to z lub s lub coś pomiędzy zs/s-z (jak w słowach: zupa, syrop, zstępny)	[s]	[s]
lub lub	sadzawka lub basen (rzut z góry)	š	S lub N38 lub N39	sz	polskie sz (jak w słowie: szyba)	[ʃ]
	wiklinowy kosz z rączką	k	k	k	polskie k (jak w słowie: krawiec)	przydechowe [kʰ] w niektórych słowach, palatalizowane [kʲ]
	zbocze piaskowego wzgórza	ḳ	q	q lub k lub ku	emfatyczne q lub ku (jak w słowie: Qumran lub kurant); spółgłoska zwarta języczkowa bezdźwięczna	[qʼ]
	podstawka pod słój na wino lub piwo	g	g	g	polskie twarde g (jak w słowie: guma)	[kʼ]
	chleb	t	t	t	polskie t (jak w słowie: tort)	aspirowane [tʰ]
	pęta (bolas)	ṯ	T	cz lub tcz	polskie cz lub tcz (jak w słowie: cześć)	palatalizowane [tʲ] lub [ʧ]
	dłoń	d	d	d	polskie d (jak w słowie: dom)	ejektywne [tʼ]
	kobra odpoczywająca	ḏ	D	dż	polskie dż (jak w słowie: dżokej)	ejektywne [tʲ’] lub [ʧʼ]

Inne hieroglify czytane jak „jednoliterowce”

Tabela hieroglifów czytanych jak hieroglify jednoliterowe, w kolejności abdżadowej.

Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
i
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	i	i	i
	E9 + G43 lub E9 + w	i	i	nowonarodzone cielę + pisklę przepiórki	1. fon.: i 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – nowonarodzone cielę (iw)
	N18 + N21 + Z1 lub iw + N21 + Z1	i	i	piaszczysta połać ziemi + język ziemi + patyk	1. (w dowolnym słowie) fon.: i, np.: – Irt – Iret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?)) 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify – określniki i ideogramy – piaszczysta połać ziemi (iw)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
b
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	b	b	b
	G29 + Z1 lub bA + Z1	b	b	bocian siodlasty + patyk	1. (w zgrupowaniu) fon.: b 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – bocian siodlasty (b3)
	G29 + R7 lub bA + snTr			bocian siodlasty + miseczka na kadzidło z unoszącym się dymkiem
	D58 + G29 lub b + bA			stopa + bocian siodlasty
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
m
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	m lub M	m	m
	Aa13 lub gs lub im	m	m	chyba dwa żebra oryksa (zaproponowana nazwa) lub pot. palec	1. fon.: m 2. te hieroglify to warianty hieroglifu - 3. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – chyba dwa żebra oryksa (m)
(Stare Państwo)	Aa14
	Aa16
	D38	m	m	przedramię trzymające okrągły bochenek	1. (bardziej powszechne użycie) fon.: m, np.: – Itm – Atum 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – przedramię trzymające okrągły bochenek (mi)
	U1 + G1 lub mA + A	m	m	sierp + sęp egipski	1. (w zgrupowaniu: ) jeden z hieroglifów – – fon.: m 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – sierp (m3) 3. zobacz też: sowa (m) 4. zobacz teæ: palec (m)
	N35A lub mw	m	m	trzy fale	1. (w niektórych przypadkach) fon.: m, np.: – Yncm – Yenoam (region w starożytnej Palestynie) 2. więcej o tych hieroglifach:    hieroglify dwuliterowe – trzy fale (mw)
	N35B lub mw
	N35C lub mw			dwie fale
	G19	m	m	kombinacja hieroglifów: + (sowa + przedramię trzymające stożkowaty bochenek)	fon.: m
	G20	m	m	kombinacja hieroglifów: + (sowa + przedramię)	fon.: m
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
n
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	n lub N	n	n
	N35 + U19 + N35A lub n + U19 + nw	n	n	fala + topór + garnek	1. (w zgrupowaniu) fon.: n 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify – określniki i ideogramy – fala na wodzie (det.) 3. zobacz też: hieroglify dwuliterowe – topór (nw)
	N35 + G1 lub n + A			fala + sęp egipski
	N35 + Z2 lub n + Z2			fala + trzy patyki
	S4	n	n	korona Dolnego Egiptu w koszyku	1. (sporadycznie) fon.: n 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify – określniki i ideogramy – korona Dolnego Egiptu (n)
	D35	n	n	ramiona w geście zaprzeczenia	1. fon.: n 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – ramiona w geście zaprzeczenia (ḫm)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
r
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	r	r lub l	r lub l
	D21 + Z1 lub r + Z1 lub rA + Z1	r	r	usta + patyk	1. (w zgrupowaniu) fon.: r, np.: – ibr – ogier 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – usta (r)
	E23 lub l lub rw	r	r	leżący lew	1. (w zgrupowaniu) fon.: r, np.: – Krr – Kerer (lub Gerãr – miejscowość w starożytnej Syrii (?)) 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – leżący lew (rw)
	E23 + Z1 lub l + Z1 lub rw + Z1			leżący lew + patyk
	E23 lub l lub rw	l	l	leżący lew	1. (okres Ptolemejski) fon.: l - ten hieroglif pojawił się stosunkowo późno, w imionach Ptolemeuszy – zakłada się, że jest to polskie l (jak w słowie: Kleopatra), np.: – Klw3p3tr3.t Kleopatra I 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – leżący lew (rw)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
H (duże)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	H	ḥ	h
	M16 lub HA	ḥ	h	kępa papirusu	1. (w zgrupowaniu) fon.: h 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – kępa papirusu (ḥ3)
	M16 + G1 lub HA + A			kępa papirusu + sęp egipski
	O6 lub Hwt	ḥ	h	prostokątne ogrodzenie widziane na planie (rzut z góry)	1. (znany jeden przypadek) fon.: h, w sł.: (war. ) – ḥtt – kamieniołom 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – prostokątne ogrodzenie widziane na planie (rzut z góry) (ḥ)
	O7			kombinacja hieroglifów: + (prostokątne ogrodzenie widziane na planie + chleb)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
x (mały)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	x	ḫ	ch
	M12 lub xA	ḫ	ch	liść lotosu z łodygą i kłączami	1. (w zgrupowaniu) fon.: ḫ 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – liść lotosu z łodygą i kłączami (ḫ3)
	M12 + G1 lub xA + A			liść lotosu z łodygą i kłączami + sęp egipski
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
s (małe)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	s	s lub z	s lub z
	Aa18	s	s	zatyle czegoś	1. (w zgrupowaniu) fon.: s 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – zatyle czegoś (s3)
	Aa18 + Z1			zatyle czegoś + patyk
	M23 + G43 lub sw + w	s	s	roślina ceniona w Górnym Egipcie + pisklę przepiórki	1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów – – fon.: s 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – roślina ceniona w Górnym Egipcie (sw)
	O35 + D58 lub zb + b	s	s	rygiel z kroczącymi nogami + stopa	1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów – – fon.: s 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – kombinacja hieroglifów: rygiel + kroczące nogi (sb)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
S (duże)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	S	š	sz
	M8 lub SA	š	sz	sadzawka z kwiatami lotosu	1. (w zgrupowaniu) jeden z hieroglifów - - fon.: š 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – sadzawka z kwiatami lotosu (š3)
	M8 + G1 lub SA + A			sadzawka z kwiatami lotosu + sęp egipski
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
k
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	k	k	k
(forma alternatywna – Stare Państwo – hieratyka)	V31A	k	k	wiklinowy kosz z rączką (wersja odwrócona )	1. fon.: k 2. ten hieroglif () jest wersją odwróconą hieroglifu – – był akceptowany tylko w piśmie heratycznym w okresie Starego Państwa 3. zobacz też: wiklinowy kosz z rączką (k)
	D28 lub kA	k	k	uniesione ramiona	1. (w zgrupowaniu) fon.: k 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – uniesione ramiona (k3)
	D28 + Z1 lub kA + Z1			uniesione ramiona + patyk
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
g
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	g	g	g
(Stare Państwo)	W12	g	g	(1) podstawka pod słoje na wino lub piwo	1. fon.: "g" 2. ten hieroglif () był wcześniejszą wersją hieroglifu - 3. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify – określniki i ideogramy – (1) podstawka pod słoje na wino lub piwo (det.)
	V33 lub sSr	g	g	torba z płótna (lnu)	1. (tylko w kilku słowach) fon.: g, np.: – Gbtyw – Koptus (lub Koptos, łac. Coptus – miasto znajdujące się w środkowym biegu Nilu, poniżej Luksoru) 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify trzyliterowe – torba z płótna (lnu) (sšr)
	V34
(Stare Państwo)	V35
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
t (małe)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	t	t	t
	X1 + X2 + N18 + Z2 lub t + X2 + iw + Z2	t	t	chleb + zwinięty chleb + bochenek + trzy patyki	1. (w zgrupowaniu) fon.: t 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.) 3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – bochenek (det.)
	X1 + X2 + N18 lub t + X2 + iw			chleb + bochenek + zwinięty chleb
	V13 lub T	t	t	pęta (bola)	1. (sporadycznie, z powodu błędu fonetycznego) fon.: t 2. ten hieroglif () był używany zamiennie z hieroglifem – 3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
	V14	t	t	pęta (bola) z ogonkiem	1. (sporadycznie) fon.: t 2. ten hieroglif () był używany zamiennie z hieroglifem –    wyjątek stanowi kilka słów, gdzie ten hieroglif występuje podwójnie () 3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
	N16 + N21 + Z1 lub tA + N21 + Z1	t	t	płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku + jęzor z ziemi + patyk	1. (w zgrupowaniu, w dowolnym słowie) fon.: t 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – płaska warstwa ziemi z ziarnkami piasku (t3)
	U33 lub ti	t	t	tłuczek	1. (sporadycznie, w zgrupowaniu) fon.: t, np.: – Irt – Iret (lub Iaret – region w starożytnej Syrii (?)) 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – tłuczek (ti)
	U33 + M17 lub ti + i			tłuczek + kwitnąca trzcina
	U33 + M17 + M17 lub ti + i + i			tłuczek + kwitnąca trzcina + kwitnąca trzcina
	U33 + V28 lub ti + H			tłuczek + lniany skręcony knot
	V28 + U33 lub H + ti			lniany skręcony knot + tłuczek
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
T (duże)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	T	ṯ	cz lub tcz
	V14	ṯ	cz (tcz)	pęta (bola) z ogonkiem	1. fon.: ṯ, np.: – Ṯṯi – Czeczi (lub Tczetczi – imię męskie) 2. ten hieroglif () był używany zamiennie z hieroglifem – 3. zobacz też: hieroglify – określniki i ideogramy – chleb (det.)
	G47 + Z1 lub TA + Z1	ṯ	cz (tcz)	kaczątko + patyk	1. (w zgrupowaniu) fon.: ṯ 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – kaczątko (ṯ3)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
d (małe)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	d	d	d
	D37	d	d	przedramię trzymające stożkowaty bochenek	1. (sporadycznie) fon.: d - fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna, np.: – Ddw – Buzyrys (lub łac. Busiris, obecnie: Abu Sir Bana) 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – przedramię trzymające stożkowaty bochenek (di)
	X8 lub di	d	d	stożkowaty bochenek	1. (kilka przypadków) fon.: d - fonetyka tego hieroglifu jest dyskusyjna, np.: – dḳ(r) – owoce (l. mn.) 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – stożkowaty bochenek (di)
	D47	d	d	dłoń zgięta	1. fon.: d 2. ten hieroglif () był używany jako zamiennik hieroglifu - 3. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify – określniki i ideogramy – dłoń (d)
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)
D (duże)
Hieroglif lub grupa hieroglifów	Gardiner lub WikiHiero	translit.	translit. polska	Opis	Uwagi Oznaczenia: transl. – transliteracja, fon. – fonetyka, półfon. – półfonem, fon. det. – fonetyczny determinatyw, ideo. – ideogram, półideo. – półideogram, det. – determinatyw, war. – wariant, skr. – forma skrótowa zapisu
	D	ḏ	dż
	U28 lub DA	ḏ	dż	ognisty świder	1. (w zgrupowaniu) fon.: ḏ 2. więcej o tym hieroglifie:    hieroglify dwuliterowe – ognisty świder (ḏ3)
	U28 + G1 lub DA + A			ognisty świder + sęp egipski
Kategorie:   Abdżad • A (duże) • i • y • a (małe) • w • b • p • f • m • n • r • h (małe) • H (duże) • x (mały) • X (duży) • s (małe) • S (duże) • k • q • g • t (małe) • T (duże) • d (małe) • D (duże)

Zobacz też

• pismo hieroglificzne
• egipskie hieroglify dwuliterowe
• egipskie hieroglify trzyliterowe
• egipskie hieroglify – określniki i ideogramy
• lista znaków hieroglificznych Alana Gardinera
• lista wszystkich hieroglifów dostępnych w czcionkach Unikodu wraz z listą Gardinera
• hieroglificzna czcionka blokowa w standardzie Unikod

Bibliografia

• Erman Adolf, Breasted James Henry (tłumaczenie), Egiptian grammar. Williams and Norgate, Henrieta Street, Covent Garden, London and 20 South Frederick Street, Edinburgh 1894.
• Roeder Günter (prof. University of Breslau), Mercer Samuel A.B. (translated by), Short Egiptian Grammar. New Haven: Yale University Press; London: Humphrey Milford; Oxford: Oxford University Press, Leipzig 1920.
• Gardiner Alan Henderson (Sir), Egyptian Grammar. The Griffith Institute 1973. ISBN 0-900416-35-1.

Linki zewnętrzne

• opis pisma hieroglificznego wraz z listą znaków (Ancient Egyptian scripts) [online], omniglot.com [dostęp 2018-02-27]  (ang.).
• kurs online dla początkujących z lekcjami czytania i pisania w piśmie hieroglificznym średnioegipskim [online], www.egyptianhieroglyphs.net [dostęp 2021-03-17]  (ang.).