Ekrem Kryeziu
Ekrem Kryeziu (ur. 1 czerwca 1943 w Peji[1]) – kosowski reżyser filmowy i telewizyjny, dramaturg.
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Zawód |
reżyser |
| Lata aktywności |
od 1966 |
Życiorys edytuj
Studiował początkowo w Zagrzebiu, skąd przeniósł się do Belgradu, gdzie w 1970 ukończył studia na wydziale dramaturgii Akademii Filmowej (klasa prof. Josipa Kulundżicia). Jeszcze w okresie studiów rozpoczął pracę w telewizji – początkowo jako spiker, a następnie jako reżyser, scenarzysta i redaktor w redakcji programów albańskojęzycznych TV Belgrad. W 1967 wziął udział w realizacji pierwszego filmu albańskojęzycznego zrealizowanego przez kinematografię jugosłowiańską – Uka i Bjeshkëve të Nemuna (Most w Górach Przeklętych), jako asystent reżysera Miomira „Miki” Stamenkovicia. Przez krótki czas kierował studiem filmowym Kosovafilmi.
W 1981 wziął udział w demonstracjach studenckich w Prisztinie, za co został skazany na 8 lat pozbawienia wolności[1]. Więzienie opuścił w 1985 i założył firmę Labia, realizującą filmy i wydającą płyty z muzyką albańską.
W 1996 zainicjował studia z zakresu dramaturgii na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu w Prisztinie. Po wybuchu wojny o Kosowo w 1999 uciekł do Macedonii, a stamtąd do USA. W 2002 na stałe powrócił do Prisztiny i pracuje jako wykładowca na miejscowym uniwersytecie[1].
Na dorobek reżyserski Kryeziu składa się 11 filmów dokumentalnych, dwa seriale telewizyjne. Reżyserował także spektakle teatralne na scenach Prisztiny i Gjakovë. Jest także publicystą i analitykiem politycznym.
W 2008 opracował i wydał dwutomową antologię dramatów autorów z Kosowa[2]. Za swoją twórczość dramaturgiczną został w 2014 uhonorowany tytułem Pisarza Roku przez albański Pen-Club[3].
Twórczość edytuj
Filmy dokumentalne edytuj
- 1969: Dasma
- 1971: Të ngujuarit
- 1973: Një lindje
- 1974: Prištinski stari fijaker
- 1975: Dita e mërgimtarëve
- 1978: Epoka para gjyqit
- 1980: Gjurmët e bardha
- 1980: E tërë jeta për një ditë
- 1996: Viktimat e Tivarit
- 1997: Dashuria e Bjeshkëve të Nëmuna
- 1998: Rruga pa kthim
- 2009: Kodi i jetes
Seriale telewizyjne edytuj
Publikacje edytuj
- Ekrem Kryeziu: Epoka para gjyqit : dramë nga Kosova. Tirana: 1987. (alb.).
- Ekrem Kryeziu: Binjakë siamezë. Përplasjet : drama. Prisztina: 2016. (alb.).
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Robert Elsie: Historical Dictionary of Kosovo. Scarecrow Press: 2010, s. 105. ISBN 978-0-8108-7231-8.
- ↑ Josif Papagjoni: Enciklopedi. Teatri & Kinematografia Shqiptare. Tirana: Toena, 2009, s. 200-201. ISBN 978-99943-1-456-0. (alb.).
- ↑ Promovohet krijimtaria dramaturgjike e Ekrem Kryeziut = 2018-06-21 [online], kultplus.com (alb.).
Bibliografia edytuj
- Biogram
- Ekrem Kryeziu w bazie IMDb (ang.)