Elżbieta Luksemburska (1390–1451)
Elżbieta Zgorzelecka fr. Élisabeth de Goerlitz (ur. październik 1390 w Hořovicach, zm. 3 sierpnia 1451 w Trewirze) – księżniczka zgorzelecka, suo iure księżna Luksemburga w latach 1411-1443, jedyna córka Jana Zgorzeleckiego i Richardy Meklemburskiej. Ostatnia przedstawicielka dynastii Luksemburgów.
| |
| |
| księżna Luksemburga | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Richarda Meklemburska |
| Mąż | |
| Dzieci |
Wilhelm, córka |
| Mąż | |
Życiorys edytuj
Urodziła się w 1390 r. Była jedyną córką Jana z dynastii Luksemburgów, księcia Zgorzelca i jego żony Richardy, królewny szwedzkiej (córki Albrechta II). Nie miała rodzeństwa[1]. Ze strony ojca była wnuczką cesarza Karola IV Luksemburczyka i Elżbiety Pomorskiej[2].
W 1411 r. po śmierci Jodoka z Moraw decyzją swego stryja Zygmunta Luksemburskiego została księżną Luksemburga[3][1].
W 1397 r., rok po śmierci swego ojca, została zaręczona z Fryderykiem, dziedzicem landgrafa Turyngii Baltazara[4]. Małżeństwo nie doszło do skutku[4]. 16 lipca 1409 r. poślubiła Antoniego I, księcia brabanckiego[4]. Z tego małżeństwa pochodziło dwoje dzieci - syn Wilhelm (ur. 2 VI 1410, zm. 10 VII 1410) i nieznana z imienia córka (ur. i zm. 1412). Owdowiała w 1415 - Antoni zginął w bitwie pod Azincourt[4].
W marcu 1416 r. król Polski Władysław II Jagiełło został wdowcem. Król wysłał swoich przedstawicieli (Piotr Niedźwiedzki, Janusz z Tuliszkowa, Zawisza Czarny z Garbowa) do Brabancji, aby złożyli propozycję małżeństwa Elżbiecie. Ślub z praprawnuczką Kazimierza III Wielkiego wzmocniłby pozycję Jagiełły na tronie polskim, ponadto księżna jako bliska krewna króla Zygmunta wpłynęłaby pozytywnie na współpracę Polski z dynastią Luksemburgów[4]. Elżbieta stanowczo odmówiła poślubienia polskiego króla[4]. Odpowiedź swoją motywowała "niechęcią do dalszych ślubów"[4].
Mimo deklaracji złożonej polskiemu poselstwu już rok później wzięła ślub z Janem III, księciem bawarskim[4]. 5 stycznia 1424 r. owdowiała po raz drugi[4].
W 1443 r. sprzedała Luksemburg Filipowi III Burgundzkiemu, co wywołało protest Luksemburgów.
Przypisy edytuj
- ↑ a b Zbyszko Górczak, Luksemburgowie. Dynastie Europy, „Biblioteka Gazety Wyborczej”, 2011, s. 13, ISBN 978-83-268-0096-2.
- ↑ Elżbieta Pomorska była wnuczką króla Polski Kazimierza Wielkiego
- ↑ Jodok z Moraw był kuzynem Jana Zgorzeleckiego i Zygmunta Luksemburczyka
- ↑ a b c d e f g h i Zygmunt Wdowiszewski, Genealogia Jagiellonów i Domu Wazów w Polsce, 2005, s. 68-69, ISBN 83-918497-2-4.
Bibliografia edytuj
- Duczmal M., Jagiellonowie. Leksykon biograficzny, Poznań - Kraków 1996, ISBN 83-08-02577-3, s. 226,
- Dworzaczek W., Genealogia, Warszawa 1959, tablica 46.