Elektrownia wodna Birsfelden
Elektrownia wodna Birsfelden (Kraftwerk Birsfelden) – największa przepływowa elektrownia wodna w Szwajcarii, na stopniu wodnym piętrzącym wody Renu między Birsfelden a Bazyleą.
 Elektrownia Birsfelden (2005). Widok w górę rzeki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kanton | |
| Operator |
Kraftwerk Bilsfelden AG |
| Moce | |
| Łączna moc: | |
| - elektryczna brutto |
100 MW[1] MW |
| Roczna prod. elektr. |
555 GWh[1] TWh |
| Źródła energii | |
| Źródła energii: | |
| - główne | |
| Kluczowe daty | |
| Rozpoczęcie budowy | |
| Włączenie do sieci |
1954[1] |
Położenie na mapie Bazylei-Miasto  | |
Położenie na mapie Szwajcarii  | |
 47°33′38″N 7°37′33″E/47,560556 7,625833
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
Budowa elektrowni w okolicach Birsfelden była rozważana jeszcze w XIX wieku, mimo iż w regionie nie brakowało prądu[3]. II wojna światowa wzmogła popyt na energię i paliwa i od 1942 wznowiono plan budowy elektrowni wodnej[3]. Zaangażowana była zarówno strona szwajcarska, jak i niemiecka[3]. Na lokalizację zapory wybrano km 163,83 Renu[4], a wstępny projekt wraz ze śluzami, z udziałem Hansa Hofmanna, ekologa i działacza Schweizerische Vereinigung für Heimatschutz ostatecznie opracowano w 1947[5]. W 1950 udzielono koncesji na budowę i w formie partnerstwa publiczno-prywatnego (prywatne przedsiębiorstwa Elektra Baselland i Elektra Birseck) powstała spółka Kraftwerk Birsfelden AGM[3].
Elektrownia była ósmą z kolei hydroelektrownią oddaną do użytku w górnym biegu Renu (Hochrhein), a trzecią pod względem zainstalowanej mocy[1]. Pomiędzy 2014 a 2017 przeprowadzono większe prace utrzymaniowe przy części technicznej[6].
Architektura edytuj
Wznoszone w Szwajcarii budowle hydrotechniczne były do II wojny światowej podporządkowane funkcji, a architektura była kwestią wtórną[1]. Powojenny cud gospodarczy w Niemczech, a także w Szwajcarii spowodował chęć manifestacji postępu, którego symbolem był m.in. budynek maszynowni Birsfelden[1].
Projekt budynku maszynowni i otoczenia powierzono w 1951 Hansowi Hofmanowi, wraz z biurem architektonicznym Bercher & Zimmer i ogrodnikiem miejskim R. Arioli[2]. Podłużna, przeszklona hala była proponowana od samego początku, przy czym nie udało się zrealizować publicznie dostępnego przejścia przez maszynownię[2]. Widelcowaty biało-zielony szkielet zapewniał stabilność budowli mimo dużej ilości szkła[2].
Po ukończeniu budowy Szwajcarzy zachwalali ją sloganem: Birsfelden, Miss Europa wśród elektrowni (Birsfelden, die Miss Europa unter den Kraftwerken)[1]. Prof. Vischer mówi wprost o pałacu prądu (Strompalast). Doceniono też udane wkomponowanie w krajobraz[2]. Charakterystycznym elementem architektonicznym jest też 6 wieżyczek przy jazach[4].
Dane techniczne edytuj
Głównymi urządzeniami elektrowni są cztery turbozespoły z turbinami Kaplana o średnicy wirnika 7,27 m sprzężonych z generatorami o mocy 28,6 MVA[7]. Moc zainstalowana elektrowni wynosi 100 MW, a średnia produkcja roczna to 555 GWh[7]. Sprzężone transformatory blokowe podwyższają napięcie z 6,6 kV do 50 kV[7].
Zapora edytuj
Zapora liczy pięć przęseł szerokości 27 m w świetle i konstrukcyjnie piętrzy wodę na wysokości 254,25 m n.p.m.[8] Ruchome jazy umożliwiają regulację lustra wody i mają wbudowany awaryjny spust[8].
Budowa zapory obniżyła moc elektrowni Augst-Wyklen, przy czym było to zaplanowane i bilans okazał się korzystny[8].
Chodnik na zaporze, dostępny również dla rowerzystów umożliwia przejście przez Ren między Birsfelden i Bazyleą oraz dostęp do wyspy[4][8].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Daniel Vischer, Von der Wasserstraße zur Energieachse, [w:] Hans-Georg Wehling (red.), Der Rhein, „Der Bürger im Staat”, 50 (2), Stuttgart: Landeszentrale für Politische Bildung Baden-Württemberg, 2000, s. 96–98 (niem.).
- ↑ a b c d e Das Projekt [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).
- ↑ a b c d Die Kraftwerk Birsfelden AG [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).
- ↑ a b c In vielerlei Hinsicht etwas Spezielles [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).
- ↑ In vielerlei Hinsicht etwas Spezielles [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).
- ↑ Revisionsarbeiten an der Maschinengruppe 3 und 2 [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).
- ↑ a b c Turbinen [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).
- ↑ a b c d Das Stauwehr [online], Kraftwerk Birsfelden AG [dostęp 2022-01-19] (niem. • fr.).