Elendil

najwyższy król Arnoru i Gondoru w Legendarium J.R.R. Tolkiena

Elendil (ur. 3119, zm. 3441 Drugiej Ery[1]) – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia. Jeden z wielkich władców ludzi z przeszłości Śródziemia, przywódca Númenorejczyków, którzy pozostali wierni Valarom i przeżyli zatopienie ojczystej wyspy. Elendil, wraz z synami, założył królestwa Arnor i Gondor. Związany sojuszem z elfami, walczył z Sauronem. Jego odległym potomkiem był Aragorn, członek Drużyny Pierścienia.

Elendil
Elendil Smukły,
Elendil Piękny,
Elendil z Westernesse,
Elendil Voronda (Wierny)
Najwyższy Król Arnoru
Postać z mitologii Śródziemia
ilustracja
Wystąpienia

Silmarillion, Niedokończone opowieści, Dodatki do Władcy Pierścieni

Grany przez

Peter Mackenzie (Władca Pierścieni)
Lloyd Owen (Pierścienie Władzy)

Dane biograficzne
Pochodzenie

Númenor, Arnor

Przynależność

człowiek, Dúnadan

Data urodzenia

3119 DE

Data śmierci

3441 DE[1]

Rodzina

Amandil (ojciec)
Isildur i Anárion (potomstwo)

Pojawia się w Silmarillionie, bardzo często wspominają o nim bohaterowie Władcy Pierścieni. Liczne informacje na jego temat znajdują się w Dodatkach do trzeciego tomu powieści oraz w Niedokończonych opowieściach.

Życiorys edytuj

Był Dúnadanem, urodzonym w Númenorze, synem Amandila, ostatniego księcia Andúnië. Podobnie jak władcy Númenoru wywodził się od Eärendila. W Środziemiu był założycielem i pierwszym królem Arnoru oraz Gondoru, panującym przez sto dwadzieścia jeden lat.

W ojczyźnie dał się poznać jako świetny żeglarz i kapitan okrętów, a w późniejszy latach okazał się także wielkim wojownikiem. Przewodził wraz z ojcem stronnictwu Wiernych. Nie uległ wpływom Saurona, który podstępnie omotał króla Ar-Pharazôna, jak również nie przyłączył się do wyprawy wojennej na Aman. Uciekł przed zagładą Númenoru w 3319 roku na czele czterech statków. Wówczas to ocaleli też jego synowie, Isildur i Anárion, który płynęli na czele własnych okrętów.

Władca Arnoru edytuj

Olbrzymia fala, powstała w wyniku kataklizmu, rzuciła Elendila na północne wybrzeża Śródziemia. Postanowił się tam osiedlić na stałe, a opuszczając statek miał rzec następujące słowa w quenyi:

Et Eärello Endorenna utúlien. Sinome maruvan ar Hildinyar tenn' Ambar-metta. (...) Zza Wielkiego Morza przybyłem do Śródziemia. Tu pozostanę i tu żyć będą potomkowie moi aż do końca świata[2].

 
Zapis tengwarem słów Elendila, wypowiedzianych po wylądowaniu w Śródziemiu

Został przyjaźnie powitany przez władcę elfów, Gil-galada, i na terenach Eriadoru założył w 3320 roku Arnor, jedno z Królestw Númenorejskich na Wygnaniu. Stolicą państwa uczynił Annúminas. Jako Najwyższy Król był też władcą Gondoru, gdzie w jego imieniu rządzili synowie. Na północy Elendil utrzymywał bliskie kontakty z Gil-galadem, spokojnie umacniając królestwo, w przekonaniu, że Sauron zginął wraz z Númenorem. Gdy jednak okazało się, że Władca Ciemności powrócił i uderzył na Gondor, obaj władcy zawarli przymierze nazwane Ostatnim Sojuszem (3430 rok).

Wojna z Sauronem i śmierć edytuj

Armia sojuszników po trzech latach przygotowań ruszyła na Mordor i zwyciężyła w bitwie na Dagorlad (rok 3434). Następnie rozpoczęła oblężenie Barad-dûr.

Po siedmiu latach zaciekłych zmagań pod twierdzą Elendil stanął do ostatniej walki z Sauronem na stokach Góry Przeznaczenia (3441 rok). Powalił przeciwnika, lecz sam, podobnie jak Gil-galad, przypłacił to życiem.

Jego syn Isildur, kolejny Najwyższy Król, usypał mu grób na górze Amon Anwar. W 2510 roku Trzeciej Ery namiestnik Cirion przeniósł prochy Elendila do Grobów Królewskich w Minas Tirith.

Dziedzictwo edytuj

Elendil był pamiętany jako mądry, szlachetny i silny władca, pozbawiony pychy. Przypisywano mu także autorstwo tekstu Akallabêth.

Jego sławną bronią był miecz Narsil. Godło Elendila, a także rodu, który założył, miało dwie odmiany. W Gondorze było to Białe Drzewo, otoczone u góry Siedmioma Gwiazdami, które wieńczyła Srebrna Korona (wszystkie te elementy leżały w czarnym polu). Natomiast w Arnorze godło składało się wyłącznie z Siedmiu Gwiazd.

Imię i przydomki edytuj

Imię Elendil pochodzi z quenyi i w mowie tej znaczy Przyjaciel elfów lub Miłujący gwiazdy[3] (ewentualnie Oddany gwiazdom, Kochający gwiazdy). Tolkien, w jednym ze swym listów, podał informację, iż jest to odpowiednik staroangielskiego imienia Ælfwine[4].

Władca nosił również quenejski przydomek VorondaWierny[5]. Zwano go też Elendilem z Westernesse, Elendilem Pięknym oraz Elendilem Smukłym. Ostatnie określenie odnosiło się do faktu, iż uchodził za najwyższego człowieka, który przeżył Upadek Númenoru.

Inspiracja Tolkiena edytuj

Tolkien w liście do wydawcy, Miltona Waldmana, z końca 1951 roku przedstawił streszczenie swoich tekstów mitologicznych, składających się na Silmarillion. Przy opisie zagłady Númenoru i przybyciu ocalałych do Śródziemia stwierdził, że postać Elendila, w pewnym stopniu, wzorowana była na osobie Noego z Biblii[6].

Ekranizacja Petera Jacksona edytuj

W ekranizacji Władcy Pierścieni, w reżyserii Petera Jacksona, Elendila zagrał Peter Mackenzie. Postać króla pojawia się w Drużynie Pierścienia, w prologu przedstawiającym pokrótce dzieje Pierścienia. Jego losy ograniczają się do udziału w bitwie z armią Mordoru na stokach Góry Przeznaczenia (narrator, Galadriela, nie wymienia też imienia Elendila). Po ujęciu, w którym pewien bliskiego zwycięstwa władca triumfalnie wznosi do góry Narsila, pojawia się Sauron. Zbrojny w wielki buzdygan z łatwością przebija się przez szeregi wojowników Ostatniego Sojuszu. Elendil rzuca się do walki z nim, lecz Władca Ciemności uśmierca go jednym ciosem.

Przypisy edytuj

  1. a b Data narodzin podana za: The Heirs of Elendil. W: J.R.R. Tolkien: The History of Middle-earth. ed. Ch. Tolkien. T. 12: The Peoples of Middle-earth. Boston: 1996, s. 188-224.
    Wszystkie pozostałe daty w tym artykule podano za: Dodatek B Kronika Lat (Kronika Królestw Zachodnich). W: J.R.R. Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. M. Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: 2002, s. 470, 476.
  2. J.R.R. Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. M. Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: 2002, s. 307 (księga szósta, rozdział 5 Namiestnik i król).
  3. J.R.R. Tolkien: Silmarillion. przeł. M. Skibniewska. 2004, s. 284 (indeks).
  4. List do Roberta Murraya SJ z 4 listopada 1954 roku, J.R.R. Tolkien: Listy. Poznań: 2010, s. 336 (list nr 156).
  5. J.R.R. Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. R. Kot. Warszawa: 2005, s. s. 361, przyp. 44 (przypis do tekstu Klęska na polach Gladden).
  6. J.R.R. Tolkien: Listy. Poznań: 2010, s. 258 (list nr 131).

Bibliografia edytuj

  • John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
  • Akallabêth. W: John Ronald Reuel Tolkien: Silmarillion. przeł. Maria Skibniewska. Wyd. 10. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2004, s. 239-260. ISBN 83-241-1515-3.
  • Pierścienie Władzy i Trzecia Era. W: John Ronald Reuel Tolkien: Silmarillion. przeł. Maria Skibniewska. Wyd. 10. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2004, s. 261-280. ISBN 83-241-1515-3.
  • Dynastia Elrosa: królowie Númenoru od założenia miasta Armenelos do Upadku. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005. ISBN 83-241-2008-4.
  • Klęska na polach Gladden. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 235-241. ISBN 83-241-2008-4.
  • Cirion i Eorl. Przyjaźń Gondoru z Rohanem. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 242-261. ISBN 83-241-2008-4.
  • The Heirs of Elendil. W: John Ronald Reuel Tolkien: The History of Middle-earth. ed. Christopher Tolkien. T. 12: The Peoples of Middle-earth. Boston: Houghton Mifflin Co., 1996, s. 188-224. ISBN 0-395-82760-4.
  • John Ronald Reuel Tolkien: Listy. wyb. i opr. Humphrey Carpenter, współ. Christopher Tolkien, przeł. Agnieszka Sylwanowicz. Poznań: Prószyński i S-ka, 2010. ISBN 978-83-7648-503-4.
  • Fran Walsh, Philippa Boyens, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2001.

Linki zewnętrzne edytuj