Eleni

piosenkarka polska pochodzenia greckiego

Eleni (odpowiednikiem imienia w języku polskim jest Helena), właściwie Helena Dzoka[1][2] lub Helena Tzoka[3] (gr. Ελένη Τζόκα) z domu Milopoulu[3] (gr. Μυλοπούλου) (ur. 27 kwietnia 1956 w Bielawie[3][4]) – polska piosenkarka pochodzenia greckiego, autorka tekstów i kompozytorka[5].

Eleni
Ελένη
Ilustracja
Helena Tzoka (2013)
Imię i nazwisko

Helena Dzoka / Helena Tzoka

Pseudonim

Eleni

Data i miejsce urodzenia

27 kwietnia 1956
Bielawa

Instrumenty

gitara

Typ głosu

mezzosopran

Gatunki

pop, ballady

Zawód

piosenkarka, autorka tekstów, kompozytorka

Aktywność

od 1975

Wydawnictwo

Polskie Nagrania „Muza”, MTJ, dawniej: EMI, Hellenic

Powiązania

Krzysztof Krawczyk

Współpracownicy
Kostas Dzokas, Andrzej Ellmann, Aleksander Białous
Zespoły
Prometheus
Odznaczenia
Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Order Uśmiechu
podpis
Strona internetowa

Wykonuje utwory w języku: polskim, greckim i angielskim[6][7].

Życiorys edytuj

Rodzina i dzieciństwo edytuj

Eleni pochodzi z greckiej rodziny. Jej rodzice, Perykles i Despina Milopulos[4], wyemigrowali do Polski w latach 50., po wojnie domowej w Grecji[8]. Była ich dziesiątym, najmłodszym dzieckiem[4].

 
Eleni w 2008 roku

Edukacja edytuj

Helena Milopulos w Bielawie ukończyła szkołę podstawową (Szkoła Podstawowa nr 7[4]), Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Chrobrego i średnią szkołę muzyczną w klasie gitary. Zadebiutowała w szkolnym zespole muzycznym Niezapominajki (skład: Eleni, Lena Diamandi, Krystyna Pawełoszek, Anna Kowalska i Irena Pakulniewicz), później śpiewała w licealnym żeńskim tercecie wokalno-instrumentalnym Ballada (skład: Eleni, Lena Diamandi, Krystyna Pawełoszek)[4]. Po maturze zaczęła występować w studenckim zespole Hellen[2]. Od 1975 piosenkarka działała w zespole Prometheus, w 1980 roku rozpoczęła karierę solową.

Kariera muzyczna edytuj

Pierwszy album w formacie płyty winylowej Po słonecznej stronie życia nagrała z Prometheusem w 1977 roku. Artystka śpiewała piosenkę w czołówce polskiej wersji serialu Bouli i Pinokio. Debiutancki solowy album studyjny wydała w 1980: Ty – jak niebo, ja – jak obłok[4]. Już w 1985 została wybrana w plebiscycie muzycznym tygodnika „Panorama” na najpopularniejszego w roku 1985. Była 3. w dwóch kategoriach: piosenkarz roku (pop-and-disco) oraz przebój roku (pop-and-disco) za piosenkę „Imienia Twego nie chcę znać[4].

1 marca 2004 r. odebrała Medal Świętego Brata Alberta za wspieranie osób niepełnosprawnych[9].

1 lutego 2006[10], z okazji 30-lecia pracy artystycznej, Eleni wydała książkę Nic miłości nie pokona (wyd. Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2006). Książka jest rozmową z o. Robertem Mirosławem Łukaszukiem z biura prasowego klasztoru jasnogórskiego o jej życiu, miłości, cierpieniu i rozmowach z Bogiem.

Od 2018 roku prowadziła kanał YouTube, który do kwietnia 2021 zdobył ponad 13 tysięcy subskrybentów i ponad milion wyświetleń[11]. Został on jednak usunięty „z uwagi na zagrażające niebezpieczeństwo” wraz z ponad setką teledysków[12]. 22 maja 2022 Eleni założyła drugi kanał[13].

Piosenkarka mieszka w Poznaniu.

Życie prywatne edytuj

Mężem Eleni jest Fotis Tzokas – brat założyciela zespołu Prometheus, Kostasa Tzokasa. Zawarli związek małżeński w 1976 roku[4].

20 stycznia 1994[14] Eleni spotkała tragedia rodzinna, straciła jedyną córkę – 17-letnią Afrodytę (ur. 26 sierpnia 1976[15]) – zastrzeloną przez 21-letniego Piotra Gruchota, byłego partnera dziewczyny, który nie mógł pogodzić się z ich rozstaniem[4][16][17].

Dyskografia edytuj

Źródło: Eleni.com.pl[6], Discogs[27], Apple Music[28]

Single edytuj

Rok Tytuł[29] Album
1977 „Po słonecznej stronie życia” Po słonecznej stronie życia
1979 „Fitepsa elia” / „Den ksero”
„O chorismos” / „Elpida kiani”
1980 „Buzuki – It’s My Love” / „Come Back Tomorrow” Buzuki disco
„To nie sztuka”
„Jeszcze nie koniec gry” / „Ballado, hej!”
2001 „Coś z Odysa” Coś z Odysa
„Postaw na mnie a zatrzymam deszcz”
2004 „Nasze sms-y”
„Świat jest taki jak my”
2013 „Aleksandria”[30] Miłości ślad
2019 „Słońce” Statek do Pireusu

Odznaczenia i wyróżnienia edytuj

Skwer Eleni w Bielawie
 
Ławka Eleni
 
Muzyczny Plac Zabaw Eleni
 
Mural imienia Eleni
 
Mural imienia Eleni
 
 
 

Upamiętnienia edytuj

 
Izba Czarnej Płyty poświęcona Eleni
  • Coroczny Festiwal Piosenek Eleni odbywający się w Bielawie od 2018 roku (z przerwą w 2020)[36][37]
  • Skwer imienia Eleni w Bielawie, w tym[38][39]:
    • Mural z postacią Eleni
    • Ławka z postacią piosenkarki
  • Izba Czarnej Płyty w Pionkach[40]

Przypisy edytuj

  1. Ryszard Wolański: Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej. Warszawa 1995: Agencja Wydawnicza MOREX. ISBN 83-86848-05-7.
  2. a b Eleni – biografie na empik.com, web.archive.org, 4 marca 2016 [dostęp 2021-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  3. a b c Protokół Nr XXX/08 z sesji Rady Miejskiej, która odbyła się w dniu 24 września 2008 roku, pod przewodnictwem Przewodniczącego Rady Miejskiej Leszka Stróżyka, w sali narad RM przy ul.Piastowskiej 1 w Bielawie, bip.um.bielawa.pl [dostęp 2021-05-24] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-15].
  4. a b c d e f g h i Kalendarium, Eleni Strona [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  5. Autorzy / Eleni Dzoka – TIDAL, listen.tidal.com [dostęp 2021-12-04] (ang.).
  6. a b Dyskografia | Eleni Strona Internetowa, Eleni Strona [dostęp 2021-12-04] (pol.).
  7. LP LOVERS, Eleni Strona [dostęp 2021-12-04] (pol.).
  8. „Jednakowo kocham Polskę i Grecję”. Kulisy sławy Eleni, uwaga.tvn.pl, 25 sierpnia 2019 [dostęp 2023-02-13].
  9. Instytut Gość Media, Dostali Medal św. Brata Alberta, info.wiara.pl, 7 stycznia 2004 [dostęp 2022-08-31].
  10. Nic miłości nie pokona – Edycja Świętego Pawła | Książka | merlin.pl, merlin.pl [dostęp 2017-11-12].
  11. Eleni – Oficjalny kanał Youtube – YouTube, www.youtube.com [dostęp 2021-12-04].
  12. News | Eleni Strona Internetowa, Eleni Strona [dostęp 2022-05-28] (pol.).
  13. Eleni - Oficjalny Kanał YouTube - YouTube, www.youtube.com [dostęp 2022-05-28].
  14. Fundacja Opoka / 3W, Wybaczyła – Dom Wydawniczy Rafael – Portal OPOKA, opoka.org.pl [dostęp 2017-11-12].
  15. Tragiczna śmierć pięknej córki Eleni, „naszahistoria.pl”, 15 maja 2015 [dostęp 2017-11-12].
  16. Są ze sobą, pomimo potwornych tragedii. Zobaczcie, kim jest mąż Eleni! Nigdy nie wybaczył mordercy ich córki, www.se.pl [dostęp 2021-09-22].
  17. Uprowadzenie Afrodyty. poprawny.pl, 2009-10-16. [dostęp 2010-12-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)].
  18. a b Złote płyty CD przyznane w 2002 roku, ZPAV [dostęp 2020-12-09].
  19. Eleni – „Kolędy polskie”, Discogs [dostęp 2020-12-09] (ang.).
  20. Platynowe płyty CD przyznane w 1998 roku, ZPAV [dostęp 2020-12-09].
  21. Muzyka Twoje imię ma, www.empik.com [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  22. Eleni – „Za wszystkie noce” / „Miłość woła nas”, Discogs [dostęp 2020-12-09] (ang.).
  23. Złote płyty CD przyznane w 2013 roku, ZPAV [dostęp 2020-12-09].
  24. 40 Piosenek Eleni. [dostęp 2021-09-22].
  25. CD THE BEST. MUZYKA TWOJE IMIĘ MA, Eleni Strona [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  26. CD THE BEST. NA WIELKĄ MIŁOŚĆ, Eleni Strona [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  27. Eleni, Discogs [dostęp 2021-12-04] (ang.).
  28. Get millions of songs. All ad-free., Apple Music [dostęp 2021-12-04] (ang.).
  29. Single, Eleni Strona [dostęp 2021-12-04] (pol.).
  30. Aleksandria by Eleni. 2013-03-15. [dostęp 2021-12-04].
  31. Czerwona Kokardka w Polsce na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS. aids.gov.pl. [dostęp 2012-12-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 grudnia 2012)].
  32. Nagroda św. Rity: potęga przebaczenia. nasza-arka.pl. [dostęp 2017-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-19)].
  33. Rozmowa z s. Krystyną Abramczuk OSA – Sekretarka św. Rity. Wybaczyła. opoka.org.pl. [dostęp 2017-02-19].
  34. Na podstawie informacji Urzędu Miejskiego w Bielawie [dostęp 2008-09-30].
  35. MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [dostęp 2021-07-15] (pol.).
  36. Miejski Ośrodek Kultury i Sztuki w Bielawie, Festiwal Eleni 2021, III Festiwal Piosenek Eleni [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  37. Miejski Ośrodek Kultury i Sztuki w Bielawie, III Ogólnopolski Festiwal Piosenek Eleni „Po słonecznej stronie życia” Bielawa 2021, III Festiwal Piosenek Eleni [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  38. W Bielawie powstaje skwer im. Eleni, um.bielawa.pl [dostęp 2020-11-27].
  39. MURAL ELENI W BIELAWIE PRAWIE GOTOWY, Telewizja Sudecka, 24 października 2020 [dostęp 2020-11-27] (pol.).
  40. Muzyczny powrót do przeszłości na „Czarnej Płycie” – Służba Więzienna, www.sw.gov.pl [dostęp 2021-05-24] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj